1464, "Τα όπλα πήρα να τους λευτερώσω όλους"



       1464  Γαλλία

Ποτέ δεν έγινε η "Τελευταία Σταυροφορία",
που στη Μάντοβα είχε οργανωθεί,
                                                [μετά από σωρεία,
Χριστιανο-στρατο-συνάξεων,
και εκ Παπών μεγάλων αποφάσεων,
να λευτερώσουν Χριστιανούς
                                 [και Άγιους τόπους,
ενίοτε δε και με επισκόπους,
να είναι στο στράτευμα επικεφαλής,
αν και οι πρωτοβουλίες τους, 
                    [κάποιες φορές, επισφαλείς.

Ο Πίος Β'* κι ο αντιπρόσωπός του Βησσαρίων                       *Aeneas Silvius Piccolomini
                                                [ήτανε της σταυροφορίας
οι οργανωτές, τη ματαίωση της οποίας,
προκάλεσε, του εξηντατέσσερα* 'κείνο το χειμώνα,               *1464
η απώλεια του Πάπα,* στην Αγκώνα,                                    
ενώ ο Έλληνας Καρδινάλιος
                                        [οργάνωνε τον Άγιο στόλο...

Οι Βενετοί βεβαίως και πάλι,

                              [θα παίζανε τον κύριο ρόλο.

Μεγάλη Μορφή του ιταλικού ουμανισμού,
ο Τραπεζούντιος Βησσαρίων 
                                  [και βέβαια του κόσμου του βυζαντινού
ιδεαλιστής επαναστάτης και πρωτεργάτης των ενωτικών,
μα ασυγχώρητος εχθρός των ανθενωτικών...

Της ένωσης των δύο εκκλησιών θερμός υποστηρικτής,
και πρωταγωνιστής μιας κοσμο-ιστορικής εποχής, 
της μετάβασης από τον Μεσαίωνα, στην Αναγέννηση. 

Η Ελπίδα για τους Χριστιανούς, η Θεία Δίκη, η Νέμεση,
που θα τιμωρούσε με Παπικούς εθελοντικούς στρατούς,
τους άπιστους κατακτητές, τους βάρβαρους,
                                                        [και άρπαγες Οθωμανούς..

"Γκαντεμιά" το είπανε αυτό, και ατυχία,
                           [να ματαιωθεί έτσι αυτή η σταυροφορία,
αφού στόχο θάχε, την Οθωμανική αυτοκρατορία
να κτυπήσει, εκείνη του Σταυρού η εκστρατεία,  
καθώς στο στόχαστρο, Αυστρία και Ουγγαρία,
του Μωάμεθ Β' του Πορθητή 'χανε μπει
και έπρεπε οπωσδήποτε αυτός να ανακοπεί !

Αρκετές από τις ενδιάμεσες, κάποιες σημαντικές,
και άλλες ίσως όχι, μα όλες τους αιματηρές  
των σταυροφόρων εκστρατείες, 
                                         [δεν θ' αναφέρω,
μα να σχολιάσω επιθυμώ τα περαιτέρω,
γιατί ακόμα βρικολακιάζει αυτό το μίσος,
κι ανθρώπους αθώους, κατά πως πάει
                                             [θα αφανίσει, ίσως...

Μαντάτα άσχημα έχονται απ' όλες τις μεριές,
για ιερούς πολέμους, τζιχαντιστές,
στενόμυαλους φομενταλιστές,
ύποπτους "ελευθερωτές",
κραυγές, φωνές και ιαχές,
Σταυρός εναντίον Ημισελήνου
μισόλογα, υπεκφυγές,
βομβαρδισμών βροντές,
μπόμπες και μπαλωθιές,
συλλήψεις και ανακριτές,
επικριτές, και μη...
             σωτήρες, αλλά και πολλές,
σε παραδείσους παχυλές
μπάζες παρα-οικονομικές,
από "αθώες" εμπορικές, 
οπλο-συναλλαγές,                        
και οι ισχυροί μαθές,                     
που παίζουν τις κολοκυθιές                   
και την πινακωτή να λέει,                            
             ["από το άλλο μου τ' αυτί",
σαν κάνουνε πως είν' κουτοί,
ποντάροντας ότι χαζοί,
με "ακατοίκητο" είμαστε όλοι οι λοιποί...
που δυστυχώς το αποδεικνύουμε
                                         [σε κάθε επιλογή... 

