1482
Θυμάμαι μόνο τις βαμμένες άγριες τους μούρες,
τις παραποιημένες παραδοσιακές,
[φολκλορικές φιγούρες,
και τις φούστες (κίλτ) των ανδρών,
[που πολεμούσαν με ρόπαλα και μαγκούρες..
Με λίγη τότε γνώση, για να μην πω
[ότι μεσάνυχτα είχα για την παγκόσμιο ιστορία,
βρήκα αφόρητα βαρετή έως ύπνου
[εκείνη την παλιά επική ταινία* *Braveheart
άσε που τελικά κλείσανε τα μάτια μου,
[δεν κατάφερα να νικήσω την υπνηλία.
Μόνο η πρωταγωνίστρια (Σοφί Μαρσό) μου άρεσε,
 |
| Sophie Marceau |
Μα, μπορεί άσχετος να ήμουν,
[αλλά σχεδόν όλοι του κόσμου οι σχετικοί,
που κατάλαβαν το νόημα της ταινίας,
[έγραψαν διθυράμβους για αυτή,
και την βραβεύσανε,
[με πέντε αγαλματάκια Όσκαρ οι κριτικοί...
Μετά από χρόνια και ανιχνεύοντας,
[της ηπείρου μας την ιστορία,
έφαγα φλασιά διαβάζοντας
[τα γεγονότα της χρονιάς στη Σκωτία,
που κατά κάποιο τρόπο είν' η συνέχεια,
[από εκείνη την ταινία.
Κείνα τα χρόνια ως γνωστόν,
[οι Άγγλοι τους πάντες κατακτούσαν,
ή και μέσω δικών τους αχυρανθρώπων,
[χώρες ολόκληρες κυβερνούσαν,
δια του δικαίου του ισχυρότερου,
[όσο και αν οι λαοί αγανακτούσαν,
μα οι Σκωτσέζοι δεν το βάζαν κάτω,
[συνέχεια επαναστατούσαν,
και με πολέμους συνεχείς,
[την ανεξαρτησία τους ζητούσαν..
Πλακώθηκαν λοιπόν και πάλι κείνη τη χρονιά
[μεταξύ τους οι δυό Εγγλέζοι,
(έτσι τους λέγαμε αμφοτέρους στην Κατοχή,
[μια φάτσα είχανε Άγγλοι-Σκωτσέζοι),
για κάποιο φρούριο "Μπέρικ"*, *Berwick
[και ούτε κατάλαβα την πραγματική αιτία,
απλώς για μένα στάθηκε η αφορμή,
[να θυμηθώ ετούτη τη παλιά ταινία,
που μου θύμισε ότι απ' τον βορρά έως το νότο,
[κι από τη δύση ως και την ανατολή,
η κτηνωδία είναι "ίδιον"*.......του κάθε κατακτητή... *χαρακτηριστικό
Περιείχε το φιλμ σκηνές,
[που η Σκωτσέζα νύφη μετά τον γάμο,
παρουσιαζόταν στον Άγγλο διοικητή,
[με μάτια να κοιτάζουν χάμω,
και κείνος της έκανε τη χάρη να την διακορεύσει,
....... τί περικεφαλαία φίλοι μου,
[τί κάπα βυζαντινή, τί φέσι ??
Και οι τρεις το ίδιο κάνανε,
[μόνο που οι Τούρκοι είχανε ξεσαλώσει,
μετά την διακόρευση ζητούσαν από τον γαμπρό,
[για να την πάρει πίσω, τριάντα ακτσέδες* να πληρώσει.. *Νόμισμα
Κάποιος ίσως αναρωτηθεί,
[πως και τα ξέρω όλα αυτά....
Δεν τα κατέβασα απ' το μυαλό μου
τα ανακάλυψα στο απολαυστικό βιβλίο
["Ιστορία του νέου Ελληνισμού"
του Απόστολου Βακαλόπουλου*, του καθηγητού.
[από εκείνη την ταινία.
Κείνα τα χρόνια ως γνωστόν,
[οι Άγγλοι τους πάντες κατακτούσαν,
ή και μέσω δικών τους αχυρανθρώπων,
[χώρες ολόκληρες κυβερνούσαν,
δια του δικαίου του ισχυρότερου,
[όσο και αν οι λαοί αγανακτούσαν,
μα οι Σκωτσέζοι δεν το βάζαν κάτω,
[συνέχεια επαναστατούσαν,
και με πολέμους συνεχείς,
[την ανεξαρτησία τους ζητούσαν..
