"Ο
επιτυχημένος ηγεμόνας δεν καθοδηγείται από την
θρησκεία ή την ηθική, αλλά μόνο από ότι ωφελεί τον
ίδιο και τους σκοπούς του. Χειραγωγεί τους νόμους
και τους διαμορφώνει σύμφωνα με τα σχέδιά του".
-Νικολό Μακιαβέλι
1469 Ιταλία
Με δέος να μνημονεύουν κάποιον Μακιαβέλι,
χρόνια ακούω τους τηλε-πολιτικούς,
[και αποφάσισα εν τέλει,
με έρευνα σε δίκτυο και σχετικά βιβλία,
[ποιος ήταν να εξακριβώσω,
ώστε να μην μου κάνουν
["οι καθώς πρέπει" τον καμπόσο.
Βρήκα πως ήταν διπλωμάτης στη Φλωρεντία,
[συγγραφέας και στοχαστής πολιτικός.
το βιβλίο του δε "ο Ηγεμόνας",
[με οδηγίες πως τυραννιέται ένα λαός,
σύμβουλο είχε κι έχει,
[κάθε ηγέτης, ηγετίσκος, και αρχηγός....
Πατέρα της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης,
[οι άρχοντες τον έχουν χαρακτηρίσει...
μα οι καταπιεσμένοι "ένα κυνικό κτήνος",
[τον έχουνε βαφτίσει,
με τον αυταρχισμό δε, και με τη διαφθορά,
[τον έχουνε ταυτίσει.
Άσχετος μεν εγώ,
[αλλά εκ γενετής φτωχό μέλος της πλέμπας,
(το τονίζω γιατί 'ναι γεγονός,
[και όχι χάριν της κουβέντας),
ταυτίστηκα ως είναι φυσικό με τους καταπιεσμένους,
ενώ (ίσως κι από λάθος), τον Μακιαβέλλι,
[τον παρομοίωσα με τους διαβολεμένους,
ή κάτι σαν τον Δράκουλα στη σύνταξη,
[στους ηγεμόνες να δίνει οδηγίες,
πως να αγνοούν χωρίς ενδοιασμούς,
[την ηθική και τις θρησκείες,
για να πετύχουν τους επιθυμητούς σκοπούς τους,
και να αφαιρούν ζωές των αντιπάλων,
[με "έμπιστους" δικούς τους.
Να λοιπόν πως είδα όλη την Μακιαβελο-ιστορία,
με τη θολούρα που με διακρίνει,
[και την καλπάζουσα φαντασία...
[του Μπερνάρντο Μακιαβέλλι
καρμπόν θα έλεγα το φιλμ "Μωρό της Ρόζμαρι*,
[αν βάλεις Μπαρτολομέα Νέλι,
αντί για Ρόζμαρι, την μάνα του νεογεννηθέντος δηλαδή,
που Νικολό αργότερα, αυτό το "κακό" θα ονομαστεί....
Η Ρόζμαρι γέννησε, κατά το έργο, τον σατανά ,
σ' αυτή την μεγάλη θριλερο-επιτυχία του σινεμά,
έτσι ήθελε εκείνη η αρρωστημένη,
[σεναριο-παραμυθολογία,
και τούτο σε μένα κάπως μοιάζει,
[με της Μπαρτολομέα Νέλι την ιστορία,
που τον δεύτερο Δράκουλα
[φέρνει στον κόσμο στην ουσία,
τον Νικολό ντι Μπερνάρντο ντι Μακιαβέλι* *Niccolò di Bernardo dei Machiavelli
[που όμως η κάθε εξουσία,
τον έχει στον κόρφο της,
[σαν πολύτιμο σκονάκι του σκολιού,
σαν έργο μιας ιδιοφυίας, σαν οδηγό,
[και πέραν του δέοντος περί πολλού...
Ας πούμε όμως πριν συνεχίσω,
[ένα "εξαποδώ" καλού κακού.
Ο Ερρίκος Όγδοος,
[ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι,
θα γίνουν θαυμαστές του,
[μα στους λαούς θε να τη δίνει,
το περιβόητο βιβλίο του "ο Ηγεμόνας",
που κάποιοι θα το ονόμαζαν,
["της ανθρωπότητας βαρύς Χειμώνας".
Τον Φλωρεντινό αυτόν,
[αυθαίρετα βρυκόλακα ονομάζω,
και με τον αιμοδιψή κόμη Δράκουλα,
[των Καρπαθίων τον παρομοιάζω,
γιατί όπως κι εκείνος,
[ο Μακιαβέλι είν' το κακό που δεν πεθαίνει,
και απειλητικά σε κάθε χώρα, κάθε γενιά,
[μπροστά της βγαίνει,
έτοιμος και διψασμένος να τη δαγκώσει στο λαιμό.
