1510, Τζόστρα και αγνές ή μη... Δεσποσύνες

 

1510

Στα βιβλία, προσδιορίζουν την χρονιά,
                                  [γύρω στο χίλια πεντακόσια δέκα... κάπου εκεί            *1510
όταν ο Ερρίκος όγδοος, ινκόγκνιτο, με κάποιο φίλο του Ουίλιαμ*,           
*William Compton
           [στο Ρίτσμοντ Πάρκ*, είχανε με κάμποσους κονταροχτυπηθεί.       
*Richmond Park

Σπορ μεν αυτό της εποχής, αλλά οι παίκτες από τις κονταριές,
                                                   [τραβούσανε για τον ουρανό συχνά...

Έτσι λοιπόν σε κάποια φάση ο Σερ Έντουαρντ Νεβίλ*                              
*Sir Edward Neville
                                                  [έκανε με μια πετυχημένη κονταριά,
να ψάχνει να βρει το κεφάλι του ο Ουίλιαμ,
                                              [ο κολλητός φίλος του Άγγλου βασιλιά...

Ο Άναξ δαγκώθηκε μέσα από την περικεφαλαία
                                    [και ψιθυριστά έβριζε σαν λιμενεργάτης διαρκώς,
μ' αναγνωρίστηκε από κάποιον..... τυχαία ? ρουφιανοδουλειά ?
                                                                                        [άγνωστο είν' το πως..

Ευθύς και με δέος, του Ερρίκου του όγδοου
                                                           [ένας φανατικός υπήκοος και πολύ πιστός,
άρχισε τα γαλυφοτσακίσματα, τις ρεβεράτζες
                  [και τα "ο θεός σώζει τον Βασιλέα" χαμηλοβλέποντας γονατιστός.

Ο βασιλιάς αναγκάστηκε να βγάλει την περικεφαλαία,
                    [εντάξει.... δεν είχε και αντίρρηση επ' ευκαιρία να προσκυνηθεί,
χαιρέτησε το πλήθος μα η φάτσα του...…..
                                      [έδειχνε λύπη, θάλεγες συντριβή, μα και μεγάλη οργή,
αλλά που και πως και αν κάπου εξέσπασε,
                                                              [είν' άγνωστο, δεν έχει πουθενά γραφτεί.....

Διάβασα όμως ότι το 1537 εκτελέστηκε ο Edward Neville για συνωμοσία
                                        [και τούτο μου κάνει σαν ο Άναξ να του το βάσταγε γινάτι..

Δεν αποδείχτηκε βέβαια κάτι τέτοιο, μα κάλλιο να φυλάγεσαι
   [από καινούργιο πραματευτή, από παλιά πο@@άνα κι απ' το βασιλικό το μάτι.

Τί νάτανε αναρωτήθηκα ρε παιδί μου
                                                     [αυτή η πολυσυζητημένη κονταρομαχία ?
και έπεσα με τα μούτρα πάλι ο άσχετος
                           [μέσα σε εγκυκλοπαίδιες σε βικιπαίδειες και σε βιβλία...

Γράφουνε όλοι ότι στην Ιταλία, στη πόλη Τορίνο
                                                                  [έγινε η τελευταία κονταρομαχία
το χίλια οκτακόσια τριάντα εννιά,                                                                          *1839
                                [προς τιμήν του πρίγκηπα Αλεξάνδρου απ' τη Ρωσία,

 και το προσδιορίζουν ως "στρατιωτικό έφιππο άθλημα μάχης",
                                                                            [με σίγουρο κάποιο ατύχημα
γνωστό στα καθαρευουσιάνικα ως Διαδορατισμός,
                                        [ή τζόστρα στη μαλλιαρή ή και κονταροχτύπημα....


Καθένας μας άκουσε τον Ερωτόκριτο, απ' τον αείμνηστο, 
                                                                              [τον ανεπανάληπτο Νίκο Ξυλούρη,
που τον αγάπησε και ο πλούσιος, και ο μικρομεσαίος, και ο φτωχός,
                    [ναι....χωρίς υπερβολή, από ματσό, έως και τον τελευταίο λυγούρη...

