1518, Περί της Εράσμιας Σκέψης

 

1518

Υπερβάλλοντας ίσως λίγο, στον Έρασμο τη χρονιά εκείνη θ' αφιερώσω   
                                            [για τους "Διαλόγους" του, που δημοσιεύτηκαν το έτος 1518,
και επ' ευκαιρία σ' αυτόν τον αναγεννησιακό Ολλανδό μεγάλο "δάσκαλο", 
                      [τον κλασικό λόγιο ανθρωπιστή, θα ήθελα λίγο παραπάνω ν' αναφερθώ. 

Οι περίφημοι "Διάλογοι" ήτοι τα "Colloquia Familiaria" 
                    [αυτή η εμπνευσμένη και αναπάντεχα ανεπανάληπτη συγγραφική επιτυχία,
ήταν ένα βοήθημα για τους μαθητές του, αφού για να ζήσει παρέδιδε
             [ιδιαίτερα μαθήματα σε γόνους πλουσίων, σπουδάζοντας στο Παρίσι Θεολογία.

Ήταν ένα εγχειρίδιο συμπεριφοράς στη καθημερινότητα γραμμένο στα Λατινικά,
                           [ένας οδηγός ζωής με "Κανόνες Δικαίου και Ηθικής, και περισσή Σοφία",
από τον φοιτητή στο πανεπιστήμιο της Πάδοβας όπου κατ' ομολογία του
   [ο δάσκαλος Μάρκος Μουσούρος* στην έδρα των Ελληνικών, του φώτισε την πορεία.  

 Ο ευφυής Έρασμος, αυτός ο «αιρετικός» φιλόσοφος της Αναγέννησης,
                   [θα σκανδαλίσει με το αφιέρωμα του στην "Τρέλα" την παγκόσμια κοινωνία
και συγκεκριμένα με το «Μωρίας Εγκώμιον» όπου αναλύει... "πως η παλαβομάρα
       [βρίσκεται πίσω από κάθε τι, πίσω από την τέχνη, τον πόλεμο, τον γάμο, την φιλία. 

Μελετητής της ελληνικής μυθολογίας, ιστορίας και φιλοσοφίας,
                              [και κοινωνός της αρχαίας ελληνικής και ρωμαϊκής γραμματείας,
χρησιμοποιεί τις γνώσεις αυτές για να στοιχειοθετήσει την άποψη ότι η Τρέλα
                                   [είναι πανταχού παρούσα και διαχρονικά εντός της κοινωνίας.

Αντίπαλος μεν του ορθολογισμού, αλλά απ' την άλλη ποιός να αμφισβητήσει,
       [ότι το να τραβάμε πανηγυρικά στον πόλεμο να σκοτώσουμε και να σκοτωθούμε,
έ, όπως και να το κάνουμε, μάλλον "βαρεμένους" θα μας έδειχνε, 
               [σε κάποιους εξωγήινους, που υποτεθείσθω θα μπορούσαμε να φιλοξενούμε.

Ποιός-ποιά δεν ακούει από μικρός-μικρή για τα "δεσμά του γάμου",
                 [για "ελευθερία στερημένη", μία μικρή δουλεία, για καυγάδες κι άλλα δεινά,
μα, όλοι με ξεφαντώματα, τραπεζώματα, παράτες και κλάξον, ενίοτε με μπαταριές,
                          [σπεύδουμε ως "ζεύγος" να επισημοποιηθούμε μες την "ΤΡΕΛΗ" χαρά !!

Και... ποίος δεν ήκουσε μωρόν συνάνθρωπον "να σούρει" εις "άλλον" μύρια όσα,
      [φροντίζοντας παράλληλα μ' αστείους τρόπους, να μην ακουστεί του "άλλου" η φωνή,
απολαμβάνοντάς το δε, αισθάνεται και δικαιωμένος, μα οι εξωγήινοι,
     [ως και οι γήινοι, αντιλαμβάνονται... πως ο κατήγορος κρύβει κάποια δικιά του ενοχή.
 
