1515
Εκτός από του Αλέξανδρου τον Βουκεφάλα,
[δεν θυμάμαι η ιστορία να ασχολήθηκε με ζώα άλλα,
μέχρι που έμαθα περί του "Ρινοκέρου",
[που θα ευχόταν, ούτε επί του εχθρού του... τού χειροτέρου
να συμβούν, τα όσα έπαθε αυτός χουνέρια,
[απ' όταν στ' ανθρώπινα ο φουκαράς έπεσε τα χέρια !
"Πάνω σε ξύλο θα τη χαράξω τη δική μου τέχνη", είπε ο Ντύρερ
[απευθυνόμενος νοερά στον Ινδό καλλιτέχνη, όταν διάβασε ο χαράκτης
περιγραφή του με όλη την ιστορία του ταλαιπωρημένου ζώου,
[και "μο τα μο" θ' αποτυπώσω το κάθε τι που γράφεις".
περιγραφή του με όλη την ιστορία του ταλαιπωρημένου ζώου,
[και "μο τα μο" θ' αποτυπώσω το κάθε τι που γράφεις".
[όσα, ο άμοιρος Ρινόκερος απ' τους ανθρώπους, είχε υποστεί,
ο ανθρωπιστής και θεωρητικός Γερμανικής Αναγέννησης,
[καταγγέλλοντας τον βασανισμό ζώων για αναψυχή.
Αλλά γι αυτόν τον διάσημο, αυτού του έτους, Ρινόκερο
[ας πιάσουμε, όπως πάντα, το κουβάρι απ' την αρχή:
[παρόλο που στους Πορτογάλους την άδεια είχε αρνηθεί
(πανίσχυρος ηγεμόνας τού τότε Καμπάτ)
[να κτίσουνε, ένα πολύτιμο γι αυτούς οχυρό, στου Ντιού* την περιοχή,
έναν Ρινόκερο κάνει δώρο στην Πορτογαλική αποστολή...
[όπως συνηθιζόταν στη διπλωματία εκείνη την εποχή.
Φορτώνεται λοιπόν στο πλοίο "Nossa Senhora da Ajuda"
[μεταφρασμένο Ελληνικά, πλοίο Παναγία της Βοηθείας,
ο ρινόκερος, αλυσοδεμένος και καταταλαιπωρημένος,
[για ν' αποπλεύσει αμέσως το καράβι με δύο ακόμα σκάφη συνοδείας.
[λόγω καιρού, των καραβιών διέσχισαν σώοι τον Ινδικό Ωκεανό,
και μέσω του ακρωτήριου της Καλής Ελπίδας
[πλεύσανε προς βορρά, κάπου μισό Ατλαντικό....
Ο καπετάνιος Φρανθίσκο Περέιρα Κουτίνιο
[τον πήγε, όπως συμφώνησε με τον ηγεμόνα, στη Λισσαβώνα,
όπου και έγινε ένας χαμός, έγινε κύριο θέμα,
[και αντιμετωπίστηκε σαν γεγονός του αιώνα,
γιατί η Ευρώπη έναν Ινδικό ρινόκερο είχε να δεί,
[από αιώνων, από την ξεχασμένη πια, Ρωμαϊκή εποχή.
Μετά από ταξίδι 120 ημερών ο ρινόκερος εκφορτώθηκε,
[αφού στάθηκαν σε Μοζαμβίκη, Αγία Ελένη και στις Αζόρες για επισκευή.
Μεγάλος ο ενθουσιασμός που προκάλεσε η άφιξη του ρινόκερου
[αφού αποτελούσε ένα είδος μυθικού κτήνους για τον πληθυσμό,
αρκετά συχνά συνδεόμενο με έναν μονόκερο
[να πρωταγωνιστεί σε κάθε μύθο ζωοκεντρικό
και μέσα στα πλαίσια των μεγάλων αλλαγών
[και ανατροπών της τότε αναγεννησιακής εποχής,
θεωρήθηκε ως κομμάτι μιας "περασμένης ιστορίας"[της αρχαιότητας της κλασικής
που τώρα ανακαλυπτόταν εκ νέου, σαν μια γλυπτή παράσταση,
[ένα άγαλμα ή μία αρχαία επιγραφή.