            
            Στη Σύνοδο της Kλερμόν Φεράν,
            θυμίζω πως φάνηκε για που το πάν',
            όταν εν μέσω αντεγκλήσεων και βοής,
            πολλάκις υπέρ του δέοντος αιχμηρής,
            οι σύνεδροι δεν συμφωνούν... 
                                                         [και τελικώς,
            ο Πάπας,  ο δεύτερος Ουρβανός,
            κηρύττει το χίλια ενενηνταπέντε
                                    [εκείνη τη "Σταυροφορία",

            την "Πρώτη", που απ' αυτήν αρχίζει η ιστορία,                  
            των υπολοίπων του "Σταυρού Εκστρατειών".  


            Επί των πολυώρων του Πάπα ομιλιών,
            τονίζονταν οι απαγχονισμοί των κληρικών, 
            η επιβολή βασανιστηρίων 

            και άγριων διωγμών επί προσκυνητών,
            στους καθαγιασμένους τόπους 
των Χριστιανών.

            Τ' ακροατήριο αποτελούνταν εκ πολλών
            επισκόπων, κληρικών, φεουδαρχών,
                                                         [στρατιωτικών αρχηγών,
            αλλά και από πλήθος ασήμων ανθρώπων και φτωχών.


            Κι αφού
 σχεδόν όλος ο τότε γνωστός κόσμος,
                                               [
αναμείχθηκε στην A' Σταυροφορία         
            λες νάταν ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος,
                                                                       [ετούτος στην ουσία ; 

             Για τρεις αιώνες θα σφάζεται,
                                                [κόσμος και κοσμάκης,
             εκ τούτης, της Σταυρο-ημισελήνου μάχης....

             Χάνονται Σαρακηνο-Άραβες, Σελτζούκοι κι Ευρωπαίοι,
             ξοφλώντας έτσι της πίστης τους τα χρέη.

                             
Όταν στη Κλερμόν-Φεράν βρεθήκαμε
                                                            [βόρεια Γαλλία,
στην Πλας ντε Ζωντ, της πόλης τη κεντρική πλατεία,
οι ξεναγοί με γκρουπ μάς πήγανε να δούμε,
το άγαλμα του ήρωα τους Βερσιζεντορίξ, 
                                    [αν τ΄όνομα καλά ενθυμούμαι,
αλλά... απ' τους "ειδικούς" ουδείς έκανε μνεία
ότι είναι η πόλη που κίνησε του Πάπα, 
                   [του δεύτερου Ουρβανού, η Α΄Σταυροφορία.

Στο άγαλμα του Βερζικεντορίξ, και κάτω χαμηλά
γράφει με γράμματα μεγάλα και καθαρά:
α όπλα πήρα να τους ελευθερώσω όλους"
                                                        [και τούτο μοιάζει
με κείνη, του 1095 τη διακήρυξη, που ο Πάπας βγάζει
στο Κλερμόν Φεράν, λέγοντας στην ίδια πόλη εδώ, 
 "Τα όπλα πάρτε κι αμέτε να λευτερώσετε
                                             [τη γης που γέννησε το Χριστό.



   1464  Κίνα



Δύο επαρχίες στη σειρά,
στη Κίνα τούτη τη χρονιά,
επαναστάτησαν μαζί,
η Χι-ουγκάν* και η Γκιουαξί.*                *Huguang    *Guangxi

Ο φοβερός και τρομερός Τεμουτζίν, ευρύτερα 
γνωστός ως Τζένγκις Χαν, θεμελίωσε με φωτιά 
και αίμα μια από τις μεγαλύτερες αυτοκρατορίες,
ο κατακτητής του κόσμου Τζένγκις Χαν, 
ο Μογγόλος στρατηλάτης, ο σφαγέας των εθνών
.
Των Μινγκ και πάλι η Δυναστεία,
υφίσταται νέα δοκιμασία,
και στέλνει ισχυρό στρατό,
με τ' όπλο της το εφεδρικό,
το αήττητο Μογγολικό,
του Τεμουζίν το άγριο ιππικό,
του Τζένγκις Χαν τους απογόνους, 
όπου με συμφορές και "πόνους"            
κάπου δυό αιώνες πριν,
                          [αυτούς είχαν ταυτίσει,
όταν τους πάντες τότε,
                         [είχανε κατακτήσει.