Πλακώθηκαν λοιπόν και πάλι κείνη τη χρονιά
[μεταξύ τους οι δυό Εγγλέζοι,
(έτσι τους λέγαμε αμφοτέρους στην Κατοχή,
[μια φάτσα είχανε Άγγλοι-Σκωτσέζοι),
για κάποιο φρούριο "Μπέρικ"*, *Berwick
[και ούτε κατάλαβα την πραγματική αιτία,
απλώς για μένα στάθηκε η αφορμή,
[να θυμηθώ ετούτη τη παλιά ταινία,
που μου θύμισε ότι απ' τον βορρά έως το νότο,
[κι από τη δύση ως και την ανατολή,
η κτηνωδία είναι "ίδιον"*.......του κάθε κατακτητή... *χαρακτηριστικό
Περιείχε το φιλμ σκηνές,
[που η Σκωτσέζα νύφη μετά τον γάμο,
παρουσιαζόταν στον Άγγλο διοικητή,
[με μάτια να κοιτάζουν χάμω,
και κείνος της έκανε τη χάρη να την διακορεύσει,
....... τί περικεφαλαία φίλοι μου,
[τί κάπα βυζαντινή, τί φέσι ??
Και οι τρεις το ίδιο κάνανε,
[μόνο που οι Τούρκοι είχανε ξεσαλώσει,
μετά την διακόρευση ζητούσαν από τον γαμπρό,
[για να την πάρει πίσω, τριάντα ακτσέδες* να πληρώσει.. *Νόμισμα
Κάποιος ίσως αναρωτηθεί,
[πως και τα ξέρω όλα αυτά....
Δεν τα κατέβασα απ' το μυαλό μου
τα ανακάλυψα στο απολαυστικό βιβλίο
["Ιστορία του νέου Ελληνισμού"
του Απόστολου Βακαλόπουλου*, του καθηγητού.
Εκεί διάβασα
πως στο Ενετικό Δουκάτο του Αιγαίου,
αυτού του εθίμου τους,
[του βολικού γι αυτούς κι "ωραίου"
του ελεεινού και καταπτύστου βέβαια,
[φορείς ήταν οι σταυροφόροι,
αυτού του εθίμου τους,
[του βολικού γι αυτούς κι "ωραίου"
του ελεεινού και καταπτύστου βέβαια,
[φορείς ήταν οι σταυροφόροι,
και επί διαδόχων Τούρκων)
[ εισπράττονταν τέτοιοι σε είδος φόροι...
*Το Δουκάτο του Αιγαίου ή του Αρχιπελάγους ιδρύθηκε το 1207 από τον Βενετό στρατιωτικό και σταυροφόρο Μάρκο Σανούντο. Ήταν κράτος υποτελές στη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας, αλλά δεν ελεγχόταν άμεσα από αυτή.
*Ο ακτσές (τουρκ. akçe) ήταν νομισματική μονάδα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και βασικό μέσο συναλλαγών από τα μέσα του 14ου μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα. Αλλιώς γνωστό και ως άσπρο, από το τουρκικό επίθετο ak [λευκός] λόγω της λευκότητας του μετάλλου του, υπήρξε το μακροβιότερο αργυρό νόμισμα της αυτοκρατορίας. Οι πρώτες κοπές του ανάγονται στα χρόνια του σουλτάνου Ορχάν, αρχικά στην Προύσα ή σε άλλες άγνωστες περιοχές γύρω από τη λεκάνη του Μαρμαρά, πριν τη δημιουργία περισσότερων νομισματοκοπείων σε εμπορικά κέντρα ή κοντά σε μεταλλεία. Ο πρώιμος ακτσές, της εποχής του Ορχάν, ορίστηκε κατά τα πρότυπα του ντιρχάμ των Σελτζούκων.
[ εισπράττονταν τέτοιοι σε είδος φόροι...