Με το Μωρίας Εγκώμιον γελάμε και διασκεδάζουμε με την ανθρώπινη φύση

                                                                     [και βλέπουμε τα ελαττώματα με άλλη οπτική.

Εριστικός, σαρκαστικός, προσβλητικός, σκωπτικός και χειμαρρώδης ο Έρασμος
        [με αναφορές σε γνωμικά, μύθους, θρύλους και πάντα με τεκμηρίωση ιστορική.

Ο άνθρωπος και οι ατέλειές του βρίσκονται στο επίκεντρο,

                                                               [στο «Μωρίας εγκώμιον» που είναι ανθρωποκεντρικό.

"Αν στενοχωριόμαστε για τα ελαττώματά μας, έχουμε στα χέρια μας
        [το «Ευαγγέλιο της ανθρώπινης αδυναμίας», ένα εγκώμιο για την Τρέλα πραγματικό,
που άνοιξε τον δρόμο στη μεταρρύθμιση και παρά την αποκριάτικη μάσκα του,
                         [γράφει ο Τσβάιχ, υπήρξε το πιο επικίνδυνο της εποχής του το βιβλίο αυτό".

1518   Γαλλία

Το ψηλότερο κτήριο στον κόσμο 

                       [έως το χίλια οκτακόσια σαράντα επτά,
ήταν ο γοτθικός Καθεδρικός του Στρασβούργου*,
                                   [με μέτρα εκατόν σαράντα εννιά,
σύμφωνα με των πηγών περιγραφές,
                         [ασύλληπτο ύψος για κείνη την εποχή...

Μελετώντας τον ρυθμό και την αρχιτεκτονική,
έφτασα κάποτε για τουρισμό μέσα στον Ρήνο.

Κάποιος απ' τους ντόπιους που θεώρησα κρετίνο,
ή μεθυσμένο, ή χαπάκια, ή και ολότελα τρελό,
μου διηγήθηκε τ' ακόλουθο περιστατικό
που απίστευτο το βρήκα και εντελώς κουφό:

Επί Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας,
στο Στρασβούργο, την πόλη της σημερινής Γαλλίας,
αριστερά του Ρήνου*, στα σύνορα με τη Γερμανία,
σημειώθηκε ένα φαινόμενο πρωτοφανές στην ιστορία,
που χωρίς αστεία, τίτλο της δώσανε ενός "χορού επιδημία" !!

Απάντηση στη περιέργειά μου

βρήκα στη ψηφιακή την "Βικιπέντια"
κι ύστερα στην "Ήλιος"

          [την δική μας εγκυκλοπαίδεια....

Η έκπληξή μου μεγάλη ήταν χωρίς υπερβολή

σαν είδα πως τα περί χορού, ήτανε όλα αληθή,
και όχι μόνο... αλλά λέει, είχαν απωλεσθεί
κάμποσοι άνθρωποι απ' την μανία αυτή,
και μύθευμα μου να μην θεωρηθεί 

μεταφέρω εδώ ότι στο δίκτυο είχα βρει:

Αυτής της χρονιάς τον Ιούλιο 

σε κάποιο δρόμο στο Στρασβούργο 

από μια παρέα ξεπήδησε η Φράου Τροφιέα,*                          *Frau Troffea

κι αρχίζοντας σόλο ένα χορό η κοπέλα, 

έκανε όλα τα μάτια επάνω της να στρέψουν,

με μια ανεξέλεγκτη παρόρμηση να χορέψουν.

Όλο και περισσότεροι μπαίνανε στο χορό,
που είχε ένα πρωτόγονο ξέφρενο ρυθμό,
και δώστου νάρχονται κι άλλοι για χορό,
λες κι ήτανε κάποιο μικρόβιο κολλητικό !

Εύκολα το αποκάλεσαν "φαινόμενο παλαβό",

μα δεν στάθηκε αυτή η τρέλα μόνο εκεί,
σε κάθε δρόμο, κάθε πλατεία είχε στηθεί,
ο ασταμάτητος και αχαλίνωτος αυτός χορός...

