1462 Ρουμανία
Τρανσυλβανία, Μολδαυία, Βλαχία,
(η σημερινή δηλαδή η Ρουμανία),
το μεγαλύτερο μέρος απ' την Ουγγαρία,
και όλη η Βαλκανική,
βρίσκονται υπό την Κατοχή
του Μωάμεθ ΙΙ,
[που την Οθωμανική,
επιβάλει βαριά φορολογία,
και παράλληλα στις τρεις πρώτες,
[δίνει μιά κάποια αυτονομία,
με κυβερνήτες διορισμένους,
τους οσποδάρους τους λεγομένους,
ντόπιους,
απ' τον Σουλτάνο επιλεγμένους....
Το έμβλημα του Τάγματος του Δράκου |
Ο ηγεμόνας (οσποδάρος) της Βλαχίας,
κληρονόμος εκ της δικής του οικογενείας,
του τίτλου, του τάγματος του Δράκου,
ο Βλαντ ο Γ' (εξ αυτού ο ήρωας του
[κινηματογράφου),
ο Δράκουλας στα καθ' ημάς...
με θάρρος δηλώνει...
[''ρε δεν πληρώνω άλλο σε σας
ληστό-τουρκοι, τον φόρο υποτελείας,
τέρμα τα χρόνια της δουλείας !''
____________
Στον κάμπο, μοιάζει από ψηλά,
με θάλασσα, η Τούρκικη στρατιά,
με κύμα αργό και ήρεμο,
μα ένα θεριό ανήμερο,
είναι ο Μωάμεθ ο δεύτερος,
[ο επικεφαλής
των διακοσίων χιλιάδων...
[αυτός ο ανίκητος, ο πορθητής...
Κι όμως ο Βλαντ ο Δράκουλας,
[φέτος θα τον τσακίσει,
και ο αήττητος Οθωμανός,
[πανωλεθρία θα γνωρίσει.
1462 Αιγαίο
[σαν μετανάστης αρχηγός,
κίνησε μ' άλλους Λαπίθες,
[να πάν' να κάνουν βιός,
και φτάσαν σ' ένα μακρινό νησί,
που μέναν κει πέρα Πελασγοί,
μιά γης με τρία ονόματα,
[το πρώτο Μακαρία,
δεύτερο Αιολίδα και τρίτο Πελασγία....
Αν συγκρουστήκανε μ' αυτούς,
[η ιστορία δεν αναφέρει,
μα το νησί, τ' όνομα Λέσβος,
[ακόμα ως τώρα φέρει,
Από την Θεσσαλία ξεκίνησαν,
[παρέλειψα να πω,
απ' της Λαρίσης το ποτάμι, τον Πηνειό,
που οι αυτόχθονες λάτρευαν,
[και είχανε θεό...
Κατά τον Διόδωρο τον Σικελιώτη,
πιστεύανε σ' αυτόν διότι,
θεωρούσαν οι κάτοικοι Λαπίθες,
η ευημερία και οι νίκες,
στον ποτάμιο οφείλονταν θεό,
να τον τιμούσαν συνεχώς γι αυτό.
Περάσαν αιώνες,
[μαζί και κάμποσοι κατακτητές,
και οι Λαπιθο-πελασγο-απόγονοι,
[καλές και άσχημες στιγμές,
Φέτος το χίλια τετρακόσια εξηνταδύο,
στη σκατομοιρασιά του Αιγαίου,
[αρπάζονται άλλοι δύο,
οι Γενουάτες και οι Οθωμανοί,
και χάνει το παιδί τη μάνα,
[κι η μάνα το παιδί....
Ο αρνησίθρησκος Έλληνας,
[Μαχμούτ πασάς,
φτάνει στη Λέσβο επικεφαλής στρατιάς,
και μ' ένα στόλο εξ εξήντα πλοίων ισχυρό,
να καταλάβει το φρούριο, το Χριστιανικό.