Η εικόνα του ρινόκερου θα χρησιμοποιηθεί, από τον Τζιοβάνι Πένι
[ώστε το poemetto του, το ποίημά του να εικονογραφηθεί.
Στο παλάτι Ριμπέιρα, στη Λισαβώνα το εξωτικό ζώο
[στον ιδιωτικό κήπο του βασιλιά Μανουέλ Α' θα φιλοξενηθεί...
Στις 3 Ιουνίου του 1515 ο βάρβαρος άναξ οργάνωσε γιορτή βάζοντας
[τον έρημο ρινόκερο με ένα ελέφαντα της συλλογής του να μετρηθεί,
προκειμένου ο ισχυρισμός του Πλίνιου του πρεσβύτερου,
[του φυσικού-φιλόσοφου Γάιου Πλίνιου Σεκούνδου* να εξακριβωθεί
εάν τα δύο ζώα ήταν μεταξύ τους, όπως στη ζούγκλα, εχθρικά[του φυσικού-φιλόσοφου Γάιου Πλίνιου Σεκούνδου* να εξακριβωθεί
[και υποθέτω ότι ο ελέφαντας θα είπε: "τί λέτε ρε άνθρωποι φρικιά,
@@@@κας είμαι να τσακωθώ στου καθουμένου τα καλά
[και ο κερατοφόρος να μου ξεσκίσει την κοιλιά ?"
Και μόνο στη θέα του ρινόκερου την κοπανάει φουριόζος
[ενώ ξοπίσω του τρέχαν όλα του κήπου του βασιλέως τα δουλικά .
Κάποτε ο Μανουέλ Α' αποφάσισε τον ρινόκερο να δωρίσει,
[στον πάπα Λέοντα Ι', επιθυμώντας την εύνοιά του να κερδίσει
και τα προνόμια του σε όλες τις αποικίες, κτήσεις [και νέες εκτάσεις της Άπω Ανατολής να διατηρήσει.
Πάλι μπάρκαρε ο φίλος μας σε καράβι..... για Ιταλία τώρα, [κι από μετάξι προσεχτικά βαλμένο,
μαζί με τις αλυσίδες του όπως πάντα που τον πληγώναν,
[του φόρεσαν πράσινο περιλαίμιο.
Πλήθη από στις προκυμαίες τον ρινόκερο αποχαιρετούν
[καθώς το πλοίο από το Τάγος ξεκινά με προορισμό τη Ρώμη,
μα ίσως η μοίρα λυπήθηκε το δυστυχισμένο ζώο... κι έτσι
[οι άλλοι βάρβαροι βασανιστές Ρωμαίοι τον περιμένουνε ακόμη.
Στα στενά του Πόρτο Βενέρε, νότια της Λα Σπέτσια
[στην ακτή της Λιγκουρίας.
το ιστιοφόρο άνιση δίνει μάχη με τον Ποσειδώνα,
[νικιέται και βυθίζεται λόγω πρωτοφανούς κακοκαιρίας.
Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές βρέθηκε να επιπλέει
[το κουφάρι του άτυχου ζώου όπου και ταριχεύτηκε,
προκειμένου στη Ρώμη να το στείλουν για να εκτεθεί,
[όπου και όντως μεταφέρθηκε..
Λένε ότι στη Ιταλική πόλη δεν προκάλεσε, παρά τη φήμη του,
[το σώμα του ρινόκερου ιδιαίτερη αίσθηση,
αλλά τα γεγονότα και οι καλλιτέχνες διαψεύδουν
[την τάχα αμφισβητήσιμη τυχαία έκθεση....
Πώς αλλιώς μπορείς να εξηγήσεις τον ρινόκερο
[σε πίνακα του Ραφαήλ, ή του Τζοβάννι ντα Ούντινε στην πόλη,
ή αιώνες αργότερα, την ιστορία του θρυλικού πλέον ρινόκερου
[που αποτέλεσε τη βάση όλη
για το μυθιστόρημα του Λόρενς Νόρφολκ The Pope's Rhinoceros,
[το έτος χίλια εννιακόσια εξήντα έξη.