Αυτούς τους "αήττητους" λοιπόν και τώρα 
στέλνει ο αυτοκράτορας στην ενδοχώρα
να καταστείλουν τους επαναστατημένους,
που δύο φυλών η ένωση, των Μιάο με Γιάο 
                                            [πιότερο ενισχυμένους 
τους έχει κάνει, και τρομερά είν' ισχυροί,

Ο αυτοκράτορας που θα τα χρειαστεί,
δίνει εντολή, 
               "η επανάσταση στο αίμα να πνιγεί",
στους 200.000 στρατιώτες που στέλνει για να τους συντρίψει,
και πλουσιοπάροχα υπόσχεται αυτούς να ανταμείψει.

Οι εξεγερμένοι των Χι-ουγκάν και Γκιουαξί
                                                [δεν θάχουν πια καμία τύχη,
ηρωικά πολέμησαν μα τελικά,
                                   [η επανάσταση τους θα αποτύχει...
______________________________________


* Η παρ' όλίγον Σταυροφορία, Το 1458 που ο νέος Πάπας (Πίος ο Β') θέλει να ενώσει την χριστιανική Ευρώπη κάτω από την καθοδήγησή του, βρίσκει στον τουρκικό κίνδυνο, ο οποίος ήταν παρ'όλα αυτά πραγματικός, μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να κερδίσει πολιτικό και ηθικό κύρος. 

Προς επίτευξη αυτού του σκοπού, το 1459 οργανώνει μία πανευρωπαϊκή σύνοδο στη Μάντοβα για την οργάνωση μιας πολύ φιλόδοξης Σταυροφορίας πετυχαίνοντας ωστόσο πολύ μικρή ανταπόκριση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων της Ευρώπης. 

* Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος ή Βασίλειος (κατά κόσμον) Βησσαρίων (κατά Χριστόν), (1403-1472), ήταν Βυζαντινός κληρικός, έγινε καρδινάλιος της Καθολικής Εκκλησίας. 
Στη Σύνοδο Φερράρας Φλωρεντίας (6 Ιουλίου του 1439), ανέγνωσε στα ελληνικά την διακήρυξη της ένωσης των Εκκλησιών στον καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας, παρουσία του πάπα Ευγενίου του Δ΄ και του αυτοκράτορα Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγου. Μετά το πέρας αυτής της Συνόδου ο Βησσαρίων είναι πια ανεπιθύμητος στη Βασιλεύουσα, αφού θεωρήθηκε, από τους ανθενωτικούς πρωτεργάτης της υπογραφής της Ένωσης και "προδότης της πίστεως". 
Αποσύρεται του δημόσιου βίου και να απομονώνεται, αρχικά στη Μονή του Παντεπόπτου καθώς και σε άλλες Μονές της Κωνσταντινούπολης επιδιδόμενος σε μελέτες αρχαίων ελληνικών κωδίκων και πατερικών κειμένων. Από τους πιο επιφανείς λόγιους που συνέβαλαν στη σημαντική αναβίωση των γραμμάτων τον 15ο αιώνα. Το 1441 θα εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη και θα αναλάβει καθήκοντα καρδιναλίου.
Τιτουλάριος Λατίνος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως το 1463 (ένας τίτλος με συμβολικό μόνον χαρακτήρα), και τον ίδιο χρόνο γίνεται εκπρόσωπος του Πάπα στην Βενετία για να οργανώσει την Σταυροφορία του Πάπα, η οποία έπρεπε να πραγματοποιηθεί το καλοκαίρι του 1464. Τα σχέδια ματαιώθηκαν με τον θάνατο του Πίου Β΄ τον Αύγουστο του 1464 στην Αγκώνα ενώ ετοίμαζε την άφιξη του στόλου για την Σταυροφορία. 
Θεωρείται μία από τις σημαντικότερες μορφές του βυζαντινού και ιταλικού ουμανισμού της κοσμοϊστορικής εποχής της μετάβασης από τον Μεσαίωνα στην Αναγέννηση. 