Έτερο σώμα εκστρατευτικό,
πούχει τον ίδιο κι αυτό σκοπό,
φτάνει με τον Σουλτάνο και λεηλατεί,
καίει... αρπάζει και δολοφονεί,
ότι στο δρόμο του βρεθεί.
Προ αιώνος ρεγάλο η Λέσβος είχε δοθεί
στον Γατελούζο* τον Γενουάτη, δώρο, *Gattelusi
από τον Ιωάννη Ε΄τον Παλαιολόγο,
γιατί τον είχε στον εμφύλιο βοηθήσει,
τον Καντακουζηνό στις μάχες να νικήσει,
(αφού ο τελευταίος τον είχε εκθρονίσει)......
Τώρα, μετά εκατό περίπου χρόνια,
το φρούριο εξοπλισμένο με κανόνια,
αμύνεται με τους Καταλανούς,
τους μισθοφόρους Χριστιανούς,
και με τους Ιωαννίτες, τους ιππότες....
Οι Βενετοί αποδειχτήκαν κότες,
γιατί του Αγίου Μάρκου ο στόλος,
ενώ βρισκότανε στη Χίο, όλος,
δεν βοηθά τους ομοθρήσκους Γενουάτες
(ήταν εμπορικά αντίπαλοι,
[και κάνανε τις πάπιες)...
Με πάθος πολεμούν οι Χριστιανοί...
μα όταν η κάθε ελπίδα είχε χαθεί,
ο Γατελούζος Νικόλαος συνθηκολογεί,
κι ενώ υπογράφουνε να φύγουν εν τιμή,
την συμφωνία δεν τηρούν οι Οθωμανοί,
και εκτελούν ιππότες και Καταλανούς,
ενώ χιλιάδες από Μυτιληνιούς,
τους εξορίζουνε σε άλλη γη,
Κωνσταντινούπολη ή Χαλκιδική.
____________________________________
κίνησε μ' άλλους Λαπίθες,
[να πάν' να κάνουν βιός,
και φτάσαν σ' ένα μακρινό νησί,
που μέναν κει πέρα Πελασγοί,
μιά γης με τρία ονόματα,
[το πρώτο Μακαρία,
δεύτερο Αιολίδα και τρίτο Πελασγία....
Αν συγκρουστήκανε μ' αυτούς,
[η ιστορία δεν αναφέρει,
μα το νησί, τ' όνομα Λέσβος,
[ακόμα ως τώρα φέρει,
Από την Θεσσαλία ξεκίνησαν,
[παρέλειψα να πω,
απ' της Λαρίσης το ποτάμι, τον Πηνειό,
που οι αυτόχθονες λάτρευαν,
[και είχανε θεό...
Κατά τον Διόδωρο τον Σικελιώτη,
πιστεύανε σ' αυτόν διότι,
θεωρούσαν οι κάτοικοι Λαπίθες,
η ευημερία και οι νίκες,
στον ποτάμιο οφείλονταν θεό,
να τον τιμούσαν συνεχώς γι αυτό.
Περάσαν αιώνες,
[μαζί και κάμποσοι κατακτητές,
και οι Λαπιθο-πελασγο-απόγονοι,
[καλές και άσχημες στιγμές,
Φέτος το χίλια τετρακόσια εξηνταδύο,
στη σκατομοιρασιά του Αιγαίου,
[αρπάζονται άλλοι δύο,
οι Γενουάτες και οι Οθωμανοί,
και χάνει το παιδί τη μάνα,
[κι η μάνα το παιδί....
Ο αρνησίθρησκος Έλληνας,
[Μαχμούτ πασάς,
φτάνει στη Λέσβο επικεφαλής στρατιάς,
και μ' ένα στόλο εξ εξήντα πλοίων ισχυρό,
να καταλάβει το φρούριο, το Χριστιανικό.