Το ότι σε όλο τον κόσμο το δράμα του ζώου έκανε αίσθηση,
[να το αμφισβητήσει κανείς δεν θα μπορέσει.
Εκείνη η τρυφερή του Ντύρερ ξυλογραφία, έγινε ολούθε,
[σε κάθε ήπειρο, σ' Ευρώπη κι Αμερική, δημοφιλής,
και για χρόνια η αναπαραγωγή της σε κάθε χώρα
[σ' Ανατολή και Δύση ήταν διαρκής.
Έχει χαρακτηριστεί ως η "εικόνα ζώου
[με τη μεγαλύτερη επίδραση στις τέχνες",
ΟΜΩΣ ούτε κουβέντα για τα μαρτύρια που τράβηξε
[ο φουκαράς ρινόκερος......... σιωπούν οι καλλιτέχνες.
_____________________________________________________________
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
 |
| Σχέδιο του ρινόκερου με μολύβι και μελάνι, Άλμπρεχτ Ντύρερ, 1515 (Βρετανικό Μουσείο). |
Σημαντικός καλλιτέχνης της εποχής του, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διάδοση των ιδεωδών της Ιταλικής Αναγέννησης.
Έζησε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του στη Νυρεμβέργη, που αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά κέντρα της Γερμανίας, αλλά ταξίδεψε αρκετά κι επισκέφτηκε την Ιταλία δυο φορές, γεγονός που επηρέασε βαθιά το έργο του, από το οποίο ξεχωρίζουν οι ξυλογραφίες και τα χαρακτικά.
Τα έργα του διαδόθηκαν σε όλη την Ευρώπη κι αργότερα απέκτησαν παγκόσμια φήμη. Ο αστεροειδής 3104 Ντύρερ, που ανακαλύφθηκε το 1982, πήρε το όνομά του από αυτόν.
* Γκουτζαράτ, μία από τις 28 Ομόσπονδες Πολιτείες που συγκροτούν σήμερα την Ινδία. Βρίσκεται στο δυτικό παράλιο τμήμα της χώρας και στα σύνορα με το Πακιστάν. Η συνολική της έκταση είναι 196.077 τ.χλμ. και ο πληθυσμός της περίπου 50.597.000. Πρωτεύουσα της Γκουτζαράτ σήμερα είναι η Γκατίναγκαρ, που βρίσκεται στα βόρεια της Αχμενταμπάντ (παλαιότερη πρωτεύουσα).
* Ντιού (Diu), πόλη της περιοχής Ντιού, της πολιτείας Ντάμαν και Ντιού, της Ινδίας. Βρίσκεται πάνω στο ομώνυμο νησί. Η πόλη είναι γνωστή για την ομώνυμη ναυμαχία που συνέβη το 1509. Διάσημο το φρούριό της, καθώς και η παραλία Ναγκόα.
* Τζιοβάνι Τζιάκομο Πένι, Το ποίημα δημοσιεύτηκε στη Ρώμη στις 13 Ιουλίου 1515, λίγες εβδομάδες πριν την άφιξη του ρινόκερου στη Λισαβώνα. Το μοναδικό αντίγραφο του ποιήματος του Φλωρεντινού Giovanni Giacomo Penni διασώζεται και φυλάσσεται στη Biblioteca Colombina της Σεβίλης.
* O Ραφαήλ ή Ραφαέλο Σάντσιο, Raffaello Sanzio, 28 Μαρτίου ή 6 Απριλίου 1483 - 6 Απριλίου 1520), Ιταλός ζωγράφος και αρχιτέκτονας της ύστερης Αναγέννησης. Υπήρξε ένας από τους επιφανέστερους καλλιτέχνες της εποχής του, του οποίου η φήμη και η αξία υπήρξαν ανάλογες με εκείνες του Μιχαήλ Άγγελου και του Λεονάρντο ντα Βίντσι.
Απόσπασμα από το έμμετρο έργο
"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας
Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια
Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.