Θα τάγραψε στο δίκτυο μάλλον κάποιος τρελός,
σκέφτηκα, έλα όμως που δεν σταματάει εδώ,
καθώς από εξάντληση πέφταν κάτω ένα σωρό
κορμιά, μέρα τη μέρα, ώρα την ώρα, λεπτό-λεπτό,
δεκάδες πόλεις της Αλσατίας μπαίνανε στο χορό.

Κείτονταν κάτω με τρέμουλο και με σπασμούς,
αλλά αδιάφορους τους χορευτές 

                                         [άφηνε τους διπλανούς !

Σε 400κόσιους υπολογίστηκαν 

                                [οι θανόντες μήνες μετά,
σ' όλες τις πόλεις της Γερμανίας συνολικά,

από καρδιακές προσβολές, 

                          [εγκεφαλικά κι άλλα πολλά,

Για 500 χρόνια το ψάχνουν επιστημονικά,
και θεωρίες κυκλοφορήσαν με την οκά
(μονάδα μέτρησης βάρους απ' τα παλιά),
με αποτέλεσμα μια γενική σύγχυση 

           [πολλοί μπερδευτήκανε για τα καλά.

Σχόλια απ' τους ξερόλες πόσα να πρωτοπώ,
πόση απ' την παράνοια να σου μεταφέρω εδώ ?

Για όποιον ενδιαφέρεται υπάρχουνε στο δίκτυο.

Τραβηγμένο λίγο είναι, αλλά σχετικό

το βρίσκω, αυτό που θέλω ν' αναφερθώ:

Σε ένα φίλμ παλιότερο κινηματογραφικό,
Φόρεστ Γκαμπ* ήταν ο τίτλος του θαρρώ,
είχε κινητικά έναν ήρωα προβληματικό,

που το πάλευε...

         [λίγο καθυστερημένο ή και παλαβό 

 παράλληλα.. αλλά μην μείνεις σ' αυτό. 

Μια μέρα λοιπόν του την έδωσε του "ζαβού",
κι αρχίζει ένα τρέξιμο του καλού καιρού...

Έτρεχε ασταμάτητα κι αρχίσανε σιγά σιγά,
στη αρχή για λίγο και μόνο μικρά παιδιά,
αλλά αργότερα συμμετείχαν μεγάλοι ομαδικά.

Συνέχεια προστίθονταν κι άλλοι, κι άλλοι,
που τελικώς μια κουστωδία γίνανε μεγάλη,
και έτρεχε επικεφαλής ο παλαβός,
κι ακολουθούσαν οι γνωστικοί (?) πλήθος λαός !

Κάτι ανάλογο με το Στρασβούργο
                                       [εκείνη τη χορευτική επιδημία. 

Ότι καινούργιο, αρκεί συνηθισμένο να μην είναι, 

                                                       [και θα υιοθετηθεί μία.                                                                         

Ανάγκη νιώθω να σχολιάσω μια ακόμη διαδικτυακή λαθροχειρία,
                                         [μία ακόμη επίθεση στην ιστορία μας, μια ξεδιάντροπη κλοπή
δηλαδή στην αφαίρεση και πάλι της λέξης "ΕΛΛΗΝΙΚΑ" από το δίκτυο,
                [που αναφέρει ο συγγραφέας Τσβάιχ όταν κατέγραψε του Εράσμου τη ζωή.

Συγκεκριμένα στο βιβλίο του ο Stefan Zweig, ο Αυστριακός δημοσιογτάφος-βιογράφος
                                 [αναφέρει μιά φράση του φιλοσόφου που ενόχλησε τον μισελληνισμό :
«όταν παίρνω λίγα χρήματα αγοράζω "ΕΛΛΗΝΙΚΑ" βιβλία*

                                             [και αν έχει απομείνει κάτι, πάω και αγοράζω φαγητό».

Εντάξει λίγο πολύ τον συνηθίσαμε τον μισελληνισμό, 

                                                            [πούθε ν' αρχίσεις φίλε μου και πούθε να τελειώσεις,
απ' τους Λατινορωμαίους Οράτιο και Κικέρωνα ?  Από τους  Μαρξ και Ένγκελς ?
   [από Τούρκους, Βούλγαρους, και "Απαγορευμένους" ? σε ποιόνε να τα πρωτοχώσεις.

Ο μισελληνισμός ή ανθελληνισμός πάντα υπήρχε, ακόμη και ο Νίτσε αγανάκτησε,
               [και τον λίβελο του, που στόλισε τους Ευρωπαίους, τον πνίξανε όσο μπορέσανε,
έτσι διαβήκαμε τους αιώνες, χορτάτοι με φθονομίση πλείστων...
      [μα τα τελευταία χρόνια στο δίκτυο το παρακάνανε ή "σλαγκιστί" το παρα@@@ανε.

* Φόρεστ Γκαμπ, Η παραπάνω σατιρο-χιουμοριστική περιγραφή είναι εμφατική για να τονίσει την επιφάνεια της ταινίας. Μια δεύτερη ανάγνωση αποκαλύπτει διάφορους συμβολισμούς για αυτούς που θέλουν και μπορούν να δουν, όπως τη δύναμη της θέλησης που μπορεί να βρει ο αδύναμος, ο ανήμπορος, τη δύναμη του μιμητισμού που αρκεί κάποιος να πείσει για αυτό που κάνει, όσο ανορθόδοξο ή ακόμα και παράλογο. 

Άρα διαπιστώνουμε ότι δεν είναι δύσκολο να ξεπεραστεί ακόμα και αυτό το παντοδύναμο 

-όπως επιστήμονες μας διαβεβαιώνουν-  τείχος της ανθρώπινης λογικής.  

______________________________________________________________

                        για τη συνέχεια του έργου "ΙΣΤΟΡΙΕΣ & ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ" πατήστε ΕΔΩ

 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

* Διάλογοι - Familiarium Colloquiorum Formulae, είναι μία συλλογή διαλόγων που ακολουθεί την παράδοση των διαλόγων του Πλάτωνα, του Λουκιανού, του Πλουτάρχου, του Κικέρωνα, του Αυγουστίνου και του Βοηθίου. Στους 60 διαλόγους φαίνεται πόσο αγαπά ο Έρασμος να συζητά με τους μαθητές του για ποικίλα θέματα και να αστειεύεται μαζί τους σε θέματα που σχετίζονται με φαγητό και ποτό, παιχνίδια με μπάλα και με ζητήματα της καθημερινής ζωής.

Οι διάλογοι των πρώτων εκδόσεων είναι πιο απλοί ως προς τη θεματική τους και πιο επίσημοι ως προς τη διατύπωση.  Είναι ένα εγχειρίδιο με πρότυπους διαλόγους και εκφραστικές ασκήσεις, με λατινικές εκφράσεις για όλες τις δυνατές περιστάσεις της καθημερινής ζωής, όπως είναι οι χαιρετισμοί, οι αποχαιρετισμοί, οι παρακλήσεις, οι ερωτήσεις, οι ευχαριστίες και οι προσταγές.

Τα πρώτα Colloquia γράφονται όταν ο Έρασμος σπουδάζει Θεολογία στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού και παραδίδει μαθήματα. Χρόνια μετά ένας από τους μαθητές του, ο Αυγουστίνος Βίνσεντ Καμινάδος, επεξεργάζεται τα πρόχειρα αυτά γραπτά του δάσκαλου του. που δεν προορίζονται όμως για δημοσίευση.

βιβλίο του Τσβάιχ που διασώθηκε

από τους Ναζί της Γερμανίας το 1933

Ο Λαμπέρτος Χολλόνιος προμηθεύεται από τον Αυγουστίνο ένα τέτοιο αντίγραφο και το οποίο πουλά στον τυπογράφο Γιόχαν Φρόμπεν και το 1518 να κάνει την εμφάνισή της η πρώτη έκδοση των Colloquia στη Βασιλεία, χωρίς, όμως, να το γνωρίζει ο Έρασμος και χωρίς να έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. 

Ο πλήρης τίτλος της πρώτης έκδοσης είναι Familiarium Colloquiorum Formulae και το έργο προλογίζει ο ουμανιστής Μπεάτος Ρενάνος. Με το μικρό 80σέλιδο αυτό βιβλίο ο Φρόμπεν απευθύνεται σε εκείνους που θέλουν να μάθουν να μιλούν γρήγορα Λατινικά.
Ο Έρασμος βρίσκεται μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα και αναγκάζεται να αποδεχτεί το γεγονός της έκδοσης. Η απρόσμενα, όμως, μεγάλη επιτυχία του βιβλίου τον παρακινεί στην επεξεργασία της επόμενης, βελτιωμένης έκδοσης των Colloquia, αναθεωρώντας το περιεχόμενο των διαλόγων και εξαλείφοντας τα πολυάριθμα λάθη που εντοπίζονται στην πρώτη έκδοση. Μετά από αρκετές διορθωμένες εκδόσεις, λαμβάνουν την τελική τους μορφή το 1533. 


* Ντεζιντέριους Εράσμους Ροτεροντάμους, Desiderius Erasmus Roterodamus, 28 Οκτωβρίου 1466 – 12 Ιουλίου 1536), ο Έρασμος του Ρότερνταμ, ήταν Ολλανδός αναγεννησιακός ανθρωπιστής, καθολικός ιερέας, δάσκαλος και θεολόγος. Έγραφε σε «καθαρή» λατινική γλώσσα. 
Μαθητής του Έλληνα λόγιου Μάρκου Μουσούρου*, για τον οποίο συνήθιζε να λέει ότι είναι: «...άνδρας πολυμαθέστατος και πανεπιστήμων, κλειδοκράτωρ της ελληνικής γλώσσας και θαυμάσιος ειδήμων της λατινικής φωνής...».
Αν και ο Έρασμος παρέμεινε Ρωμαιοκαθολικός σε όλη του τη ζωή, άσκησε δριμεία κριτική σε ζητήματα που θεωρούσε ότι αποτελούσαν υπερβολές της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, μέχρι του σημείου να απορρίψει το διορισμό του ως καρδιναλίου όταν του προτάθηκε.

* Μάρκος Μουσούρος, ο δάσκαλος του Έρασμου, του πιο φημισμένου από τους μαθητές του, όταν αυτός κατείχε την έδρα των Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας.  
Καθηγητής της ελληνικής γλώσσας στην "έδρα των Ελληνικών" στη Βενετία δύο χρόνια πριν. 
Το 1513 στη Ρώμη θα βοηθήσει τον Λάσκαρι στην οργάνωση του Ελληνικού Γυμνασίου και στη διδασκαλία των ελληνικών σ' αυτό. 
Γεννήθηκε το 1470 στο Ηράκλειο με πρώτο δάσκαλο τον ελληνομαθή κληρικό Αριστόβουλο Αποστόλη. Αργότερα στη Φλωρεντία σπουδάζει δίπλα στον Ιανό Λάσκαρι.
Όταν τον καλούν οι Μέδικοι στη Φλωρεντία είναι 16 ετών και διδάσκει στα παιδιά τους την γνώση, τα Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά. 

Αργότερα θα εγκατασταθεί στη Βενετία και θα έχει μια λαμπρή καριέρα ως καθηγητής ελληνικών και ως βοηθός και επιστημονικός συνεργάτης στο τυπογραφείο του Άλδου Μανούτιου. 

Στη Βενετία θα διδάξει αρκετές φορές στη Νέα Ακαδημία, μια εταιρία που είχε ιδρυθεί εκεί από λόγιους για την προαγωγή των ελληνικών. 

Η Βενετική Γερουσία, εκτιμώντας τις εξαιρετικές του ικανότητες, θα του απονείμει το 1503 το αξίωμα Publica Graecarum Literarum Officina, δηλαδή το Αξίωμα του Λογοκριτού για τα ελληνικά βιβλία που εκδίδονταν στη Βενετία και στις κτήσεις της και των οποίων το περιεχόμενο έπρεπε να είναι σύμφωνο με τη θρησκεία και την ηθική.