Θέλω να πω, με τον ακαταλαβίστικο πρόλογο αυτό,
ότι μέχρι να φτάσουμε στον εικοστό πρώτο αιώνα,
απ' το βιβλίο του Μακιαβέλλι, τον Ηγεμόνα
ο κάθε τύραννος από τη γη πούχει περάσει,
λαούς τσακίζει
[αφού πρωτύτερα είχε διαβάσει,
και μελετήσει πολύ καλά,
[τον Δράκουλα τον Νικολό.
Oι φτωχοί κι οι καταπιεσμένοι,
[ούτε με προσευχές και εξορκισμό,
μα ούτε με κάθε Σιμόν Μπολιβάρ, ή Ροβεσπιέρο,
κατάφεραν, τις λέξεις "πεινάω" και "υποφέρω"
βασανισμένοι να μην ψελλίσουν,
και το βιβλίο του, που ήταν αιτία για όλα αυτά,
[από το πρόσωπο της γης να αφανίσουν !
Τον Μακιαβέλλι, όπως είπαμε,
[οι ηγεμόνες πολύ θα αγαπήσουν.
και τον χαρακτηρίζουν ως τον πατέρα,
[της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης,
μα οι αδικημένοι,
[ως ένα εφιάλτη της λαϊκής της μνήμης.
ταυτίζοντας το όνομά του με τη διαφθορά,
[και τον αυταρχισμό..
Ως πρότυπο του είχε τον δικτάτορα της Φλωρεντίας,
[Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα, σ' όλους γνωστό
σαν τον μεταρρυθμιστή, που για την άσχημη κριτική
που άσκησε στον Πάπα Αλέξανδρο VI,
[είχε εκτελεστεί...
Λόγω της μόρφωσής του ο Μακιαβέλλι,
[ανέλαβε στη Φλωρεντία θέσεις σημαντικές
και του ανατέθηκαν,
[οι μεγαλύτερες διπλωματικές αποστολές...
Έτσι συνενεστράφη,
[πλείστες προσωπικότητες της εποχής του,
ανάμεσά τους, Πάπες και Βασιλιάδες,
[που επηρέασαν την περί διοίκησης άποψή του...
Τις μεγαλύτερες επιρροές όμως δέχθηκε,
[παρακολουθώντας τον Καίσαρα Βοργία,
έναν πανούργο και σκληρό άνθρωπο,
[ηγέτη στην παπική την πολιτεία...
Σφοδρές οι επικρίσεις, για του βιβλίου του τον κυνισμό,
και κατηγορήθηκε για πανουργία και καιροσκοπισμό,
εξού και ο αρνητικός όρος που δόθηκε «Μακιαβελισμός»,
ενώ ο πάπας έβγαλε βίτουλο* απαγορεύοντας, *vitulo (διαταγο-οδηγία)
[να διαβάζει το βιβλίο του κάθε πιστός Καθολικός".
________________________________________
1469 Ισπανία
Ήταν το τέλος της λαϊκής μόνιμης αγωνίας,
της κουρασμένης από εμφύλιους Ισπανίας,
ο γάμος του βασιλιά Φερδινάνδου Β΄
[της Αραγωνίας,
με τη βασίλισσα Ισαβέλλα Α' της Καστίλης....
Συνοδευόμενοι εξ ιππικού μιάς ίλης,
επευφημούνται μετά τον γάμο από τα πλήθη,
καθώς προ ολίγου αυτός ο γάμος ευλογήθη,
από τον Πάπα της Ρώμης,
[Αλέξανδρο τον έκτο,
στην πόλη Βαγιαδκαταολίδ,
[της κοινότητας Λεόν, στην Καστίλλη φέτο,
στην πόλη που ο Χριστόφορος Κολόμβος,
[άφησε την τελευταία του πνοή,
εκεί που ζήσαν οι Κεβέδο και Θερβάντες,
[και που για λίγο πρωτεύουσα είχε ονομαστεί).
Με αυτό το γάμο ενώθηκαν τα δύο βασίλεια,
κι η Ισπανία ραγδαία αναπτύχτηκε,
[αυτό που λέμε "πήγαινε με χίλια".
Ο γάμος, σε σπουδαία,
[παγκόσμια γεγονότα συνετέλεσε..