_________________________________________
* 1482, ο βασιλιάς Εδουάρδος Δ΄ της Αγγλίας εξαπέλυσε μια μεγάλη επίθεση κατά της Σκωτίας με στρατό καθοδηγούμενο από τον δούκα του Γκλόστερ (μέλλοντα βασιλιά της Αγγλίας Ριχάρδο Γ΄). Στους επιτιθέμενους βρισκόταν και ο δούκας του Άλμπανι, ενώ ο Ιάκωβος προσπάθησε να συλλάβει τους δυσαρεστημένους ευγενείς που υποστήριζαν τον Άλμπανι. Τελικά ο βασιλιάς αιχμαλωτίστηκε και την αρχιστρατηγία της Σκωτίας ανέλαβε ο Αλέξανδρος. Ο Εδουάρδος με τον στρατό του, αφού λεηλάτησε το Εδιμβούργο, δεν μπόρεσε να καταλάβει το κάστρο της πόλης και επέστρεψε στο Λονδίνο. Αλλά ο Ιάκωβος ανέκτησε σταδιακά την δύναμη του, εξαγοράζοντας σταδιακά όλα τα μέλη της κυβέρνησης του Άλμπανι, με αποτέλεσμα την διάλυση του κοινοβουλίου της κομητείας το 1482.
* Σκωτία (αγγλικά: Scotland, σκωτικά γαελικά: Alba) είναι χώρα - τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Σκωτία χωρίζεται βασικά σε δύο περιοχές, στις ορεινές περιοχές (Highlands), και στις πεδινές περιοχές (Lowlands). Αντίστοιχα οι κάτοικοί της, που είναι κυρίως κέλτικης προέλευσης, χωρίζονται σε ορεινούς (Χάιλαντερς - Highlanders) και πεδινούς (Λόουλαντερς - Lowlanders). Οι Χάιλαντερς είναι αυτοί που θεωρούν τους εαυτούς τους, τους πιο γνήσιους Σκωτσέζους, ζούνε στα ορεινά, κυρίως στα βόρεια της χώρας, και στη γλώσσα τους θα βρει κανείς πολυάριθμα ιδιωματικά στοιχεία, σίγουρα περισσότερα απ' ό,τι στην καθομιλουμένη των Λόουλαντερς, των κατοίκων των πεδινών περιοχών κυρίως στο νότο της χώρας και των μεγαλύτερων πόλεων, του Εδιμβούργου και της Γλασκώβης, που δέχθηκαν λόγω γεωγραφίας και γειτνίασης με την Αγγλία πιο εύκολα την αγγλική επιρροή.
Στις 18 Σεπτεμβρίου 2014 διεξήχθη δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο.
* Απόστολος Βακαλόπουλος, Η ιστορία του Βακαλόπουλου εκφράζει την συμβαντολογική γερμανική ιστορική σχολή. Ο Βακαλόπουλος είναι από τους κύριους υποστηρικτές της συνέχειας του Ελληνισμού. Με το έργο του, διεύρυνε τη θεματολογία τις έρευνας, προέβαλε νέες ιστορικές πηγές, αναφέρθηκε σε ζητήματα που αφορούν τη δημογραφία και την οικονομία, την κοινωνική οργάνωση και τον καθημερινό βίο. Επίσης αναφέρθηκε στην Ελληνική διασπορά και στον πολλαπλό της ρόλο, συγκρότησε μια πιο ολοκληρωμένη γενεαλογία των επαναστατικών κινημάτων κατά την Τουρκοκρατία.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* 1482, ο βασιλιάς Εδουάρδος Δ΄ της Αγγλίας εξαπέλυσε μια μεγάλη επίθεση κατά της Σκωτίας με στρατό καθοδηγούμενο από τον δούκα του Γκλόστερ (μέλλοντα βασιλιά της Αγγλίας Ριχάρδο Γ΄). Στους επιτιθέμενους βρισκόταν και ο δούκας του Άλμπανι, ενώ ο Ιάκωβος προσπάθησε να συλλάβει τους δυσαρεστημένους ευγενείς που υποστήριζαν τον Άλμπανι. Τελικά ο βασιλιάς αιχμαλωτίστηκε και την αρχιστρατηγία της Σκωτίας ανέλαβε ο Αλέξανδρος. Ο Εδουάρδος με τον στρατό του, αφού λεηλάτησε το Εδιμβούργο, δεν μπόρεσε να καταλάβει το κάστρο της πόλης και επέστρεψε στο Λονδίνο. Αλλά ο Ιάκωβος ανέκτησε σταδιακά την δύναμη του, εξαγοράζοντας σταδιακά όλα τα μέλη της κυβέρνησης του Άλμπανι, με αποτέλεσμα την διάλυση του κοινοβουλίου της κομητείας το 1482.