Το 1504 διορίστηκε καθηγητής της ελληνικής γλώσσας στην "έδρα των Ελληνικών" στη Βενετία και δύο χρόνια αργότερα στην Πάντοβα. 

Το 1513 στη Ρώμη θα βοηθήσει τον Λάσκαρι στην οργάνωση του Ελληνικού Γυμνασίου και στη διδασκαλία των ελληνικών σ' αυτό. Δεν θα δει την έκδοση των "Διαλόγων" του Έρασμου, αφού η δράση του... και η ζωή του τελειώνει ένα χρόνο πριν την πρώτη έκδοση τους, ύστερα από δίμηνη ασθένεια στις 25 Νοεμβρίου το 1517.


* Ελληνικά βιβλία, Η ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας αρχίζει το 1465 με κείμενα που άρχισαν να τυπώνονται από Ιταλούς τυπογράφους, ενώ το 1476 εκδόθηκε το πρώτο αποκλειστικά ελληνικό κείμενο από Έλληνα τυπογράφο, η «Ἐπιτομὴ τῶν ὀκτὼ τοῦ λόγου μερῶν» του Κωνσταντίνου Λάσκαρι, βιβλίο ελληνικής γραμματικής.

Ως το 1500 είχαν τυπωθεί τουλάχιστον 80 ελληνικά βιβλία με τη σκέψη των Ελλήνων φιλοσόφων και επιστημόνων, από ό,τι χειρόγραφα μπόρεσαν να βρουν, από την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία. Προς το τέλος του 15ου αι., ο Άλδος Μανούτιος άρχισε να τυπώνει στη Βενετία πολλά "Ελληνικά βιβλία",  φροντισμένα από Έλληνες λόγιους που είχαν φύγει από την Κωνσταντινούπολη.


* Μισελληνισμός ή Ανθελληνισμός αποκαλείται η αντιπάθεια ή το μίσος προς τους Έλληνες, την Ελλάδα ή τον ελληνικό πολιτισμό. Μισέλληνες βρίσκονται σε διάφορους πολιτισμούς και εποχές.
 
Οι Ρωμαίοι υπήρξαν «οι πρώτοι ελληνολάτρες και ταυτόχρονα οι πρώτοι μισέλληνες». Λατίνοι διανοούμενοι δεν κρύβουν τη δυσφορία τους για την διείσδυση του Ελληνικού πολιτισμού ακόμα και στην πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας: έτσι, ο Γιουβενάλης θα γράψει: «Δεν μπορώ να υποφέρω ελληνική την πόλη -non possum ferre graecum urbem»
   Ιδιαίτερα γνωστοί μεταξύ των ιδεολογικών ταγών του Ρωμαϊκού μισελληνισμού, ήταν ο Κάτων ο Πρεσβύτερος και ο Κικέρωνας. Έτσι ο πρώτος, ενώ είχε φτάσει στο σημείο να απαγορεύσει την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας από τον γιο του και ισχυριζόταν πως οι Ρωμαίοι θα έχαναν τη δύναμή τους, αν διδάσκονταν την ελληνική γλώσσα, κατηγορούσε τον Σωκράτη για φλύαρο και διαφθορέα. Επίσης ζήτησε την εκδίωξη ελληνικής αντιπροσωπείας που είχε φθάσει στη Ρώμη και ήταν συγκροτημένη από φιλοσόφους οι οποίοι βρήκαν απήχηση στη ρωμαϊκή νεολαία. 
   O Πόπλιος Σκιπίωνας Κορνήλιος, στρατηγός, μέμφονταν δημοσίως την ελληνική τέχνη: το θέατρο και την τέχνη των ηθοποιών. Μεταξύ των μέσων που μετέρχονταν οι Ρωμαίοι για να εκφράζουν την περιφρόνησή τους και την αρνητική προς τους Έλληνες διάθεση, ήταν το να τους απευθύνονται στα λατινικά και να τους εξαναγκάζουν να χρησιμοποιούν διερμηνείς όταν επικοινωνούσαν με τις Ρωμαϊκές αρχές. Ο Οράτιος καταδικάζει το graecari-ελληνίζειν- κάποιων Ρωμαίων όταν υιοθετούν τον ελληνικό τρόπο άθλησης και όχι τον Ρωμαϊκό. 
   Τον 2ο αιώνα εποχή των μεγάλων επεκτατικών εξορμήσεων της Ρώμης κάθε εξελληνισμός ήταν επικίνδυνος. Τον 1ο αιώνα, οπότε τοποθετείται η δράση των Κικέρωνα και Οράτιου, έχουμε το αποκορύφωμα των Εμφυλίων, την απαξίωση της πολιτικής: 