Έτερο σώμα εκστρατευτικό,
πούχει τον ίδιο κι αυτό σκοπό,
φτάνει με τον Σουλτάνο και λεηλατεί,
καίει... αρπάζει και δολοφονεί,
ότι στο δρόμο του βρεθεί.
Προ αιώνος ρεγάλο η Λέσβος είχε δοθεί
στον Γατελούζο* τον Γενουάτη, δώρο, *Gattelusi
Ο θυρεός των Γατελούζων ή Κατελούζων Gattilusio |
γιατί τον είχε στον εμφύλιο βοηθήσει,
τον Καντακουζηνό στις μάχες να νικήσει,
(αφού ο τελευταίος τον είχε εκθρονίσει)......
Τώρα, μετά εκατό περίπου χρόνια,
το φρούριο εξοπλισμένο με κανόνια,
αμύνεται με τους Καταλανούς,
τους μισθοφόρους Χριστιανούς,
και με τους Ιωαννίτες, τους ιππότες....
Οι Βενετοί αποδειχτήκαν κότες,
γιατί του Αγίου Μάρκου ο στόλος,
ενώ βρισκότανε στη Χίο, όλος,
δεν βοηθά τους ομοθρήσκους Γενουάτες
(ήταν εμπορικά αντίπαλοι,
[και κάνανε τις πάπιες)...
Με πάθος πολεμούν οι Χριστιανοί...
μα όταν η κάθε ελπίδα είχε χαθεί,
ο Γατελούζος Νικόλαος συνθηκολογεί,
κι ενώ υπογράφουνε να φύγουν εν τιμή,
την συμφωνία δεν τηρούν οι Οθωμανοί,
και εκτελούν ιππότες και Καταλανούς,
ενώ χιλιάδες από Μυτιληνιούς,
τους εξορίζουνε σε άλλη γη,
Κωνσταντινούπολη ή Χαλκιδική.
____________________________________
Η επιστολή του Νεάκσου |
Tο παλαιότερο σωζόμενο έγγραφο γραμμένο στη Ρουμανική γλώσσα, επιστολή του 1521 γνωστή ως "Επιστολή του Νεάκσου από το Κάμπουλουγκ", είναι επίσης σημαντικό γιατί περιέχει την πρώτη τεκμηριωμένη εμφάνιση του ονόματος της χώρας: η Βλαχία αναφέρεται ως Țeara Rumânească ("Ρουμανική Γη", țeara από το Λατινικό terra, "γη", σημερινή γραφή Țara Românească).
Δύο μορφές γραφής χρησιμοποιούντο αδιακρίτως, român και rumân, μέχρι το τέλος του 17ου αιώνα, οπότε κοινωνιογλωσσικές εξελίξεις οδήγησαν σε σημαντική διαφοροποίησή τους:
το rumân κατέληξε να σημαίνει "δουλοπάροικος", ενώ το român διατήρησε την αρχική εθνογλωσσική σημασία του.
Μετά την κατάργηση της δουλείας το 1746 η λέξη rumân έπαψε σταδιακά να χρησιμοποιείται και παγιώθηκε η μορφή român. Ο Τούντορ Βλαντιμιρέσκου, επαναστατικός ηγέτης των αρχών του 19ου αιώνα, χρησιμοποιούσε τον όρο Rumânia, αναφερόμενος αποκλειστικά στο πριγκιπάτο της Βλαχίας.
Η χρήση του ονόματος Romania για την αναφορά στην κοινή πατρίδα όλων των Ρουμάνων- με τη σημερινή της σημασία- εμφανίζεται για πρώτη φορά στις αρχές του 19ου αιώνα.
* Βλάντ Γ΄ Τσέπες, πιο γνωστός με τους τίτλους Βλαντ ο Ανασκωλοπιστής και Κόμης Δράκουλας, ήταν Πρίγκιπας της Βλαχίας το 1448, 1456–1462 και 1476. Γεννήθηκε το 1431 στην πόλη Σιγκισοάρα (Sighişoara) της Τρανσυλβανίας (η γενέτειρά του είναι γνωστή και με το όνομα Σάσμπουργκ (Schassburg) από την εποχή της Αυστροουγγρικής κυριαρχίας).