* Σκωτία (αγγλικά: Scotland, σκωτικά γαελικά: Alba) είναι χώρα - τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Σκωτία χωρίζεται βασικά σε δύο περιοχές, στις ορεινές περιοχές (Highlands), και στις πεδινές περιοχές (Lowlands). Αντίστοιχα οι κάτοικοί της, που είναι κυρίως κέλτικης προέλευσης, χωρίζονται σε ορεινούς (Χάιλαντερς - Highlanders) και πεδινούς (Λόουλαντερς - Lowlanders). Οι Χάιλαντερς είναι αυτοί που θεωρούν τους εαυτούς τους, τους πιο γνήσιους Σκωτσέζους, ζούνε στα ορεινά, κυρίως στα βόρεια της χώρας, και στη γλώσσα τους θα βρει κανείς πολυάριθμα ιδιωματικά στοιχεία, σίγουρα περισσότερα απ' ό,τι στην καθομιλουμένη των Λόουλαντερς, των κατοίκων των πεδινών περιοχών κυρίως στο νότο της χώρας και των μεγαλύτερων πόλεων, του Εδιμβούργου και της Γλασκώβης, που δέχθηκαν λόγω γεωγραφίας και γειτνίασης με την Αγγλία πιο εύκολα την αγγλική επιρροή.
Στις 18 Σεπτεμβρίου 2014 διεξήχθη δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο.
* Απόστολος Βακαλόπουλος, Η ιστορία του Βακαλόπουλου εκφράζει την συμβαντολογική γερμανική ιστορική σχολή. Ο Βακαλόπουλος είναι από τους κύριους υποστηρικτές της συνέχειας του Ελληνισμού. Με το έργο του, διεύρυνε τη θεματολογία τις έρευνας, προέβαλε νέες ιστορικές πηγές, αναφέρθηκε σε ζητήματα που αφορούν τη δημογραφία και την οικονομία, την κοινωνική οργάνωση και τον καθημερινό βίο. Επίσης αναφέρθηκε στην Ελληνική διασπορά και στον πολλαπλό της ρόλο, συγκρότησε μια πιο ολοκληρωμένη γενεαλογία των επαναστατικών κινημάτων κατά την Τουρκοκρατία.
Το μεγάλο συνθετικό του έργο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού θεωρείται η σημαντικότερη συνθετική προσπάθεια συγγραφής ελληνικής ιστορίας....
Σταδιοδρόμησε στην πανεπιστημιακή κοινότητα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης αναγορευθείς αρχικά Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1939) με θέμα της διατριβής του: "Πρόσφυγες και προσφυγικόν ζήτημα κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν του 1821" η οποία και βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών , άμισθος Υφηγητής της Ιστορίας της Νεωτέρας Ελλάδος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1943), έκτακτος καθηγητής από το 1951 και τακτικός από το 1956 μέχρι την συνταξιοδότησή του το 1974. Στη διάρκεια της Κατοχής συνεργάσθηκε ως ιστορικός με τους υπηρεσιακούς παράγοντες της Γενικής Διοικήσεως Βορείου Ελλάδος για την απόκρουση των ξένων προπαγανδιστών (βουλγαρική, ιταλική, ρουμανική) στην περιοχή της Μακεδονίας δημοσιεύοντας εργασίες σχετικά με την ελληνικότητα της Δυτικής Μακεδονίας: Ο εκπολιτιστικός ρόλος του Νέου Ελληνισμού στη Ν.Α. Ευρώπη και οι περιοχές Εορδαίας και Ελίμειας κατά τους νεωτέρους χρόνους.
Σταδιοδρόμησε στην πανεπιστημιακή κοινότητα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης αναγορευθείς αρχικά Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1939) με θέμα της διατριβής του: "Πρόσφυγες και προσφυγικόν ζήτημα κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν του 1821" η οποία και βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών , άμισθος Υφηγητής της Ιστορίας της Νεωτέρας Ελλάδος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1943), έκτακτος καθηγητής από το 1951 και τακτικός από το 1956 μέχρι την συνταξιοδότησή του το 1974. Στη διάρκεια της Κατοχής συνεργάσθηκε ως ιστορικός με τους υπηρεσιακούς παράγοντες της Γενικής Διοικήσεως Βορείου Ελλάδος για την απόκρουση των ξένων προπαγανδιστών (βουλγαρική, ιταλική, ρουμανική) στην περιοχή της Μακεδονίας δημοσιεύοντας εργασίες σχετικά με την ελληνικότητα της Δυτικής Μακεδονίας: Ο εκπολιτιστικός ρόλος του Νέου Ελληνισμού στη Ν.Α. Ευρώπη και οι περιοχές Εορδαίας και Ελίμειας κατά τους νεωτέρους χρόνους.
Διετέλεσε μέλος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και πολλών άλλων επιστημονικών σωματείων, ενώ εκπροσώπησε την Ελλάδα σε πολλά διεθνή επιστημονικά συνέδρια.
Βραβεύσεις: Α' βραβείο «Αριστείον Ιστορικών και κοινωνικών Επιστημών» Ακαδημίας Αθηνών, το1970, που απονεμήθηκε για πρώτη φορά, - βραβείο Ζάππα, - διεθνές βραβείο Herder (1979)
Οι επιστημονικές του εργασίες, μικρές και μεγάλες, δημοσιευμένες αυτοτελώς σε διάφορα ελληνικά και ξένα περιοδικά φτάνουν τις 242, ξεκινώντας από το 1935. Υπήρξε συντάκτης σε φιλολογικά και ιστορικά περιοδικά, όπως το Μακεδονικά, το Ελληνικά, το Balkan Studies. Ξεχωρίζει το μεγάλο συνθετικό του έργο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού (1962 κ.εξ. τ.6, τ.1-2 μεταφρασμένοι στα γαλλικά «Association pour I΄ encouragement des Etudes Grecques») που πλουτίζεται με δυο χωριστούς τόμους Πηγών της Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού. Θεωρείται η σημαντικότερη συνθετική προσπάθεια συγγραφής ελληνικής ιστορίας για την περίοδο της δεκαετίας του 60'.
Βραβεύσεις: Α' βραβείο «Αριστείον Ιστορικών και κοινωνικών Επιστημών» Ακαδημίας Αθηνών, το1970, που απονεμήθηκε για πρώτη φορά, - βραβείο Ζάππα, - διεθνές βραβείο Herder (1979)
Οι επιστημονικές του εργασίες, μικρές και μεγάλες, δημοσιευμένες αυτοτελώς σε διάφορα ελληνικά και ξένα περιοδικά φτάνουν τις 242, ξεκινώντας από το 1935. Υπήρξε συντάκτης σε φιλολογικά και ιστορικά περιοδικά, όπως το Μακεδονικά, το Ελληνικά, το Balkan Studies. Ξεχωρίζει το μεγάλο συνθετικό του έργο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού (1962 κ.εξ. τ.6, τ.1-2 μεταφρασμένοι στα γαλλικά «Association pour I΄ encouragement des Etudes Grecques») που πλουτίζεται με δυο χωριστούς τόμους Πηγών της Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού. Θεωρείται η σημαντικότερη συνθετική προσπάθεια συγγραφής ελληνικής ιστορίας για την περίοδο της δεκαετίας του 60'.
*Το Δουκάτο του Αιγαίου ή του Αρχιπελάγους ιδρύθηκε το 1207 από τον Βενετό στρατιωτικό και σταυροφόρο Μάρκο Σανούντο. Ήταν κράτος υποτελές στη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας, αλλά δεν ελεγχόταν άμεσα από αυτή.
*Ο ακτσές (τουρκ. akçe) ήταν νομισματική μονάδα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και βασικό μέσο συναλλαγών από τα μέσα του 14ου μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα. Αλλιώς γνωστό και ως άσπρο, από το τουρκικό επίθετο ak [λευκός] λόγω της λευκότητας του μετάλλου του, υπήρξε το μακροβιότερο αργυρό νόμισμα της αυτοκρατορίας. Οι πρώτες κοπές του ανάγονται στα χρόνια του σουλτάνου Ορχάν, αρχικά στην Προύσα ή σε άλλες άγνωστες περιοχές γύρω από τη λεκάνη του Μαρμαρά, πριν τη δημιουργία περισσότερων νομισματοκοπείων σε εμπορικά κέντρα ή κοντά σε μεταλλεία. Ο πρώιμος ακτσές, της εποχής του Ορχάν, ορίστηκε κατά τα πρότυπα του ντιρχάμ των Σελτζούκων.
____________________________________________________________________
Απόσπασμα από το έμμετρο έργο
"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας
Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια
Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.