1814, Ένα Πριγκιπάτο για Παρηγοριά

Άφιξη του Ναπολέοντα στο Πριγκιπάτο της Έλβα

1814
Ο Βρετανο-αμερικανικός πόλεμος συνεχίζεται χωρίς σταματημό και τελειωμό...
                                   [φέτος περισσότεροι Βρετανοί στρατιώτες έφτασαν στην Αμερική,
κάψανε την Ουάσινγκτον, επιτεθήκαν στη Βαλτιμόρη…. κι απ’ τη μάχη αυτή,
         [τα λόγια του δικηγόρου Φράνσις Σκοτ Κι στον ύμνο των ΗΠΑ έχουνε περαστεί*.

Στη Γαλλία τώρα, που έφτασε από τη Λειψία νικημένος με το 1/6 του στρατού,
                                          [ο Ναπολέων από το Δεκέμβριο του χίλια οκτακόσια δέκα τρία
προετοιμάζει πυρετωδώς τα σχέδια άμυνας αλλά και επίθεσης με σπουδή,
                                              [με πρώτη κίνηση την επιστράτευση από οποιαδήποτε ηλικία,
δηλαδή όσων μπορούσαν να κρατήσουν όπλο, στη συνέχεια διατάζει
                          [αναστολή συντάξεων, μισθών και για προσαύξηση φόρων δίνει οδηγία”.

Με το που μπαίνει η χρονιά, μπαίνουν και οι στρατιές του Έκτου Συνασπισμού
                       [μες στη Γαλλία, ερχόμενες άλλες απ' την ανατολή και άλλες από τη δύση,
κι ο “ένας πλέον εναντίον όλων” Ναπολέων με στρατιώτες 1 προς 4, δηλώνει...
           [«...θα δούνε τί πα να πεί πανωλεθρία αφού να διαβούν το Ρήνο έχουν τολμήσει».

Οι συνασπισμένοι παραδεχόμενοι ότι... να τους τσακίσει θα μπορούσε
                 [ακόμα και τώρα, του στήνουν την ακόλουθη ευφυή παγίδα για να γονατίσει:

Δύο τεράστιες στρατιές συμμάχων διαβήκανε τα σύνορα της Γαλλίας,
                                        [με παράλληλες πορείες και κατεύθυνση από ανατολή προς δύση, 
με πάρα πολλή απόσταση μεταξύ τους η βορεινή από τη νότια, σκοπεύοντας
                [κάποτε να συγκλείνουν, κι από δυό μεριές να επιτεθούν να πάρουν το Παρίσι.

Η στρατιωτική μεγαλοφυΐα του Βοναπάρτη μπλοκάρισε... κτύπησε μπιέλα,
                        [Τώρα τί κάνουνε ? Και πού να πρωτοπάει ? Πώς να τους αντιμετωπίσει ?

Επιτίθεται στον "βορεινό", τον νικά, ο εχθρός υποχωρεί, χιλιάδες πίσω οι νεκροί
                    [και από τους δυό βεβαίως, μα εν τω μεταξύ ο "νότιος" τραβάει για Παρίσι.
Με τον εξαντλημένο στρατό του απ’ τη μάχη, ο “Μπόνι”*, βαδίζει πολλά χιλιόμετρα,
          [φτάνει το "νότιο", νικά κι εκείνος υποχωρεί... μα ο "βόρειος" έχει προχωρήσει,
αλλαγή πορείας ξανά...  δυο τρεις φορές θα επαναληφθεί, και φυσικά
                            [του πήραν την πρωτεύουσα… στάθηκε αδύνατο να τους σταματήσει !

Στις 31 Μαρτίου ενώ οι εχθροί τον είχαν προλάβει και είχαν εισέλθει στο Παρίσι,
                  [ο Ναπολέων ετοίμαζε τα υπολείμματα τού στρατού του να το ελευθερώσει,
όμως οι στρατηγοί του, που χωρίς αυτόν θα μέναν άγνωστοι και ασήμαντοι,
          [τα κάνανε τάτσι-μίτσι-κότσι με τους επιδρομείς... πρόθυμα τον είχανε προδώσει,
συνομιλώντας μυστικά με τους “νικητές”, οι οποίοι και τους βεβαίωσαν
                           [πως αν “τον” πιέσουν να παραδοθεί, θα συνεχίσουν να είναι στρατηγοί
στο νέο καθεστώς της Γαλλίας, που οι βασιλιάδες της Ευρώπης θα επιλέξουν…
                               [έτσι ο Ναπολέων παραιτείται χάνοντας κάτω απ’ τα πόδια του τη γη.

Στις 11 Απριλίου συνήφθη συμφωνία μεταξύ του παραιτηθέντος Κορσικανού
                  [και εκπροσώπων του Πρωσικού Βασιλείου, της Αυστριακής Αυτοκρατορίας, 
και της Ρωσικής επίσης, με την οποία το ιδρυόμενο υπό των νικητών,
                                            [πριγκιπάτο στη νήσο Έλβα, θα έχαιρε πλήρους ανεξαρτησίας.

Ο έκπτωτος αυτοκράτορας Βοναπάρτης διατηρώντας τον τίτλο του,
                [θα βασίλευε επί της νήσου, με την προϋπόθεση να ζει "αεί  μακράν Γαλλίας",
δηλαδή μοστράροντάς του χάντρες και καθρεφτάκια...
                                 [χρυσώσανε το χάπι της ισόβιας, τιμητικής όπως την είπαν, εξορίας.

Οι Βρετανοί όμως ενάντιοι σε τέτοιες παραχωρήσεις, υποστήριξαν ότι 
                              [ήταν σφετεριστής του θρόνου και δεν άξιζε τον τίτλο αυτόν να φέρει,
ωστόσο, ο Ρώσος αυτοκράτορας επέμεινε να τον διατηρήσει διότι πίστευε πως
        [το κύρος του ηττημένου πιότερο σεβασμό των άλλων στους νικητές θα αποφέρει.

Εικοσιπέντε χρόνια μετά το κόψιμο, γαλαζοαίματων, αυλικών, κολάκων,
                                          [παρατρεχάμενων του κύκλου, και κάμποσων άλλων, κεφαλών,
φύτρωσαν πάλι σαν Λερναία Ύδρα, νέα κεφάλια Λουδοβίκων, Αντουανετών,
                  [παρασιτο-καλοπερασάκιδων και τρίζανε κόκκαλα Ροβεσπιέρων και λοιπών.

Στις 3 Μαΐου αποβιβάζεται, απ’ τη Βρετανική φρεγάτα "Auntunted" στην Έλβα,
                   [ο έκπτωτος αυτοκράτορας έχοντας στη διάθεσή του όπως ήταν η συμφωνία,
για την προσωπική του ασφάλεια, εκατοντάδες πιστών στρατιωτών,
                            [πιστών πολύ, που θυσία θα γίνονταν γι’ αυτόν, τόση του είχανε λατρεία.

Στις 9 Μαΐου ξεκινούν με πρωτοβουλία του Ταϋλεράνδου* ειρηνευτικές συνομιλίες,
          [καταλήγουν στο "Σύμφωνο της Σωμόν", δηλαδή να σταματήσει κάθε εχθροπραξία,
συμμαχία των συμβαλλομένων ευρωπαϊκών Δυνάμεων, όπως και πολλούς 
                    [ακόμα όρους στον Κορσικανό "εφιάλτη", προκειμένου να ισχύσει η εκεχειρία.

Στις 23 του ιδίου μήνα, Αυστρία, Ρωσία, Πρωσία και Αγγλία
             [δια πληρεξουσίων των ηγεμόνων τους, υπογράφουν τη "Συνθήκη των Παρισίων",
33 άρθρα στη γαλλική γλώσσα, που ρύθμιζαν την παλινόρθωση της βασιλείας
        [και τη στέψη ενός Λουδοβίκου πάλι... να ξαναφανούν τα χαμόγελα των πλουσίων !! 

Όμως διαφωνίες και διαστάσεις απόψεων ματαίωσαν προσωρινά τη συμφωνία
                          [και καταλήξαν να ξαναβρεθούνε κάπου.... αργότερα ορίσαν την Αυστρία.

Έτσι συναχτήκαν πάλι, επρόκειτο για το ιστορικό "Συνέδριο της Βιέννης",
     [και με τις κοκοραμαχίες στη μοιρασιά μπήκαν στο 1815 χωρίς ακόμη απόφαση καμία.

Αυτή τη χρονιά λοιπόν σβήνει το άστρο του Βοναπάρτη αλλά μαζί και οι ελπίδες
        [των Έλλήνων που 20 χρόνια τώρα περιμένουν τον Γάλλο στρατάρχη να τους σώσει,
απογοητευμένοι απ’ το ξανθό γένος, που μετά τα Ορλωφικά δυστυχώς θα μας κακιώσει,
           [γιατί δεν είχαμε βοηθήσει αρκετά το “σώμα” που είχαν στείλει* να μας λευτερώσει,
όπως πολύ γλαφυρά αναφέρει, στο “Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας”         
           [στη σελ. 79, ο ιστορικός Ιωάννης Φιλήμων, ότι τους νεωτέρους του είχε βεβαιώσει.

* Μπόνι, Ειρωνικό ψευδώνυμο από τους Βρετανούς για τον Βοναπάρτη,



ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Ο Francis Key Κατά τη διάρκεια της μάχης στην οποία κρατούνταν ως αιχμάλωτος των Βρετανών καθώς γνώριζε πολλά από τα σχέδια των ΗΠΑ, εμπνεύστηκε βλέποντας την αμερικανική σημαία να κυματίζει κι έγραψε ένα ποίημα με τίτλο «Άμυνα του Οχυρού McHenry». 
Γράφοντας τους στίχους είχε στο νου του μια συγκεκριμένη μελωδία, ένα αγγλικό τραγούδι  το ''To Anacraeon in Heaven'' το οποίο ήταν ευρέως διαδεδομένο και εκτός Αγγλίας.  
Το ποίημα του Key εξαπλώθηκε γρήγορα στις Ηνωμένες Πολιτείες και καθιερώθηκε με την ίδια μελωδία.  Η πρώτη εκτύπωση του ποιήματος πραγματοποιήθηκε στη Βαλτιμόρη από έναν ιδιοκτήτη καταστήματος μουσικών ειδών ο οποίος έδωσε στο ποίημα τον τίτλο "The Star-Spangled Banner", Η Αστερόεσσα Σημαία.
Αναρίθμητες δημοσιεύσεις του τραγουδιού με παραλλαγές τόσο στις λέξεις όσο και στη μουσική
μέσα στα χρόνια που ακολούθησαν. Ο ύμνος απέκτησε υψηλή δημοτικότητα και έγινε η επίσημη μελωδία για να συνοδεύσει τις επάρσεις σημαιών από τον Υπουργό Ναυτικού των ΗΠΑ το 1889. Το έτος 1916 διατάχθηκε η χρησιμοποίηση του ύμνου σε στρατιωτικές και άλλες περιστάσεις και χάρη σε μια μεγάλη εκστρατεία δημοσίων σχέσεων, υιοθετήθηκε επίσημα από το Κογκρέσο ως ο πρώτος επίσημος εθνικός ύμνος των Ηνωμένων Πολιτειών το 1931.

Το τρίτο οκτάστιχο συνήθως παραλείπεται από ευγένεια στους Βρετανούς. Οι αρχικοί στίχοι του Key του "The Star-Spangled Banner" έχουν ως εξής:

Λοιπόν, μπορείτε να δείτε, από το φως της αυγής, 
Τι τόσο περήφανα χαιρετίσαμε στην τελευταία λάμψη του λυκόφωτος , 
Ποιες ευρείες ρίγες και φωτεινά αστέρια μέσα από τον επικίνδυνο αγώνα
O'er οι προμαχώνες που παρακολουθούσαμε ήταν τόσο γενναία ροές;
Και η κόκκινη λάμψη του πυραύλου, η βόμβα που εκρήγνυται στον αέρα,
έδειξε όλη τη νύχτα ότι η σημαία μας ήταν ακόμα εκεί,
λέω, μήπως αυτό το αστέρι με το αστέρι κυματίζει ακόμα
τη γη των ελεύθερων και το σπίτι των γενναίων;

Στην ακτή που βλέπει αμυδρά μέσα από τις ομίχλες του βαθιού
Όπου ο υπεροπτικός οικοδεσπότης του εχθρού στη φοβερή σιωπή αναπαύεται,
Τι είναι αυτό που το αεράκι, πάνω από το πανύψηλο απότομο,
καθώς φυσάει, μισά κρύβει, τα μισά αποκαλύπτει;
Τώρα πιάνει τη λάμψη της πρώτης ακτίνας του πρωινού.
Σε πλήρη δόξα που αντανακλάται τώρα λάμπει στο ρεύμα,
«Είναι το πανό με αστέρια - για πολύ καιρό μπορεί να κυματίζει
O'er τη γη των ελεύθερων και το σπίτι των γενναίων!

Και πού είναι εκείνο το συγκρότημα που ορκίστηκε τόσο μαχητικά,
ότι το χάος του πολέμου και η σύγχυση της μάχης
Ένα σπίτι και μια χώρα δεν πρέπει να μας αφήσουν πια;
Το αίμα τους έχει ξεπλύνει τη ρύπανση των βρώμικων βημάτων τους.
Κανένα καταφύγιο δεν θα μπορούσε να σώσει τη μίσθωση και τον σκλάβο
Από τον τρόμο της πτήσης ή τη θλίψη του τάφου,
Και το αστέρι με το αστέρι στο θρίαμβο κύμα
O'er* τη γη των ελεύθερων και το σπίτι των γενναίων.

Ω, λοιπόν, όταν οι ελεύθεροι θα σταθούν
Μεταξύ του αγαπημένου τους σπιτιού και της ερήμωσης του πολέμου!
Μακάρι με τη νίκη και την ειρήνη, η βαριά σωτηρημένη γη
Δόξα τη δύναμη που μας έκανε και μας συντήρησε ένα έθνος!
Στη συνέχεια, πρέπει να κατακτήσουμε, όταν ο σκοπός μας είναι δίκαιος,
και αυτό είναι το σύνθημά μας - «Στο Θεό είναι η εμπιστοσύνη μας»,
Και το αστέρι με το αστέρι σε θρίαμβο θα κυματίσει τον
Ο'ερ* τη γη των ελεύθερων και το σπίτι των γενναίων .  

* Ο'ερ,  ποιητική σύντμηση της λέξης "Οver" πάνω


* Σάρλ Μωρίς Ταλεϊράν-Περιγκόρ - Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord, Γάλλος διπλωμάτης. Εργάστηκε με επιτυχία κάτω από το καθεστώς του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄, κατά την Γαλλική Επανάσταση, και υπό τους Ναπολέοντα, Λουδοβίκο ΙΖ΄ και Λουδοβίκο-Φίλιππο. Γνωστός από την αρχή του 19ου αιώνα απλά ως Ταλεϊράν ή Ταλεϊράνδος, θεωρείται ευρέως ως ένας από τους πιο επιδέξιους και ισχυρούς διπλωμάτες της Ευρωπαϊκής ιστορίας, παρόλο ότι ήταν γνωστό ότι δεχόταν δωροδοκίες από άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, ειδικά όταν υπηρετούσε υπό τον Ναπολέοντα.
 
Η αριστοκρατική του οικογένεια τον έστειλε με το ζόρι να γίνει ιερέας αφού κουτσός και δεν θα μπορούσε να γίνει αξιωματικός.  Εκείνος όμως κατέληξε ο μεγαλύτερος στην ουσία στρατηλάτης στο διπλωματικό πεδίο κι έμελλε να κερδίσει πίσω για την κατανικημένη Γαλλία του 1814 πολλά απ όσα ο Ναπολέων έχασε ή δεν κατόρθωσε να σώσει.
Χαρακτηριστική είναι η φράση που του αποδίδεται: “Αφού ο λαός είναι σε θέση να χάψει τα όσα του λέμε τότε και σε μας δεν απομένει παρά να του κατασκευάζουμε τα γεγονότα”.

Προσπαθεί να προφυλάξει την Γαλλία από τα δύσκολα μονοπάτια που την οδηγάει η άμυαλη στάση του Αυτοκράτορά του. Είναι ο μόνος που συλλαμβάνει ένα τερατώδες σχέδιο, αντάξιο της προσωπικότητάς του. Προτείνει κρυφά στον Ναπολέοντα μία συμμαχία με την Αγγλία εναντίον Ρωσίας, Αυστρίας, Γερμανίας οι οποίοι έχουν δικά τους αντικρουόμενα συμφέροντα. Μια τέτοια κίνηση θα άφηνε την Αγγλία ήσυχη να κυριαρχεί στις θάλασσες ενώ η Γαλλία θα κατέχει μόνη την ηπειρωτική Ευρώπη. Όταν ενημερώνεται ο Ναπολέων εξοργίζεται διότι το αγγλικό στέμμα δεν έχει αποδεχτεί το “γαλαζοαίματον” της οικογενείας Βοναπάρτη, αλλά διπλωματικά οι Άγγλοι διπλωμάτες συνεργάζονται με τον Ταλεϊράνδο. Ο Ναπολέων τον αποκαλεί καταχθόνιο και προδότη: «Είσαι σκατά ντυμένος στα μεταξωτά», τον βρίζει και η συνεργασία τους τερματίζεται.

Φυσικά ο Τ. αργότερα θα βρεθεί με τον επανερχόμενο Λουδοβίκο μετά την παραίτηση του Ναπολέοντα το 1814 και θα τον αποκαλέσει θεοπάλαβο όταν εγκαταλείπει την Έλβα, αλλά θα πετύχει μία τεράστια νίκη υπέρ της Γαλλίας, που είναι έτοιμη να διαμελιστεί από τους νικητές της, την “Ιερά Συμμαχία”. Είναι τέτοια η διπλωματική επιτυχία του που θα τρομάξει τον άλλον σατανά της τότε διπλωματίας Μέττερνιχ: 
“Ο Ταλεϊράνδος είναι κοφτερό μαχαίρι, πρέπει να προσέχεις πολύ άμα παίζεις μαζί του”, θα πει. 

Ο Γάλλος διπλωμάτης θα αποστομώσει τους αντιπάλους του στην συνθήκη του Παρισιού 1814-15 όπου η Γαλλία ουσιαστικά παραδίδεται μετά το Βατερλώ.

- Τί ιερά συμμαχία κύριοι; Εναντίον ποιανού; Πολεμήσατε τον Ναπολέοντα, όχι την …Γαλλία!
- Μα χάριν συντομίας χρησιμοποιείται ο όρος’, απάντησε παγερά ένας Πρώσσος διπλωμάτης
- Εγώ δεν θυσιάζω την ακρίβεια των όρων χάριν της συντομίας’ απαντά θυμωμένος εκείνος.

Τελικά η Γαλλία αντί να διαμελιστεί εξέρχεται ακέραια και μάλιστα παραδόξως δυνατή. Ο Ταλεϊράνδος εκμεταλλεύεται στο έπακρο τις διχόνοιες των “ιερών συμμάχων”, ρίχνει λάδι στη φωτιά για να ανάψει το μίσος Σαξόνων, Αυστριακών κατά Γερμανίας – Πρωσίας και Ρωσίας, ανακατώνοντας τα πάντα και προκαλώντας ένα τεχνητό διπλωματικό χάος. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι το Βατερλώ σχεδόν απώλεσε την μετέπειτα διπλωματική αξία του για τους ηπειρωτικούς αντιπάλους της Γαλλίας τουλάχιστον, χάρις στον δαιμόνιο αυτόν Γάλλο διπλωμάτη.
Απόσπασμα από το έμμετρο έργο  
"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ  
Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας 
Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια 

   Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.