Καταγόταν από τον ευγενή οίκο του Μπασαράμπ (Basarab), θεμελιωτή του Βλαχικού κράτους, και ήταν γιος του προηγούμενου βοεβόδα Βλάντ Β΄ Ντράκουλ (Vlad II Dracul) και της πριγκίπισσας Κνεάζνα (Cneajna). Κληρονόμησε τον τίτλο του Τάγματος του Δράκου που παραχωρήθηκε στον πατέρα του από τον βασιλέα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Σιγισμούνδο (Sigismund). Το όνομα του Βλαντ έγινε θρύλος και τροφοδότησε την πένα του Μπραμ Στόκερ (Bram Stoker), ο οποίος δημιούργησε τον αιμοδιψή χαρακτήρα «Δράκουλα».
Ο Βλαντ ο Γ', χρησιμοποίησε το έμβλημα του δράκου σε νομίσματα, καθώς και στο θυρεό του οίκου του. Mετά το θάνατο του Σιγισμούνδου, το 1437, το τάγμα απώλεσε την αίγλη του, αν και το έμβλημα του δράκου χρησιμοποιήθηκε στα χρόνια που ακολούθησαν ως οικόσημο αρκετών Eυρωπαίων ευγενών.
* Λαπίθες, 1η εκδοχή: Αρχαιότατος λαός εγκατεστημένος από την αρχή στις όχθες του Πηνειού, στη μεγάλη και εύφορη Θεσσαλική πεδιάδα.
Πολεμούσαν συνέχεια να κρατήσουν την πολύτιμη γη τους κατά των διαφόρων κάθε φορά εισβολέων και τελικά εξοντώθηκαν από τους Δωριείς.
2η εκδοχή: Στους αναφερόμενους μύθους κατά τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, οι Λαπίθες καταγόταν από τον ποτάμιο θεό Πηνειό. Αρχικά κατοικούσαν στα βουνά της Πίνδου, του Πηλίου και της Όσσας. Στα φαράγγια της Πίνδου ο Πηνειός ενώθηκε με τη Νύμφη Κρέουσα και γεννήθηκαν τρία παιδιά, ο Υψεύς, ο Ανδρεύς και η Στίλβη.
Η Στίλβη ενώθηκε με το θεό Απόλλωνα και γέννησε τον Λαπίθη, αρχηγέτη των Λαπιθών.
Οι Λαπίθες αναφέρονται ως μυθολογικά όντα ίδιας καταγωγής με τους Κενταύρους από τους οποίους και χωρίσθηκαν, μεταγενέστερα από τους ποιητές, αποδίδοντάς τους ανθρώπινη μορφή και παρουσία ως αρχαίου πραγματικού λαού, πολεμικού και ανδρειωμένου που αφού εξεδίωξαν τους Περραιβούς από τη Θεσσαλία εγκαταστάθηκαν στην παρά τις όχθες του Πηνειού πεδιάδα.
Οι αποδεχόμενοι τους Λαπίθες ως μυθικά όντα παράγουν το όνομά τους από το λαπιστής (= αλαζών) και το ρήμα λαπίζω (= συρίζω), από την ίδια ρίζα λαπ επίσης και το ρήμα αλαπάζω (=καταστρέφω, διαρπάζω) αλλά και το ουσιαστικό λαίλαπα (λαίλαψ). Επειδή όμως και η ρίζα λαπ είναι σχετική με τη ραπ = αρπ πολλοί σχετίζουν το όνομα με τις Άρπυιες, δηλαδή τους βίαιους ανέμους, και κάθε βίαια μετεωρολογικά φαινόμενα, δαίμονες των καταιγίδων, που η ποιητική φαντασία τους μετέβαλε βαθμηδόν σε γενναίους πολεμιστές, ενάρετους και φιλόξενους σε αντίθεση με τους Κενταύρους.
* Λέσβος, Τη περίοδο 1355 μέχρι 1462 το νησί ανήκε στην γενουάτικη οικογένεια των Γατελούζων, οι οποίοι κατάφεραν να αναδείξουν την ηγεμονία τους ως μια από τις ισχυρότερες στην ανατολή. Η ειρηνική μετάβαση της εξουσίας οδήγησε σε μια περίοδο ηρεμίας και ακμής της Λέσβου.
Όλοι οι ηγεμόνες των Γατελούζων εργάστηκαν στην οικονομική ανάπτυξη της ηγεμονίας τους και κατάφεραν να επεκτείνουν την κυριαρχία τους στη Θράκη (1356), στην Παλαιά Φώκαια (1402), στη Θάσο (1420), στη Σαμοθράκη (1433) και στη Λήμνο (1449).
Μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως έγινε μια πρώτη προσπάθεια κατάληψης της Λέσβου από τους Τούρκους το 1455 που όμως απέτυχε. Την 1 Σεπτεμβρίου 1462 το νησί πολιορκείται από το Μωάμεθ Β' και το στόλο του και η Μυτιλήνη παραδίδεται ύστερα από 14 ημέρες.
Μετά την κατάληψη της Μυτιλήνης, οι Τούρκοι την καταστρέφουν και σφάζουν μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Οι εναπομείναντες χριστιανοί μετακινήθηκαν στην ενδοχώρα.
Σύμφωνα με τη μυθική παράδοση πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν οι Πελασγοί. Το όνομά του, όμως, το πήρε από τον Λέσβο, που έφτασε εδώ μαζί με Λαπίθες από τη Θεσσαλία. Η Λέσβος κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια. Τα παλαιότερα ευρήματα ανήκουν στην Παλαιολιθική εποχή. Ο πολιτισμός αυτός που αναπτύχθηκε στη Λέσβο παρουσιάζει κοινά στοιχεία με το τρωαδικό και επεκτείνεται επίσης και σε άλλες περιοχές του ΒΑ Αιγαίου, όπως στην Σάμο, Χίο, Λήμνο, Μ. Ασία (Τροία), Θάσο, Ίμβρο, Σαμοθράκη, Θράκη και Σκύρο. Tο πρώτο φύλο που αποίκησε το νησί ήταν οι Πελασγοί, ακολουθούν οι Λαπίθες. Τη δεύτερη χιλιετία το νησί αποικίστηκε ξανά από τους Αχαιοαιολείς, ως αποτέλεσμα της επέκτασής τους στην ανατολική Μεσόγειο και της καθόδου των Δωριέων.
Σύμφωνα με τη μυθική παράδοση πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν οι Πελασγοί. Το όνομά του, όμως, το πήρε από τον Λέσβο, που έφτασε εδώ μαζί με Λαπίθες από τη Θεσσαλία. Η Λέσβος κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια. Τα παλαιότερα ευρήματα ανήκουν στην Παλαιολιθική εποχή. Ο πολιτισμός αυτός που αναπτύχθηκε στη Λέσβο παρουσιάζει κοινά στοιχεία με το τρωαδικό και επεκτείνεται επίσης και σε άλλες περιοχές του ΒΑ Αιγαίου, όπως στην Σάμο, Χίο, Λήμνο, Μ. Ασία (Τροία), Θάσο, Ίμβρο, Σαμοθράκη, Θράκη και Σκύρο. Tο πρώτο φύλο που αποίκησε το νησί ήταν οι Πελασγοί, ακολουθούν οι Λαπίθες. Τη δεύτερη χιλιετία το νησί αποικίστηκε ξανά από τους Αχαιοαιολείς, ως αποτέλεσμα της επέκτασής τους στην ανατολική Μεσόγειο και της καθόδου των Δωριέων.
Απόσπασμα από το έμμετρο έργο
"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας
Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια
Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας