 |
| 14 Ιουνίου 1800: Μάχη του Marengo, δεύτερος γύρος νικών στην Ιταλία |
1800
Ο Βοναπάρτης στις 14 Ιουνίου, ως άλλος Αννίβας, θα επαναλάβει
[τον άθλο του Καρχηδόνιου στρατηλάτη…. θ’ απειθαρχήσει στη λογική,
θα διαβεί και ‘κείνος με στρατό και ιππικό τις Άλπεις*, και στο Μαρένγκο
[αφού νικήσει τους Αυστριακούς, πλήρως στη Βόρειο Ιταλία κυριαρχεί.
[δηλαδή όλων σχεδόν των Ευρωπαίων εναντίον της επαναστατημένης Γαλλίας,
που έλαβε χώρα στο βορρά, κοντά στο Μόναχο, εκεί όπου ο Γαλλικός στρατός
[με τον στρατηγό Ζαν Βικτόρ Μορό συνέτριψε τα στρατεύματα της Αυστρίας.
[με τον στρατηγό Ζαν Βικτόρ Μορό συνέτριψε τα στρατεύματα της Αυστρίας.
[για τη μακροχρόνια αντιπαράθεσή τους με την Οθωμανική εξουσία,
οι κάτοικοι της ορεινής περιοχής της Θεσπρωτίας με την ονομασία Σούλι,
[γράψανε μία ακόμη ή μάλλον δυό σελίδες στην ένδοξή τους ιστορία.
Αυτοί λοιπόν, οι σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο
[(τον ναι μεν αλλά), που ήταν κράμα Ελλήνων και εξελληνισμένων Αλβανών,
με τους Γεώργιο Καραμπίνη, Γεώργιο Μότση και Κολιοδημήτρη επικεφαλής,
[πέσαν επάνω επί του Μέτσου-Μπόνου του καμπόσου, και των τουρκαλβανών,
στη Λιβίκστα πούχαν στρατοπεδεύσει, “κόψανε” κάποιους, άλλοι ακόμα τρέχουν,
[ο δε αλβανός Αλή πασάς έγινε τούρκος απ’ το κακό του κι έβγαζε αφρούς.
“Να κατευθυνθούν εις την Βρυτζάχα και αφού ενωθούν όλοι μαζί
[να ετοιμασθούν για γενική μάχη” διέταξε αμέσως όλους τους οπλαρχηγούς,
αλλά την ασέληνο νύχτα της ενδεκάτης προς δωδεκάτη του Ιουνίου,
[ο Φώτος Τζαβέλας με τριακόσιους από τους πιο ανδρείους και τολμηρούς,
ώρες πριν ο Αλή πασάς στο Σούλι επιτεθεί, πιάνουν στον ύπνο το ασκέρι του,
[και πέρασαν από λεπίδι μέσα στη νύχτα πάμπολλους Οθωμανούς.
Ας ρίξουμε όμως και μια ματιά και στην Αμερική, στις ΗΠΑ του 17ου αιώνα
[όπου τον Νοέμβριο εγκαθίσταται στο Λευκό Οίκο ο πρώτος ένοικός του
ο εκλεγείς Τζον Άνταμς, ο δεύτερος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών
[και για κάποια χρόνια θάναι το σπίτι του, δεν θάλεγες και το φτωχικό του
καθώς το εντυπωσιακό αυτό ανάκτορο, ή παλάτι, ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων,
[σήμερα στην Ουάσιγκτον, στο 1600 της Λεωφόρου Πενσυλβάνια, διαθέτει,
132 δωμάτια, 35 μπάνια, 412 πόρτες, 147 παράθυρα,
[3 ανελκυστήρες, 8 σκάλες, πισίνα, γήπεδο του τένις, και παρέκει
μια αίθουσα μπόουλινγκ και μια αίθουσα κινηματογράφου,
[οι πύλες δε του μεγάρου κοσμούνται με κίονες ελληνικού ιωνικού ρυθμού,
δημοκρατικά σύμβολα θεωρηθέντα φαίνεται αναγκαία για τη πολιτική
[και διοικητική δομή, η χρησιμοποίηση Ελληνικών στοιχείων ήτανε του συρμού.
[οι πύλες δε του μεγάρου κοσμούνται με κίονες ελληνικού ιωνικού ρυθμού,
δημοκρατικά σύμβολα θεωρηθέντα φαίνεται αναγκαία για τη πολιτική
[και διοικητική δομή, η χρησιμοποίηση Ελληνικών στοιχείων ήτανε του συρμού.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* Σουλιώτες, Ιδιαίτερα γνωστοί για την ένοπλη αντίσταση τους απέναντι στον Αλή Πασά των Ιωαννίνων, ο οποίος μετά από τρεις πολέμους κατάφερε να τους εκδιώξει από το Σούλι το 1803, οπότε κατέφυγαν στα Επτάνησα. Συμμετείχαν στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, με ηγέτες όπως τον Μάρκο Μπότσαρη και τον Κίτσο Τζαβέλλα. Ηταν κοινότητα Αρβανιτών Ορθόδοξων Χριστιανών, που κατοικούσαν στην ιστορική περιοχή του Σουλίου στην Ήπειρο. Καθιέρωσαν μια αυτόνομη συνομοσπονδία με μεγάλο αριθμό γειτονικών χωριών σε ένα ενιαίο σύνολο απομακρυσμένων και δύσβατων περιοχών της Ηπείρου. Στην ακμή της ισχύος τους, υπολογίζεται ότι η συνομοσπονδία των Σουλιωτών είχε 12.000 πληθυσμό και πάνω από 60 χωριά. Πέρα από τα αρβανίτικα, γνώριζαν τα ελληνικά, στα οποία ήταν αποκλειστικά όλα τους τα γραπτά, όπως συνέβαινε με τους αλβανόφωνους της περιοχής.
- Ο Περραιβός γράφει ότι Άγγλος περιηγητής παρατήρησε πως η λέξη είναι ομηρική (Ιλιάδα Π, 234), όπου αναφέρονται οι Σελλοί ή σχετική με την πόλη Σόλλιον την οποία αναφέρει ο Θουκυδίδης (2,30). Στηριζόμενος δε σε προφορική παράδοση των Σουλιωτών, αναφέρει ότι το τοπωνύμιο οφείλεται σε κάποιον Τουρκαλβανό Σούλη ή Σούλιο, τον οποίο σκότωσαν οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής.
- Αλλά και ο Πουκεβίλ δέχεται την ετυμολογία της λέξης από τους Σελλούς και ονομάζει Σελληίδα, όλη τη γύρω περιοχή.
- Ο Ι. Φιλήμων στο "Δοκίμιον", γράφει: «Σούλιον εστί το αρχαίον Σύλιον. Παρονόμασαν τούτο οι Αλβανοί της Ηπείρου Κακοσούλιον από της εποχής καθ' ην επολέμει αυτό ο Αλή πασάς. Στην "Ιστορία του Σουλίου" που γράφτηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, στηριζόμενος σε προφορικές μαρτυρίες Σουλιωτών, αναφέρει ότι η ιστορία του Σουλίου δεν ξεπερνά τα 250 χρόνια, τοποθετεί δηλαδή την εγκατάσταση των πρώτων κατοίκων γύρω στο 1550.
- Ο Ι. Λαμπρίδης, στα "Ηπειρωτικά Μελετήματα", χωρίς επίσης να κατανομάζει τις πηγές του γράφει ότι οι Σουλιώτες "ήδη το 1635 ήσαν εχθροί των εξισλαμισθέντων περιοίκων".
Αν σκεφτούμε ότι οι μαζικοί εξισλαμισμοί στην Ήπειρο άρχισαν μετά τα αποτυχημένο επαναστατικό κίνημα του Διονύσου του Φιλόσοφου το 1611, η ημερομηνία που παραθέτει ο Λαμπρίδης (τον οποίο έχουμε μελετήσει αρκετά και τον θεωρούμε ιδιαίτερα αξιόπιστο )είναι ακριβής.
- Ο Παναγιώτης Αραβαντινός θεωρεί ότι τουλάχιστον από το 1630 είχαν εγκατασταθεί κάτοικοι στο Σούλι.