Δια της δικής τους αρωγής,
[ο Κολόμβος το περιβόητο ταξίδι τέλεσε,
όπου με τα καρυδότσουφλα,
[τις τρεις καραβέλες,
βρήκε τις νέες χώρες με ταξίδια,
[που κάποιοι τρέλες,
τα έλεγαν σαρκαστικά,
[ενώ τον Γενουάτη ειρωνευόνταν.
Σύντομα οι ίδιοι αναρωτιόνταν,
"πώς κάναμε τέτοια βλακεία,
τη χρυσοφόρο να χάσουμε αποικία...?",
και πρώτη τα μούτρα
[τα στράβωνε η Αγγλία....
Ακόμα μία του θρόνου επιτυχία,
[ένα μεγάλο γεγονός,
όσο το ζεύγος ήτανε καθεστώς,
υπήρξε η κατάληψη της "Γρανάδα"
που ένας-ένας θάλεγες στην αράδα,
εκδιώχτηκαν από την Ισπανία
οι Άραβες πρώτα...
[κι ακολουθεί εν συνεχεία,
η περιβόητη της Αλάμπρα η Διαταγή:
που κάθε Εβραίος είχε υποχρεωθεί,
να εγκαταλείψει την Ισπανία"...
Οι διωγμένοι διασκορπίζονται...
[άλλοι στην Ιταλία,
άλλοι στη Βόρεια Αφρική,
[και άλλοι Πορτογαλία,
φτάσανε δε και μέχρι,
[την Οθωμανική Αυτοκρατορία,
όπου ο Σουλτάνος τους έδωσε,
[στη Θεσσαλονίκη και αλλού φιλοξενία.
____________________________________
1469 Πορτογαλία
 |
| Το άγαλμα του Βάσκο ντε Γάμα στη Λισσαβώνα |
Ενώ 'χαμε γάμους και πανηγύρια,
[στην Ισπανία,
ιστορικά 'χαμε γεννητούρια,
[στη διπλανή Πορτογαλία...
Γεννήθηκε ένας εξερευνητής μεγάλος,
ο Βάσκο ντε Γκάμα ο Πορτογάλος,
ο τολμηρός, σκληρός θαλασσοπόρος,
που του δρόμου υπήρξε πρωτοπόρος,
των καπετάνιων της παλιάς
[και νέας εποχής...Για τον περίπλου μιλάω της Αφρικής,
που φέρνουν ως τώρα στην Ευρώπη,
[τους θησαυρούς της Άπω Ανατολής.
Τα τεράστια πετρελαιοφόρα τα σημερινά,
αυτά που μοιάζουνε με μικρά βουνά,
που δεν χωράνε να περάσουν από πουθενά,
ούτε από το κανάλι του Σουέζ,
[και ούτε βέβαια από Παναμά,
του Βάσκο ντε Γκάμα ακολουθούν τη ρότα,
παλεύοντας με τα κύματα
[αλλά και πειρατές όπως και πρώτα...
Ότι αντιμετώπιζε, το αντιμετωπίζουνε
[οι καπετάνιοι ακόμη,
κι ενώ η ΝΑΣΑ πάει φεγγάρι,
[λέω ρε δυνατοί της γης συγνώμη,
οι πειρατές στο Κέρας της Αφρικής,
οι πειρατές στο Κέρας της Αφρικής,
[τόσο ακτύπητοι είναι πια ?
(Ξέφυγα απ' το θέμα αλλά περνούσα,
[στα νιάτα μου, από τα μέρη αυτά)...
Τόσους αιώνες κι άλλους τόσους,
[ο κίνδυνος των πειρατών απειλεί, όπως και τα τεράστια κύματα,
[όποιον στου Βάσκο την πορεία μπεί,
σαν μια κατάρα, σαν του "Ιπτάμενου Ολλανδού",
[ίσως μπορούσε κάποιος να πει...
________________________________________
Ο μοναδικός λόγος για τον οποίο ο Μακιαβέλι καταπιάστηκε με τη συγγραφή ήταν η ελπίδα του ότι τα βιβλία του θα τον βοηθούσαν να επανέλθει στην πολιτική σκηνή της Φλωρεντίας. Αυτόν τον σκοπό ο Μακιαβέλι δεν τον πέτυχε, αλλά τουλάχιστον ένα από αυτά τα έργα ξεπέρασε κατά πολύ τις επιδιώξεις και τις προσδοκίες του συγγραφέα του και του χάρισε την αθανασία.
Ο «Ηγεμόνας» (Il principe), που γράφτηκε το 1513, επρόκειτο, τους κατοπινούς αιώνες, να καταστεί το εγκόλπιο αμέτρητων πολιτικών ανδρών αλλά και στοχαστών γενικότερα και να ασκήσει βαθιά επίδραση στις πολιτικές εξελίξεις όλων των εποχών. Τον αρνητικό όρο «μακιαβελισμός», τον έπλασαν οι Γάλλοι και κανένας πολιτικός δεν θα ήθελε να τον συσχετίζουν. Σφοδρές οι επικρίσεις για κυνισμό, καιροσκοπισμό και πανουργία.
Ο Νικολό Μακιαβέλι πεθαίνει στις 21 Ιουνίου του 1527, πικραμένος και απογοητευμένος.
Οι τίτλοι που του αποδώθηκαν μέσα στους είναι ακραίοι, το ένα άκρο τον θέλει ως τον πατέρα της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης, ενώ το άλλο άκρο τον θέλει ως ένα κυνικό κτήνος, ταυτίζοντας το όνομά του με διαφθορά, αυταρχισμό έως και χωρίς φραγμούς εκμετάλλευσης του ανθρώπου.
* Το Μωρό της Ρόζμαρι», ένα από τα θρίλερ που τρόμαζαν χωρίς να δείχνουν αίμα, τέρατα ή μανιακούς δολοφόνους. Ο σκηνοθέτης Ρόμαν Πολάνσκι κατάφερε να δημιουργήσει μία υποβλητική ατμόσφαιρα χωρίς να καταφύγει στα γνωστά «κλισέ» των θρίλερ και ίσως γι’ αυτό, σχεδόν πενήντα χρόνια από την πρώτη προβολή της, παραμένει μία από τις κλασικές ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου. Το σενάριο βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο του Ίρα Λέβιν. Η πλοκή ακολουθεί ένα νεαρό ζευγάρι, τη Ρόζμαρι, και τον σύζυγό της, Γκάι, που μετακομίζουν σε ένα διαμέρισμα στη Νέα Υόρκη και αποφασίζουν να αποκτήσουν παιδί. Η Ρόζμαρι μένει έγκυος και φέρνει στον κόσμο το παιδί της, μόνο που πατέρας του παιδιού δεν είναι ο σύζυγος, αλλά ο Σατανάς.
* Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα, Η Ισαβέλλα έγινε κληρονόμος του θρόνου της Καστίλης από τον ετεροθαλή αδερφό της Ερρίκο Δ'. Έγινε βασίλισσα της Καστίλης το 1474. Ο σύζυγός της, Φερδινάνδος, έγινε βασιλιάς της Αραγωνίας το 1479 και ο γάμος τους στις 19 Οκτωβρίου 1469 ένωσε τα δυο βασίλεια. Το σύνθημά τους ήταν το "Tanto monta, monta tanto, Isabel como Fernando", που υπονοούσε την ισότητα μεταξύ των δυο τους.
Η Ισαβέλλα διασφάλισε μακροχρόνια πολιτική σταθερότητα στην Ισπανία, οργανώνοντας στρατηγικής σημασίας γάμους για τα πέντε παιδιά της.
Η πρωτότοκη κόρη της, Ισαβέλλα των Αστουριών, παντρεύτηκε τον Αλφόνσο της Πορτογαλίας, δημιουργώντας δεσμούς μεταξύ των δυο γειτονικών χωρών.
Η δεύτερη κόρη της, Ιωάννα της Καστίλης, παντρεύτηκε τον Φίλιππο τον Ωραίο, γιο του Αγίου Ρωμαίου αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού Α', γάμος που προήγαγε τη συμμαχία και μελλοντική πολιτική ασφάλεια με την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ο πρώτος και μοναδικός γιος της, Ιωάννης των Αστουριών, παντρεύτηκε τη Μαργαρίτα της Αυστρίας, διατηρώντας έτσι επαφές με τη δυναστεία των Αψβούργων, στην οποία βασιζόταν πολύ η Ισπανία.
Το τέταρτο παιδί της, η Μαρία της Αραγωνίας και Καστίλης, παντρεύτηκε τον Εμμανουήλ Α' της Πορτογαλίας, ενώ η Αικατερίνη της Αραγωνίας αρχικά παντρεύτηκε τον Αρθούρο, πρίγκιπα της Ουαλίας και μετά τον πρόωρο θάνατό του τον Ερρίκο Η' της Αγγλίας, αδερφό του.
* Ο Φρανθίσκο δε Κεβέδο, Francisco Gómez de Quevedo y Santibáñez Villegas, 14 Σεπτεμβρίου 1580 - 8 Σεπτεμβρίου 1645 ήταν Ισπανός ποιητής.
Σπούδασε σχεδόν τα πάντα στο Αλκαλά ντε Ενάρες και στο Βαγιαδολίδ κι έγινε μέλος της αυλής, όπως ήταν κ’ οι γονείς του. Ήδη από το 1605 είχε καθιερωθεί ως ποιητής στους φιλολογικούς κύκλους.
Δεινός μονομάχος, μολονότι μύωπας και στραβοκάνης.
* Ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες Σααβέδρα, Miguel de Cervantes Saavedra, 29 Σεπτεμβρίου 1547 – 22 Απριλίου 1616. Ισπανός συγγραφέας, ο οποίος θεωρείται ευρέως ως ο μεγαλύτερος συγγραφέας στην ισπανική γλώσσα και ο κατ' εξοχήν μυθιστοριογράφος παγκοσμίως. Το έργο του ανήκει χρονικά στην «χρυσή εποχή» (περ. 1492-1648) της Ισπανίας, κατά την οποία παρατηρήθηκε εξαιρετική άνθηση στις τέχνες. Το διασημότερο μυθιστόρημά του, ο Δον Κιχώτης, συγκαταλέγεται στα κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, μεταφρασμένο σε περισσότερες από εξήντα γλώσσες και έχοντας υποβληθεί σε συστηματική ανάλυση και κριτικό σχολιασμό από τον 18ο αιώνα.
* Ο Βάσκο ντα Γκάμα, Vasco da Gama, 1460 ή 1469 - 24 Δεκεμβρίου 1524. Πορτογάλος θαλασσοπόρος, ο οποίος πρώτος συνέδεσε θαλάσσια την Ευρώπη με την Ινδία πραγματοποιώντας τον περίπλου της Αφρικής.
Το 1497, στις 8 Ιουλίου, ο Βάσκο ντα Γκάμα απέπλευσε από την Λισσαβώνα με 4 πλοία και 169 άνδρες για πλήρωμα. Οι δυσκολίες της αποστολής μεγάλες, με σημαντικότερη την ασθένεια των ανδρών του από σκορβούτο λόγω έλλειψης νωπής τροφής και λαχανικών. Τον Μάρτιο του 1498 έφτασε στην Μοζαμβίκη και στις 12 Απριλίου έφτασε στο Μαλίντι της σημερινής Κένυας. Από εκεί με την βοήθεια πλοηγού που του παραχώρησε ο τοπικός φύλαρχος ξεκίνησε για το Καλικούτ της Ινδίας όπου έφτασε τον Μάιο του 1498.
Το 1499 που επίστρέφει στην Πορτογαλία έχοντας συνάψει σημαντικές εμπορικές συνθήκες με τους Ινδούς ηγεμόνες, τιμήθηκε από τον Βασιλιά της Πορτογαλίας Εμμανουήλ Α΄ με τον τίτλο του Ναυάρχου των Ινδιών.
* Ο θρύλος του Ιπτάμενου Ολλανδού, διάσημο ναυτικό παραμύθι. Κατά τη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα οι ναυτικοί διηγούνταν ότι κάποτε ένα πλοίο, με κυβερνήτη τον Ολλανδό βαν ντερ Ντέκεν, ταξίδευε γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Εκεί έπεσε σε μια τρομερή καταιγίδα.
Ο καπετάνιος δεν έκανε το παραμικρό προκειμένου να αποφύγει το ακραίο καιρικό φαινόμενο. Παρά τις ικεσίες του τρομοκρατημένου πληρώματος, ο Ντέκεν έδειχνε να έχει τρελαθεί και οδήγησε το πλοίο στην καρδιά της καταιγίδας.
Οι ναύτες στασίασαν αλλά ο καπετάνιος πέταξε τον επικεφαλής τους στη θάλασσα. Κρατώντας σφικτά το τιμόνι συνέχισε να περιφρονεί την καταιγίδα... Τότε το πλήρωμα κατέφυγε στην προσευχή η οποία δεν άργησε να εισακουστεί.
Ο βλάσφημος πλοίαρχος θα περιπλανιέται αιώνια με το πλοίο του, εν μέσω καταιγίδας.
Κατά την επικρατέστερη άποψη ο μύθος προέρχεται από τη σκανδιναβική μυθολογία. Πρόκειται για τον «θρύλο του Στόττε».
________________________________________
Απόσπασμα από το έμμετρο έργο
"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας
Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια
Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.