* Σταυροφορίες, Με τον όρο "Σταυροφορίες" καλούνται οι εκστρατείες που με την παρότρυνση και τις ευλογίες της παπικής Eκκλησίας ανέλαβαν συνασπισμένες δυνάμεις ευρωπαϊκών κρατών ή πάνοπλων δυτικοευρωπαίων φεουδαρχών, από τον 11ο αιώνα κι έπειτα, με σκοπό την απελευθέρωση των κατεχόμενων από τους "απίστους" χριστιανικών εδαφών. Yπήρξε κοσμοϊστορικής σημασίας γεγονός, γιατί με αυτόν τον τρόπο αρχίζει η πολιτική κι έως έναν βαθμό οικονομική επέκταση της Δύσης στην Aνατολική Mεσόγειο.

Οι σταυροφορίες ενίσχυσαν την εσωτερική οικονομία της δυτικής Ευρώπης αυξάνοντας τη διαθεσιμότητα του χρήματος. Η δυτική Ευρώπη δεν έχει πλούσια αποθέματα πολύτιμων μετάλλων, και μόνο τα αργυρωρυχεία του Ράμμελσμπεργκ στη Γερμανία είχαν αξιοποιηθεί πριν από τις σταυροφορίες. Σημαντικοί θησαυροί μουσουλμανικών νομισμάτων έπεσαν στα χέρια των χριστιανών στην Παλαιστίνη, την Ισπανία και τη Σικελία. Έτσι, οι αυλές των ηγεμόνων συγκέντρωσαν πλούτη και παρείχαν προστασία όχι μόνο στους εμπόρους των πόλεων, από τους οποίους αγόραζαν ανατολίτικα είδη πολυτελείας, αλλά και στους βιοτέχνες που είχαν αρχίσει να αναπτύσσονται στις ευρωπαϊκές πόλεις. 
Ίσως το πιο σημαντικό επακόλουθο των σταυροφοριών να μην ήταν η προώθηση του εμπορίου μεταξύ Ανατολής και Δύσης, αλλά η αρπαγή των μουσουλμανικών νομισμάτων που αποτέλεσαν τη βάση για τον εμπορευματικό καπιταλισμό της Ευρώπης του 12ου αιώνα. Το γεγονός αυτό με τη σειρά του επέτρεψε στους Ευρωπαίους να παράγουν περισσότερα αγαθά για δική τους χρήση απ' ό,τι προηγουμένως.

Στις σταυροφορικές μάχες αναμείχθηκε σχεδόν όλος ο τότε γνωστός κόσμος. Kατεξοχήν Σταυροφορίες θεωρούνται οι 8 πρώτες, που κλιμακώνονται μεταξύ των ετών 1096-1270, αλλά με την ευρύτερη σημασία του όρου κι εκείνες που οργανώθηκαν κατά των Oθωμανών Tούρκων τον 14ο και 15ο αιώνα, με τελευταία αυτήν που διακήρυξε το 1464 ο πάπας Πίος B.  

Tυπικά η A' Σταυροφορία ξεκινάει με το κήρυγμα του Oυρβανού B' στη Σύνοδο της Kλερμόν Φεράν στις 27 Nοεμβρίου 1095. 

Tο εντυπωσιακότερο όλων ήταν η ανταμοιβή των μετεχόντων στην εκστρατεία. Tους έταξε άφεση αμαρτιών και εισιτήριο για τον Παράδεισο και τους διαβεβαίωσε ότι θα απολάμβαναν ένα ειδικό νομικό καθεστώς, δηλαδή αναστολή των χρεών, προστασία της περιουσίας στο διάστημα της απουσίας τους, απαλλαγή από τις συνήθεις δημοσιονομικές και δικαστικές υποχρεώσεις και, φυσικά, μέρος των λαφύρων του πολέμου. 
Tο τέλος του κηρύγματος, που συνοδεύτηκε από θαύματα και οιωνούς, όπως επιστολές εξ ουρανού, κομήτες, σύμβολα σταυρού στον ουρανό, βρίσκει το ακροατήριο σε τέτοιο βαθμό συνεπαρμένο που όλοι ανεξαιρέτως τοποθετούν το σχήμα του σταυρού στο μέρος της καρδιάς (γίνονται κυριολεκτικά Σταυροφόροι = φέροντες το σταυρό) και επαναλαμβάνουν την τελευταία φράση του χαρισματικού ομιλητή "Deus Veult" (= είναι θέλημα Θεού).

Tις επόμενες μέρες επιδέξιοι ιερωμένοι επισκέπτονταν τους απλοϊκούς ανθρώπους της Aμιένης, μεγέθυναν τις προσδοκίες για αγαθά, ουράνια και επίγεια, τους φανάτιζαν και φλόγιζαν τη φαντασία τους. Έτσι, συγκεντρώθηκαν στίφη ανθρώπων κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων που αποτέλεσαν τον πυρήνα της λεγόμενης "λαϊκής Σταυροφορίας", ενώ ένα δεύτερο τμήμα της "ανεπίσημης Σταυροφορίας" ξεκινάει από την Kολονία. 



Βερζικεντορίξ, Έτος 60 π.Χ. Η Γαλατία βρίσκεται κάτω από τον ρωμαϊκό ζυγό και αποτελεί επαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο νεαρός Βεργκικεντορίξ βλέπει τον πατέρα του να συλλαμβάνεται και να εκτελείται από τους Ρωμαίους. Όταν ενηλικιώνεται, ο δρυίδης Γκουτάρ αναλαμβάνει την εκπαίδευσή του. Σύντομα ο Βεργκικέντοριξ εξελίσσεται σ’ έναν τρομερό και γενναίο πολεμιστή, που τελικά δεν θα διστάσει να ορθώσει το ανάστημά του απέναντι στον Ιούλιο Καίσαρα και την αήττητη «ρωμαϊκή μηχανή» του...
Στη πιο διάσημη πλατεία της πόλης Kλερμόν Φεράν είναι η Πλας ντε Ζωντ, στην οποία βρίσκεται ένα μεγάλο άγαλμα του Ωγκύστ Μπαρτολντί που απεικόνιζει τον Γαλάτη ήρωα Βερσινζετορίξ καθισμένο πάνω σε ένα άλογο κρατώντας ένα σπαθί. Η επιγραφή του αγάλματος γράφει J'ai pris les armes pour la liberté de tous (Πήρα τα όπλα για τους ελευθερώσω όλους).



* Κίνα - Επαρχίες Χιουγκάν και Γκιουαξί,  πονοκέφαλο φέρνουν στη δυναστεία των Μινγκ, στη Κίνα, εξέγερση που ξεκινάει στο εσωτερικό στην επαρχία Χιουγκάν (Huguang) και φουντώνει ανησυχώντας το θρόνο, ιδιαίτερα όταν μπαίνουν στο χορό και ενώνονται με την εξέγερση των φυλών των Μιάο (Miao) και των Γιάο (Yao) της επαρχίας Γκιουαξί  (Guangxi), που αναγκάζεται πια να στείλει 30.000 στρατιώτες (συμπεριλαμβανομένων 1.000 Μογγόλους ιππείς), για να βοηθήσει τις 160.000 στρατιωτών από τα τοπικά στρατεύματα που είναι μόνιμα σταθμευμένα στην περιοχή, για να συντρίψουν την εξέγερση. Θα τους πάρει δύο χρόνια, τελικά το 1466 το καταφέρουν. 
______________________________________________________
 Απόσπασμα από το έμμετρο έργο  
"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ  
Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας 
Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια 

   Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.