- Ο Γιώργος Καραμπελιάς, στο βιβλίο του «Συνωστισμένες στο Ζάλογγο», γράφει: «Γύρω στα 1600, πολλοί χριστιανοί - που ήθελαν να αποφύγουν την καταπίεση και τους αναγκαστικούς εξισλαμισμούς των Τούρκων, οι οποίοι είχαν επεκταθεί σε όλη την Τσαμουριά – ίδρυσαν το χωριό Σούλι, στα Κασσιώπεια όρη, περίπου 100 χλμ ΝΑ των Ιωαννίνων σε ένα μικρό οροπέδιο, 600 μέτρα πάνω από την κοίτη του Αχέροντα»
- Ο Λάμπρος Κουτσονίκας θεωρεί τους Σουλιώτες γηγενείς απογόνους Ηπειρωτών Ελλήνων που μετανάστευσαν στα βουνά κατά τα αρχαία χρόνια, προκειμένου να διαφύγουν τις ρωμαϊκές δυνάμεις. Οι απόψεις αυτές δε γίνονται αποδεκτές από τους περισσότερους μεταγενέστερους μελετητές, αλλά ορισμένοι νεότεροι μελετητές ενώ αναγνωρίζουν την αλβανοφωνία των Σουλιωτών, τους θεωρούν αμιγείς Έλληνες, όπως ο μελετητής και περιηγητής της Ηπείρου,
- Ε.Γ. Πρωτοψάλτης (1984), που πιστεύει ότι οι Σουλιώτες ανήκαν στην «ελληνικήν φυλήν» επικαλούμενος την ελληνικότητα της συνείδησής τους και τις συνεχείς συγκρούσεις τους με Τούρκους και Τουρκαλβανούς. Από τη μελέτη του ημερολογίου του Φώτου Τζαβέλλα του 1792 που είναι γραμμένο στο νότιο ιδίωμα της ελληνικής, ο Πρωτοψάλτης συνάγει ότι οι πρώτοι Σουλιώτες κατέβηκαν από το Αργυρόκαστρο ή τη Χειμάρα όπου ομιλείται αυτό το ιδίωμα.
- Ο Κώστας Μπίρης αναφέρει «Είτε με την κάθοδο Αρβανιτών στην Ήπειρο κατά τον 12ο αιώνα είτε με εκείνην των χρόνων του Στεφάνου Ντουσάν, είτε μετά την επανάσταση του Σκεντέρμπεη, είχαν έλθει στην περιοχή του Δελβίνου οι πρόγονοι των Σουλιωτών, ένα πρέπει να θεωρήσουμε βέβαιον, ότι ο τόπος προέλευσής των, ήταν στις νοτιανατολικές παρυφές της χώρας των Γκέγκηδων γύρω στην Δίβρη, κάποιο μέρος, όπου επικρατούσε απόλυτα το ελληνικό στοιχείον».
- Ο Ιωάννης Λαμπρίδης θεωρεί τους Σουλιώτες αποτέλεσμα ένωσης της αρχικής αλβανικής πατριάς που εγκαταστάθηκε στο Σούλι και από την οποία πήρε το όνομά της η περιοχή και αλβανόφωνων και ελληνόφωνων χριστιανών κοντινών περιοχών, που κατέφυγαν εκεί το 17ο αιώνα. Η ύπαρξη της ελληνοφωνίας στην περιοχή μαρτυρείται και από διάφορα τοπωνύμια όπως Συκιά, Καστανιά, Νερό Προβατίνας κ.ά. που μαρτυρούνται πριν από τα μέσα του 17ου αιώνα. Περί το 1600 μ.Χ., οι Σουλιώτες φέρονται να μετανάστευσαν από τις πεδιάδες της Θεσπρωτίας στα βουνά της Μούργκας, όπου μια συνομοσπονδία των γενών συγκρότησε ενιαίο μέτωπο έναντι των Οθωμανών. Οι πρώτοι αυτοί κάτοικοι κατάγονταν από τα γύρω χωριά αλλά και από περιοχές της Βορείου Ηπείρου.
* Αννίβας στις Άλπεις: Στον 2ο Καρχηδονιακό πόλεμο είναι που θα διαλέξει τον πλέον δυσκολότερο δρόμο προκειμένου να επιτεθεί στη Ρώμη, να διασχίσει τις Άλπεις. Είναι μέρες τώρα που 50.000 πεζικό, 9.000 ιππικό και ελέφαντες αγνώστου αριθμού ανεβαίνουν και ανεβαίνουν… Όμως ότι ανεβαίνει κάπου θα πρέπει και να καέβει. Εκεί ακριβώς θα ξεκινήσουν τα δύσκολα. Κάποια στιγμή ενώ βρίσκεται στην ουρά της πομπής ο Αννίβας παρατηρεί ότι οι πάντες έχουν σταματήσει να κινούνται καθώς υπάρχει φόβος για την στερεότητα του εδάφους. Για να αποδείξει ότι το έδαφος είναι σταθερό, προσπαθεί να κατέβει το βουνό με μπαστούνι και χτυπά με δύναμη το βράχο θέλοντας να αποδείξει ότι είναι ασφαλές… Η χιονοστοιβάδα που προκάλεσε όμως αυτό το χτύπημα θα του κοστίσει 25.000 άνδρες και τα μισά του ζώα κι όπως αφηγείται ο Πολύβιος, “γνωρίζοντας ελάχιστα μονοπάτια μπροστά τους και με τη βοήθεια αναξιόπιστων ντόπιων οδηγών δυσκολεύτηκαν πολύ περισσότερο να κατεβούν, παρά να ανεβούν τα βουνά. Το έδαφος αποδείχτηκε θανατηφόρο μείγμα λάσπης και πάγου, ο οποίος δεν λιώνει ποτέ εντελώς. Τα άλογα και οι ελέφαντες κολλούσαν στο έδαφος και μια πρώιμη φθινοπωρινή χιονοθύελλα πρόσθεσε μέτρα χιονιού στο ήδη επικίνδυνο έδαφος”. Όταν φτάνει στην Ιταλία είναι ήδη νικημένος χωρίς να έχει εμπλακεί σε καμία μεγάλη μάχη. Ο Καρχηδόνιος κρατικός λειτουργός και στρατηγός Αννίβας Βάρκας θεωρείται από τους μεγαλύτερους στρατηλάτες της ιστορίας. Το όνομά του σήμαινε: «η χάρη του Βάαλ». Ένας από τους τέσσερις γιους του Αμίλκα Βάρκα.
* Πολέμου, Μία σειρά μεγάλων συγκρούσεων, οι πόλεμοι ανάμεσα στην επαναστατημένη Γαλλία και στους επτά συνολικά Συνασπισμούς κρατών που σχηματίστηκαν εναντίον της για περίπου μια εικοσαετία ή όπως ονομάστηκαν Πόλεμοι των Συνασπισμών.
Ήταν η απάντηση στους μέχρι τότε αναποτελεσματικούς στρατούς μισθοφόρων κάθε κράτους μπροστά στην ορμή του Εθνικού Επαναστατικού Γαλλικού στρατού. Επτά φορές θα συνεργαστούν συνασπισμένες διάφορες πληγείσες χώρες.
Το τέλος αρχίζει να διαφαίνεται το 1813, στη μεγάλη ήττα του Κορσικανού από τον Έκτο Συνασπισμό στη Λειψία. Με τα υπολείμματα του στρατού του, που σε τίποτα δεν θυμίζουν την ανίκητη στρατιά των πρώτων χρόνων, θα δώσει την μοιραία μάχη στο Βατερλώ, απέναντι στον Έβδομο Συνασπισμό, που θα είναι και η τελική ήττα του μεγάλου στρατηλάτη.
Στον Έβδομο Συνασπισμό μετείχαν οι Ηνωμ. Βασίλειο, Πρωσία, Ολλανδία, Αννόβερο, Δουκάτο του Νασάου, και Μπραουνσβάϊγκ. Κατά τη διάρκεια των πολέμων αυτών αναπτύχθηκαν στρατιωτικές καινοτομίες που χαρακτήρισαν και τους μετέπειτα Ναπολεόντειους Πολέμους.
- Πόλεμος του Πρώτου Συνασπισμού (1792-1797), κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης.
- Πόλεμος του Δεύτερου Συνασπισμού (1798-1802)
- Πόλεμος του Τρίτου Συνασπισμού (1805), με τη μάχη του Άουστερλιτς.
- Πόλεμος του Τέταρτου Συνασπισμού (1806-1807), με τη μάχη της Ιένας και τη μάχη του Φρίντλαντ.
- Πόλεμος του Πέμπτου Συνασπισμού (1809), κυρίως με τη μάχη του Βαγκράμ.
- Πόλεμος του Έκτου Συνασπισμού (1813-1814) με τη Γαλλική εισβολή στη Ρωσία,
τη μάχη του Μπάουτσεν και τη μάχη της Λειψίας.
- Πόλεμος του Έβδομου Συνασπισμού (1815) γνωστός επίσης ως οι Εκατό Ημέρες του Ναπολέοντα,
που τελείωσε με τη γαλλική ήττα στη μάχη του Βατερλώ (18 Ιουνίου).
Απόσπασμα από το έμμετρο έργο
"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας
Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια
Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.