Ο Βιτσέντζος Κορνάρος ο συγγραφέας του, μέσα στο έργο
                                                        [σε κάποια κονταρομαχία αναφερόταν,
προβαίνοντας βέβαια σε αναχρονισμό όπως στο ποίημα του φαινόταν.

Ακόμη και οι αυτοκράτορες, οι τελευταίοι γαληνότατοι,
   [έπαιρναν μέρος σε τέτοιες μονομαχίες, σαν τον Μανουήλ Α΄Κομνηνό        
(1143-1180)
ή τον Ανδρόνικο τον Τρίτο τον Παλαιολόγο                                                            
(1328-1341)
                                                      [κι άλλοι που δεν αναφέρω εδώ, ένα σωρό.

Κατά τον μεσαίωνα χτυπιόντουσαν έτσι συχνά
                                                                   [σε όλη την Ευρώπη οι ευγενείς,
κυρίως βεβαίως στην Γηραιά Αλβιώνα*, στη Βρετανία
                                                                        [το έβλεπε συχνότερα κανείς...…

Εκτός από γκομενοφιγούρες στις Δεσποσύνες της εξέδρας
                                                              [με αυτές τις ιπποτο-παληκαριές
έλυναν ενίοτε και κατά κάποιο τρόπο,

                                                   [χρονίζουσες δικαστικές τους διαφορές.....

Όλοι γνωρίζουν το μυθιστόρημα του Scott*                                                              *Walter Scott.
                                              [των ήρωα όλων των παιδιών "τον Ιβανόη",

το έργο που είδα παλιά και 'γω, μικρός
          [με μειωμένο εισιτήριο στο σινεμά της Ιακωβάτων, την"Αλόη".

Στο φιλμ ο Ναϊτης Μπριάν Ντέ Μπουά Γκιλμπέρ
                                                               [με τον Ιβανόη κονταροχτυπιόταν,
για την ωραία Ρεβέκκα, που με τη νίκη του,
                                    [για κάποια υπόθεση της....αυτή θα δικαιωνόταν.

Ο ένας ιππότης κάλπαζε με άλογο σαν αφηνιασμένο
                                                            [και χτύπαγε μετά μανίας τον άλλο
μ' ένα πεντάμετρο ή εξάμετρο, ποιος ξέρει,
                                                                    [κοντάρι πάντως πολύ μεγάλο,
και προσπαθούσε με άχτι τον αντίπαλο
                                                       [κάτω από το άλογο να τον ρίξει,            
κι ότι είν' πιο μάγκας στη Δεσποσύνη πα' στην εξέδρα,
                                                                           [ο τύπος να αποδείξει
στη Δεσποσύνη την "μη μου άπτου" με την βεντάλια
                                                          [και τα μαντηλάκια της που τον θαυμάζει,
και που για την πάρτη τού καβαλάρη...... αυτού τού κάπως.... τού έτσι,
                                                                                  [στο κάθε τόσο αναστενάζει !

Έτσι λοιπόν χτυπιότανε με το κοντάρι του, μ' όλους τους άλλους,
                                  [για να επιστρέψω στον Ερρίκο τον Όγδοο, τον βασιλιά,
και ξέρεις κάτι ? είν, περισσότερο από σίγουρο πως το νταραβέρι
   [για κάποια γκόμενα γινόταν, άσχετο εάν τούτο δεν αναφέρεται πουθενά,
και το συμπεραίνω γιατί ο μουρντάρης-άναξ δεν άφηνε ούτε θηλυκιά μύγα
                                                                                              [και είναι ιστορικά γνωστό,
καθότι σαν πουκάμισα άλλαζε γκόμενες και συζύγους,
                          [και αυτό το χόμπυ, μοιραία τον Σουλτάνο μου φέρνει στο μυαλό,
κάθε Σουλτάνο, όπου τριακόσιες και παραπάνω,
                                                   [είχε χανούμ μες το χαρέμι, κι άντε μη πω,
πως και για παιδιά είχε χαρέμι ξεχωριστό,
                                                       [κι αν με ρωτήσεις το πως γνωρίζω αυτό,

το βιβλίο "Αγιοι και δαίμονες στη Πόλη"του Γιάννη Καλπούζου 
        [την αλήθεια τη λέει όλη για τα απίστευτα μαρτύρια του λαού μας,
από τους ανατολικούς αιώνιους βάρβαρους,
                                                  [τους μισητούς, επί αιώνες δε εχθρούς μας.....

             Βέβαια ο Ερρίκος δεν είχε τότε ούτε χαρέμι,
                                               [ούτε διέταζε, να λέει ότι θέλει, "κάποια" τιβή...
             με "κάποια" Όλια, ή κάπως έτσι το όνομα, μουρο-τραβηγμένη,

                                                [να σε φλομώνει στο "μούσι" βράδυ πρωί...

             Συγγνώμη δεν κατάλαβα... μήπως υπονοήσατε ή ψιθυρίσατε κάτι ?

                           [διαισθάνομαι πως κρυφογελάτε... μήπως κάπου εσείς το πάτε ??

            Που οδηγήθηκε η δική σας σκέψη το υποψιάζομαι...
                                                                     [αλλά νομίζω φίλοι ότι το παρατραβάτε,

             πως τάχα δηλαδή …..το ηλεκτρονικο-πορθμο-αυλάκι "Αίγα Τούρκα"
                                                                                     [δεν λέει ποτέ του την αλήθεια,
             και συγνώμη κιόλας γιατί το γέλιο ως φαίνεται...…
                                                            [είναι κολλητικό και σας ζητώ λίγη επιείκεια,
             καθώς απ' τα χαχανητά μέχρι δακρύων,
                                                     [κόντεψα ο σκουπιδοφαγο-τηλεθεατής να σκάσω,
             και στο προσχεδιασμένο
επιθυμητό τέλος της ιστορίας,
                               [ούτε μπορώ, ούτε θα μ' άφηνε ο Μεγάλος Αδελφός να φτάσω,
             ήτοι σε ένα τέτοιο σχόλιο περί διαστρέβλωσης ειδοποιήσεων,
                          [και κάθε είδους γκουρμέ παραγγελμένων νόστιμων φαγητών,

             δηλαδή στο πρωινό, των δέκα, το μεσημεριανό 
                     [και βραδυνό κουτόχορτο, στο τραπέζι ευκολόπιστων και βλακών.

             Η αίγα Τούρκα το πάλεψε κάνοντας το μαύρο άσπρο...
                                  [μα ψόφησε εσχάτως κι ανέλαβε η αλαφιασμένη συκοφαντοψεύτρα,
             έκανε μεγαλοαριθμιές, μεγάλωσε και φάρδυνε τον οχετό, κι οι ξανθο-στρατιές
                                                         [όλο βουτάνε τα βέλη στη χολή, πούχουνε στη φαρέτρα. 

             Πάντως "όλοι μαζί μπορούνε" να τσαλακώνουνε, να παραμυθιάζουνε,
                                                       [να παράσχουν στους έτσι τους κάθε σκοτεινή βοήθεια,

             αλλά που ξέρεις... και 'μεις μπορεί, οι α-όθονοι, οι α-συχνότητοι, οι μουγκοί,
                    [να τους ξεμπροστιάζουμε παρενθετικά μέσα από τα τάχα μου παραμύθια.
___________________________________________________________
* Κονταρομαχία, ήταν γνωστή ήδη από τον 9ο αιώνα αλλά πήρε μεγαλύτερη έκταση τον 11ο αιώνα, όπου στη μεν Γαλλία αποκαλούνταν «τουρνουά», στη δε Ιταλία «γκιόστρα», εξ ου και η ελληνική δημώδης ονομασία του, «γιόστρα». Στόχος του αθλήματος αυτού ήταν η κατάρριψη του αντίπαλου από το άλογό του. 
Γενικά ήταν ριψοκίνδυνο άθλημα που συχνά έπαιρνε και άσχημες διαστάσεις με κατάληξη βαρείς τραυματισμούς μέχρι και το θάνατο. Συνήθως λάμβαναν μέρος μόνο οι ευγενείς.

* Μη μου άπτου λατ. (Noli me tangere= μη με εγγίζεις) είναι χριστιανική έκφραση από την Καινή Διαθήκη που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη (20.17). Η βιβλική σκηνή της αναγνώρισης του Ιησού από την Μαρία Μαγδαληνή μετά την Ανάστασή του.

* Αλβιών
(Albion). Αρχαία ονομασία των Βρετανικών νησιών (Αγγλία και Ιρλανδία), που διατηρήθηκε αργότερα μόνο για την Αγγλία. Ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης, την εποχή του Αριστοτέλη, αναφέρει τα δύο αυτά νησιά, με τις ονομασίες Άλβιον και Ιέρνη.



* Ο Ερωτόκριτος, Έμμετρη μυθιστορία που συντέθηκε από τον Βιτσέντζο Κορνάρο στην Κρήτη τον 17ο αιώνα. Το έργο διαδραματίζεται στην αρχαία Αθήνα, ο κόσμος όμως που απεικονίζει είναι ένα σύνθετο κατασκεύασμα που δεν ανταποκρίνεται σε κάποια συγκεκριμένη ιστορική πραγματικότητα: παράλληλα με τις αρχαιοελληνικές αναφορές, εμφανίζονται αναχρονισμοί και πολλά στοιχεία του δυτικού κόσμου, όπως η κονταρομαχία.
Σημ: Υπάρχει ένα μυστήριο γύρω από την ταυτότητα του δημιουργού του αριστουργήματος της Κρητικής λογοτεχνίας που παραμένει αξεδιάλυτο. Ο ίδιος ο ποιητής σημειώνει ότι γεννήθηκε στη Σητεία και παντρεύτηκε στον Χάνδακα. Μερικοί ιστορικοί της λογοτεχνίας τοποθετούν τον "Ερωτόκριτο" στις αρχές του ΙΖ' αιώνα κι άλλοι πιθανολογούν ότι γράφτηκε γύρω στα 1640.  Αποτελείται από 10.012 ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους στην Κρητική διάλεκτο.

*Ο Ιβανόης (Ivanhoe), Μυθιστόρημα γραμμένο από τον Sir Walter Scott. Γράφτηκε το 1819, και περιγράφει φανταστικά γεγονότα του 12ου αιώνα στην Αγγλία, ένα παράδειγμα ιστορικού μυθιστορήματος.

 
*Κονταροχτύπημα : μονομαχία δύο ιππέων που εφορμούν ο ένας κατά του άλλου με προτεταμένα μακριά ξύλινα κοντάρια, με στόχο να ρίξουν τον αντίπαλο από το άλογο.
Αγωνίσματα για τους άρχοντες και τους ευγενείς που είχαν μεταφυτευτεί από την Ευρώπη ήταν η «τζόστρα» ή γιόστρα, τζούστρα, τζουστρία (joute) και ο «τορνεμές» ή τορνεμέντο ή ξυλοκονταρία ή κονταροχτύπημα (tournoi).
Η τζόστρα είναι μονομαχία δύο καβαλάρηδων που φορούν βαριές πανοπλίες και κράνη και κρατούν μακριά ξύλινα κοντάρια. Εφορμούν ο ένας κατά του άλλου με προτεταμένα τα κοντάρια, για να ρίξουν τον αντίπαλο από το άλογο.
___________________

 Απόσπασμα από το έμμετρο έργο  
"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ  
Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας 
Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια 



   Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας   

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.