Η Ρωμαϊκή άρχουσα τάξη έπρεπε μα κάθε μέσο να διατηρήσει το στρατοκρατικό πνεύμα της.
Η γνωστή φράση του Οράτιου «η Ρώμη κατέκτησε την Ελλάδα με το σίδερο και η Ελλάδα τη Ρώμη με το πνεύμα», αντανακλά την αντικατάσταση του αυστηρού ρωμαϊκού βίου από το ελληνικό ευδαιμονιστικό πνεύμα: η συντηρητική διανόηση κατηγορεί συστηματικά την Ελλάδα ως χώρο προέλευσης της πολυτέλειας. 

* Ο Καθεδρικός Ναός του Στρασβούργου, (2008), με εμφανή τα σημεία αναστήλωσης.

Σύμβολο της πόλης αποτελεί ο ύψους 149 μέτρων γοτθικός Καθεδρικός Ναός του Στρασβούργου, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 1439 και ήταν το ψηλότερο κτήριο στον κόσμο από το 1625 έως το 1847.     

   Η αρχιτεκτονική των παλαιών κτιρίων είναι επιβλητική αλλά και λεπτοδουλεμένη. Εντυπωσιάζουν, τόσο με τον όγκο όσο και με την μορφή των προσόψεών τους, η Βιβλιοθήκη, το Εθνικό Θέατρο και το Πανεπιστήμιο Ανθρωπιστικών Επιστημών (τα δύο πρώτα στην πλατεία Δημοκρατίας, Place de la République). Σήμερα έχει κηρυχθεί σε κατάσταση ανάγκης από το Γαλλικό Κράτος, καθώς είναι κατασκευασμένος από ένα ασυνήθιστο είδος σκληρού πετρώματος, το οποίο, όμως, διαβρώνεται με την πάροδο του χρόνου. Μέχρι σήμερα συνεχίζονται οι εργασίες συντήρησης και αναστήλωσής του.

*Ρήνος, ο σημαντικότερος ποταμός της δυτικής Ευρώπης μετά το Δούναβη. Πηγάζει από τις Άλπεις και χύνεται στη Βόρεια Θάλασσα. Έχει συνολικό μήκος 1298 χιλιόμετρα και διαρρέει πολύ διαφορετικές περιοχές και γι' αυτό ο χαρακτήρας του αλλάζει από περιοχή σε περιοχή.

Ο Ρήνος περνά μέσα από τη λίμνη της Βασιλείας, που της προσφέρει το 43% των υδάτων της. Στη συνέχεια μπαίνει στις απότομες περιοχές της Αλσατίας και της Βάδης, όπου έχει κάνει αρκετές προσχώσεις σε προηγούμενες γεωλογικές περιόδους. Με διάφορα έργα οι Γερμανοί έκαναν πλωτό τον ποταμό, μέχρι το Μανχάιμ. Μετά το 1918, η ναυσιπλοΐα του Ρήνου προχώρησε, από τους Γάλλους, μέχρι το Στρασβούργο. 

* Η επιδημία Στρασβούργου,  Τον Ιούλιο του 1518 οι κάτοικοι της πόλης του Στρασβούργου (τότε μέρος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας) είχαν πληγεί από μια ξαφνική και φαινομενικά ανεξέλεγκτη παρόρμηση να χορέψουν. 

   Ένα στάδιο κατασκευάστηκε και μέχρι επαγγελματίες χορευτές έφεραν. Η πόλη προσέλαβε ακόμη μια μπάντα με στόχο την υποστήριξη της μουσικής, αλλά δεν ήταν πολύ πριν από το μαραθώνιο άρχισε να παίρνει το φόρο του. Πολλοί χορευτές κατέρρεαν από την απόλυτη εξάντληση. 

   Ο χορός πανούκλα Στρασβούργο μπορεί να ακούγεται σαν την ουσία του μύθου, αλλά είναι καλά τεκμηριωμένη στο 16ο αιώνα, ιστορικά αρχεία. Δεν είναι, επίσης, το μόνο γνωστό περιστατικό του είδους του. Παρόμοια μανία βρίσκουμε στην Ελβετία, τη Γερμανία και την Ολλανδία, αν και δεν ήταν τόσο μεγάλη, ή θανατηφόρα, όπως του 1518.

   Ο  ιστορικός John Waller σε βιβλίο του αναφέρεται στη εκπληκτική ιστορία αυτού του χορού πανούκλα του 1518, μελέτησε την ασθένεια σε μήκος και ισχυρίζεται ότι λύνει το μυστήριο.

Πιθανές αιτίες: Το στρες που προκαλείται από ψύχωση. Έχοντας υποστεί σοβαρά προβλήματα από την πείνα, και σε πολλές περιπτώσεις μέχρι αφανισμού, η περιοχή βρισκόταν σε διαρκή κρίση. Πολλοί είχαν πεθάνει από την πείνα. Η περιοχή ήταν γεμάτη με ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της ευλογιάς και της σύφιλης. Ο Waller πιστεύει ότι η πίεση ήταν αφόρητη, και ως εκ τούτου έδρασε στη μάζα σαν ψυχολογική ασθένεια με αυτό το άσχημο αποτέλεσμα:

               «Ήταν μια επίδραση του ήχου σ' αυτούς τους ανθρώπους που δεν είχαν μείνει πολλά στη 

               ζωή τους, αλλά μόνο η δεισιδαιμονία, το άγχος και οι ψευδείς φόβοι που συμπαρέσυραν 

               μια ολόκληρη περιοχή» δήλωσε Waller. «Ένας από αυτούς τους φόβους, που προέρχονται 

               από μια χριστιανική εκκλησία μύθο, ήταν ότι αν κάποιος προκαλούσε την οργή του 

              Αγίου Βίτου, ένα Σικελίας μαρτύρησε το 303 μ.Χ., ο ίδιος θα στείλει κάτω από τις 

              πληγές του ψυχαναγκαστικού χορού.»

Η θεωρία Waller έχει ενδιαφέρον, και αρκετά πιο πιθανή από ό,τι άλλες θεωρίες, μεταξύ των οποίων μία που προκλήθηκε από μύκητες ή μύκητα, η οργανική έκδοση του LSD που περιέχει παράγωγα ερυσιβώδους ολύρας και είναι εξαιρετικά δηλητηριώδη, και είναι πολύ πιο πιθανό να σκοτώσουν ανθρώπους. 

              «Το γεγονός της πείνας μέχρι θανάτου, κάνει το χορό ακόμα πιο περίεργο. 

              Από πού παίρνουν οι χορευτές θερμίδες; Απολύτως υγιείς άνθρωποι μπορούν 

              να εξαντληθούν από το χορό σε λίγες ώρες, πόσο μάλλον ημέρες.» 

Υπήρχαν πολλά άλλα παράξενα για τα αποδεικτικά ψυχολογικά στοιχεία της ιδέας Waller, συμπεριλαμβανομένης μιας "γέλιου επιδημίας» που συνεχίστηκε για 18 μήνες στην Τανζανία, και 

ακριβώς για να κάνει αυτό το "χορό" λίγο πιο παράξενο, υπήρχαν τουλάχιστον επτά άλλες περιπτώσεις που διαδραματίστηκαν στην ίδια περιοχή κατά τη διάρκεια της μεσαιωνικής περιόδου, και μία στη Μαδαγασκάρη το 1840.

 Απόσπασμα από το έμμετρο έργο  

"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ  

Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας 

Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια 

   Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας