1487, Ο "δεύτερος" Σταυρός του Νότου

Ο σταυρός του Βαρθολομαίου Ντιάζ 

 

1487

  Είναι ο δεύτερος "Σταυρός του Νότου",

                          [των θαλασσοδαρμένων ναυτικών,

μετά από εκείνον στον ουρανό

                          [των ποιητών και των ρομαντικών,

είναι... ο Σταυρός που έστησε στης γης την άκρη,

ο τολμηρός θαλασσοπόρος Ντιαζ,

                                                    [που όπως και νάχει,

στους απομάχους ναύτες,

                      [θυμίζει κάποιο τους κρυμμένο δάκρυ,

ανακούφισης ή χαράς,

                                           [χαλάρωσης, συγκίνησης κι ελπίδας,

όταν με τη βοήθεια του θεού,

                        [αφήναν πίσω το ακρωτήριο της καλής ελπίδας

σώοι, αφενός απ' τους κινδύνους της Άπω Ανατολής,

        [κι αφετέρου που πλησίαζαν στις θάλασσες της πατρίδας..

Αυτό το ελπιδοφόρο όνομα του ακρωτηρίου
                        [και ο σταυρός, υπάρχουν εκεί από πολύ παλιά,
από τότε που στη Πορτογαλία το έτος,

                                                   [χίλια τετρακόσια ογδόντα επτά,                             

ο καπετάνιος Βαρθολομαίος Ντιάζ,

                        [επιφορτίστηκε απ' τον Ιωάννη Β΄ τον Βασιλιά,

να πλεύσει πέρα μακριά στο Νότο,

                                                       [πιο πέρα απ' τα γνωστά νερά,

στο μεγάλο, θολό, Άγνωστο δηλαδή,

                          [πάσει θυσία να βρεί μια δίοδο για Ανατολικά,

ώστε να φέρνουν τα καράβια του απ' την Ανατολή,
                                                 [τα σημασίας ζωτικής, μπαχαρικά,

την απαραίτητη προσθήκη στα τρόφιμα,

                                                               [κρέατα, ψάρια και λοιπά,

αφού εκείνη την εποχή... πού πάγοι, πού ψυγεία,

                                                                      [και πού συντηρητικά ?!

Σπαζοκεφάλιασαν του βασιλιά όλοι οι σύμβουλοι,

                                                        [οι παρατρεχάμενοι και οι σοφοί,

και τον επείσαν λέγοντας "Μεγαλειότατε δεν είναι δυνατόν,

                                         [κάπου θα έχει τέλος η Αφρικανική ακτή"...

Έτσι ένα πρωί με δυό καραβέλες και ένα ανεφοδιαστικό,
                                                                [ο θαλασσοπόρος κάνει πανιά,

για άγνωστες θάλασσες, άγνωστους κόσμους 

                                                             [με νότια πορεία και στα τυφλά.

Πήγαινε κόστα κόστα (παράλληλα με τις ακτές),

                                                          [έτσι το λένε οι ναυτικοί,

πήγαινε... πήγαινε... μα, σαν ατέλειωτη έμοιαζε,

                                                    [η δυτική της Αφρικής ακτή...

Περάσαν μήνες και η πορεία συνέχεια ίδια,

                                                       [όλο προς νότο... μ' επιμονή,

ώσπου τους περιλάβανε τ' Ατλαντικού τα "νότια φίδια",

              (τεράστια κύματα, κι άνεμοι δαιμονισμένα δυνατοί.

Σαν καρυδότσουφλα τις καραβέλες "σπρώχνουν"

                                  [και τις καταπονούν... ζήτημα αν θ' αντέξουν,

χάνουν πανιά... τον μπούσουλα... και την στεριά...

                               [να την ξανάβρουν αμφίβολο αν θα μπορέσουν,

γιατί σαν κάλμαρε κάποτε και βάλανε πλώρη κατά Λεβάντε*,                        *ανατολή

                                                                             [ακτή δεν βλέπαν πουθενά... 

Πέσαν στη θλίψη, στη κλάψα, στο μοιρολόι και στις προσευχές,
                                                                [μπας ξαναδούνε ζωντανοί... ξηρά.

"Για μέρες, "τούς ταξιδεύαν" με ορμή
                                               [κατά την όστρια*, κείνα τα κύματα βουνά,            *Νότια

και το πιθανότερο είναι να τέλειωσε η ακτή της Αφρικής,

                                                   [και τους παρέσυρε ο καιρός πιο χαμηλά"
'πολόγισε ξύνοντας την κεφαλή του ο καπετάνιος,
                             [και δίνει το όρντινο "ανοίξτε όσα γερά βρείτε πανιά,

και το τιμόνι "αλαμπάντα," (ο τιμονιέρης δηλαδή να στρέψει,
                                              [όλο του το τιμόνι σ' όποια του πουν μεριά).
πάμε στα πίσω...", συνέχισε τη διαταγή, "...πορεία κατά βοριά",
                    ["πάει... μουρλάθηκε αυτός", ψιθύριζαν γύρω του κρυφά !!  

Και "ώ του θαύματος", δεν άργησε η σωτηρία,
                                  [γιατί... οι υπολογισμοί του βγήκαν  σωστοί !!

Μπροστά τους ηλιολουσμένη... φάνηκε "Γη"
                                                         [ήταν η νότια Αφρικανική ακτή, 
το ακρωτήριο εκείνο που ο Ντιαζ θα ονομάσει
                  [Κάμπο ντας Τορμέντας, (Ακρωτήριο των Τρικυμιών),
μία Πύλη, όπως θάλεγε κάποιος μυθιστοριογράφος,               

                   [για την κατάκτηση της Άπω Ανατολής και των Ινδιών.

Το ακρωτήριο θ' αλλάξει πολλά ονόματα και κατακτητές,

                                        [όπως τους Πορτογάλους, τους Μπόερς Ολλανδούς,

τους Άγγλους, και θα επικρατήσει τελικά το όνομα

                                     ["Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας" μετά όλους αυτούς,

όχι βεβαίως για τη σωτηρία τους... οι ναύτες κι οι καπετάνιοι,

                                                                                               [ελπίδα νάχουνε καλή...

αλλά για την ελπίδα των αποικιοκρατών, να παν' καλά οι αρπαχτές,

                                                                                  [το πλιάτσικο στην Ανατολή !

Ο λαϊκός ήρωας της Λισαβώνας Ντιαζ ταξίδεψε για ακόμη δέκα χρόνια

                                                     [στις άκρες του Νέου κόσμου και του παλιού.

Το όνομά του θυμίζει θαλασσοπόρους,
                                      [αλλά κυρίως απ' το ακρωτήριο είναι γνωστό παντού,

παρότι με τον εξερευνητή Πέδρο Άλβαρες Καμπράλ,
                                                                           [αντίκρυσαν πρώτοι τη Βραζιλία,
και με το Βάσκο ντα Γκάμα μαζί κάνανε,
                                                         [εκείνο το περιπετειώδες ταξίδι στην Ινδία...

Ο ατρόμητος αυτός ναυτικός δεν όρισε ποτέ, σαν άλλους,

                                                                      [όταν πεθάνει τον τόπο που θα ταφεί,

τον τόπο τον αποφάσισε όμως η ίδια η "ιστορία", και κάποια μίλια
               [απ' τ' Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος, θα ναυαγήσει και θα πνιγεί.

 Τον έπνιξαν τα φοβερά εκείνα κύματα του Νότου,
                                                       [που με θάρρος αντιμετώπιζε όλη του τη ζωή,
έχοντας στην ψυχή του και την "τρικυμία της καρδιάς" τού κάθε ναυτικού
                                          [για κείνη τη σχέση τους με τη θάλασσα την ερωτική,
σχέση μοιραία  συνώνυμη του πάθους,
                                              [αλλά πολλές φορές ταυτόσημη με την καταστροφή.

_____________________________________________________

                      για τη συνέχεια του έργου "ΙΣΤΟΡΙΕΣ & ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ" πατήστε ΕΔΩ

       

  ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ  

Άγαλμα του Ντιάζ στο
Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής

* Ο Ντιαζ ονόμασε το ακρωτήριο Κάμπο ντας Τορμέντας, 

(= Ακρωτήριο των Τρικυμιών), λόγω της μεγάλης θαλασσοταραχής που αντιμετώπισε στη περιοχή.
 
Ο Βασιλιάς Ιωάννης Β΄ της Πορτογαλίας διαισθανόμενος ότι τελικά από εκεί συνεχίζει πλέον ανατολικά ο θαλάσσιος δρόμος προς την Ινδία το ονόμασε επίσημα Κάμπο ντα Μπόα Εσπεράντζα.
 
Οι Ολλανδοί θαλασσοπόροι το ονόμασαν Ακρωτήριο Αποικίας (Κόλονυ)

 








* Ο σταυρός που έθεσε ο Ντιάζ στο σημείο που νόμιζε ως
το νοτιότερο άκρο της Αφρικής, στο National Cultural
History Museum της Πραιτόρια







 

* Dias Cross, αντίγραφο του σταυρού, στην ίδια θέση που βρέθηκε, όπου τον είχε τοποθετήσει ο Ντιάζ.

 Απόσπασμα από το έμμετρο έργο  

"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ  

Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας 

Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια 

   Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας