 |
| Σκηνή από την Ορκομωσία |
1817
Περαστικοί πολλοί, ίσως χιλιάδες από τη Καραγιώργη Σερβίας, [στο κέντρο της Αθήνας, κάποιοι ξέρουν, άλλοι το ψάχνουν, άλλοι ρωτούν,
«Ποιός νάτανε αυτός ο Καραγιώργης, και γιατί δίνοντας τ’ όνομά του
[σε κεντρικότατο δρόμο της πόλης οι Έλληνες ιδιαίτερα τον τιμούν».
Ήταν ο υπ’ αριθμόν ένα καταζητούμενος απ’ τους Τούρκους στη Σερβία,
[αρχηγός της αποτυχημένης επανάστασης το 1804 και δραπετεύοντας από εκεί
στο αγρόκτημα της οικογένειας Υψηλάντη στο Ιάσιο θα κρυφτεί,
[θα φιλοξενηθεί, ενώ παράλληλα θα κατοικήσει και θα ορκιστεί
μέλος της Φιλικής Εταιρείας από τον Γεωργάκη Ολύμπιο*,
[εθελοντή στη Σερβική επανάσταση και δικό του τότε συμπολεμιστή.
Πολέμησαν ηρωικά τότε οι Σέρβοι αλλά νικήθηκαν και υπέστησαν τα πάνδεινα,
[εκτεταμένη χρήση βασανιστηρίων και εκτελέσεις κτηνώδεις στη κυριολεξία... άνδρες ψήνονταν ζωντανοί, κρεμασμένοι από τα πόδια τους
[πάνω από αναμμένα άχυρα μέχρι που πέθαιναν από ασφυξία,
άλλοι ευνουχίζονταν, θρυμματίζονταν κεφαλές με πέτρες και υφίσταντο φάλαγγα,
[ένας αυτόπτης μάρτυρας δε, έγραψε πώς βρέφη σε καζάνια βράστηκαν,
ενώ σε πύλη του Βελιγραδίου, υπήρχαν μέρες σε κοινή θέα πτώματα
[που τρώγαν σκύλοι από ανασκολοπισμένους που ‘κει κρεμάστηκαν.
Ο Καραγιώργης και οι οπαδοί του για να γλυτώσουν περάσαν τα σύνορα
[αλλά συνελήφθησαν και κρατήθηκαν μέσα στην Αυστριακή Αυτοκρατορία,
η οποία όμως παρά τα Οθωμανικά αιτήματα για την έκδοση τού Καραγιώργη,
[τον παρέδωσε στους Ρώσους που τον εγκατέστησαν στη Βεσσαραβία.
Εκεί θα προσχωρήσει στην ελληνική μυστική οργάνωση “Φιλική Εταιρία”,
[που σχεδίαζε να ξεκινήσει Παμβαλκανική εξέγερση εναντίον των Οθωμανών.
Οι συζητήσεις κατέληξαν στο να βοηθήσει η Εταιρεία, με τρόπο πρακτικό
[και 50.000 γρόσια, μια νέα εξέγερση στη Σερβία, και λόγω των συνθηκών
να οργανώσει τη φυγάδευση του θρυλικού πολεμιστή, Καραγιώργη
[ή Τζόρτζε Πέτροβιτς, από τη Μολδαβία και τη Βλαχία προς τη Σερβία
για να κινήσει εκεί το νέο ξεσηκωμό... κι αφού ταυτίζονταν ελληνικά
[και σερβικά συμφέροντα θα μπορούσαν μαζί να αγωνιστούν για την ελευθερία.
Η επιχείρηση φυγάδευσης επέτυχε, όμως πριν ο Καραγιώργης οργανωθεί,
[δολοφονήθηκε απ’ άλλο ηγέτη Σέρβων ανταρτών… κι έως σήμερα ‘κει πέρα,
στους απογόνους των αρχηγών, των δύο αντάρτικων ομάδων κρατά η έχθρα...
[η είδηση της δολοφονίας σκοτείνιασε όλων των Φιλικών τη μέρα.
Εδώ θα πρέπει να πούμε κάποια λόγια για κείνους τους πιονιέρους πατριώτες,
[που πρώτοι παίξαν κορώνα γράμματα τη ζωή τους για να μας ενώσουν,
και η μάχη για την ανεξαρτησία να είναι μελετημένη, δικτυωμένη, οργανωμένη,
[με εκατοντάδες αδελφοποιημένους-ορκισμένους, ώστε το σύνθημα σαν δώσουν
με το σπαθί όλοι μαζί, να μπουν στον υπέρ πίστεως αγώνα
[και την σκλαβωμένη για τόσους αιώνες πατρίδα τους να ελευθερώσουν.
Η προϋπόθεση, για όποιον πατριώτη ήθελε στις τάξεις της να ενταχθεί,
[ήταν, η κατοχή τουλάχιστον ενός όπλου με αρκετά φυσίγγια, κάπου πενήντα,
ο όρκος στα ιερά και όσια, η πίστη στη πατρίδα, η πλήρης εχεμύθεια,
[οι “έχοντες”να δίνουν εισφορές, κανένα όριο ηλικίας ας ήσουν και ενενήντα.
Πολλά γράφονται και ακούγονται για την Φιλική Εταιρεία*, την ίδρυση της,
[και τους πρωτεργάτες της, τον ρόλο της στην προετοιμασία του εικοσιένα,
κατά περίεργο όμως τρόπο, ως δια μαγείας μετά την κήρυξη της επανάστασης,
[η ύπαρξη κι η δράση της Φιλικής εξαφανίζονται, παράξενο για μένα,
έτσι μια βιβλιοθήκη ολόκληρη, που λέει ο λόγος, διάβασα και μελέτησα
[και δεν αποκλείω να είναι λάθος η ματιά μου και τα συμπεράσματά μου,
καθώς από τους δεκάδες “γνωρίζοντες”, συγγραφείς κι ιστορικούς ερευνητές,
[οι προσεγγίσεις διάφορες… και βγάζαν νοκ άουτ τα μυαλά μου...
μα συμπέρανα ότι μετά το 1789 οι ηγέτες όλων των λαϊκών εξεγέρσεων,
[εμπνέονταν απ’ της ισότητας κι ελευθερίας την Επανάσταση τη Γαλλική
κι οι βασιλιάδες μετά τις νίλες που έπαθαν από δαύτη, κτυπούσαν άμεσα
[κάθε εξέγερση, ή σε φιλοβασιλικούς ντόπιους να επιληφθούν δίνανε εντολή.
Στις διαδοχικές Συνελεύσεις, των Καλτεζών, του Μεσολογγίου, των Σαλώνων,
[υπό τους Μαυρομιχάλη, Μαυροκορδάτο, Νέγρη, (κι οι τρεις Βασιλοσυντηρητικοί),
παρατηρούμε ότι δεν γίνεται καμιά κουβέντα για την Εταιρεία των Φιλικών,
[ηλίου φαεινότερον ότι επιβαλλόταν των Ευρωπαίων Βασιλέων η γραμμή
μέσω των φιλοβασιλικών, και οι αγνοί πατριώτες Σέκερης Παναγιώτης έμπορος,
[Εμ. Ξάνθος εμπνευστής και ιδρυτικό μέλος, Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος,
Νικόλαος Σκουφάς και Αθανάσιος Τσακάλωφ τ’ άλλα δύο ιδρυτικά μέλη,
[Ν. Γαλάτης ο αμφιλεγόμενος κι ο από τη Φιλιππούπολη Αντ. Κομιζόπουλος,
που για την ελευθερία, του πόλεμου άναψαν τη φωτιά στη καρδιά του γένους...
[ενώ δικαιούνταν και έπρεπε τού επαναστατημένου κράτους, το ‘21, να ηγηθούν,
θα διαγραφούν με μία μονοκοντυλιά... κάτι πανεύκολο αφού βόλευε κι “αυτούς”
[που επί τουρκοκρατίας “κατείχαν τα πόστα”, οι “Καρμπονάροι” να αφανιστούν.
Καρμπονάρους ονόμαζαν τους Ιταλούς επαναστάτες τους ορκισμένους
[στην Αδελφότητα, την Ελευθερία και την Ισότητα, αντιβασιλικών επαναστατών,
και με το οποίο οι Ιεροσύμμαχοι χαρακτηρίσαν-κατέταξαν και τους Έλληνες
[«παραβλέποντες ότι διεξήγον έν δουλεία άγώνα άπελευθερωτικόν !».
Ίσως να ήταν έτσι, ίσως κάπως αλλιώς, μα κείνο που είναι σίγουρο,
[είναι ότι και οι “έχοντες” και οι Έλληνες Καρμπονάροι βάλανε, άλλος λιθαράκι,
άλλος κοτρώνα, άλλος γρόσια πολλά, άλλος λίγα, και έφτιαξαν Πατρίδα...
[λεύτερη δεν την είδαν όλοι, κάμποσοι μείνανε Αλαμάνα, Γραβιά, Πέτα, Μανιάκι !
Όμως πέραν των όσων γράφτηκαν ή θα γραφτούν, υιοθετώ εκείνο
[που ειπώθηκε απ’ τον Φιλήμονα*, πώς «η Φιλική ήταν η “μαία” για να γεννηθεί
ξανά η θέληση του έθνους, ελεύθερο να ζει και να καμφθεί ο φόβος του θανάτου,
[ενώπιον της υπαρξιακής του ανάγκης, να μη χαθεί κι Ελεύθερο να Ζει !»
______________________________________________________________
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* Γεωργάκης Ολύμπιος, αρματολός, Φιλικός, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης, από τους πιο άξιους συνεργάτες του Αλεξάνδρου Υψηλάντη κατά τον Αγώνα στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Απόγονος της γενιάς των Λαζαίων, γιος του Νικολάου και της Νικολέττας, γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1772 στο Λιβάδι (Βλαχολίβαδο).
Σε ηλικία 26 χρονών κληρονόμησε το αρματολίκι του Ολύμπου και ένα χρόνο αργότερα επικηρύχθηκε από τον Αλή Πασά και κατέφυγε στην Σερβία όπου και ενώθηκε με τους επαναστατημένους Σέρβους.
Εκεί μαζί με τον Σέρβο υπαρχηγό Πέτροβιτς (σελ. 242) κατόρθωσε να διασώσει τον επαναστάτη Καραγεώργη που καταδιώκονταν από τους Τούρκους.
Το 1805, κοντά στην μονή του Αγ. Ιωάννη στην Μολδοβλαχία, συγκρότησε με τον Κωνσταντίνο Υψηλάντη σώμα Ελλήνων των παραδουνάβιων περιοχών και συμμετείχε στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο σαν λοχαγός, ενώ από την μάχη της Όστροβας το 1806 πήρε τον βαθμό του συνταγματάρχη του ρωσικού στρατού ενώ ο τσάρος Αλέξανδρος τον συμπεριέλαβε στη στρατιωτική του ακολουθία στο συνέδριο της Βιέννης όπου και γνωρίστηκε με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Το 1807 κήρυξε την επανάσταση στον Όλυμπο η οποία όμως ματαιώθηκε και έτσι γύρισε στη Βλαχία. Επέστρεψε στη Σερβία και παντρεύτηκε την χήρα του Πέτροβιτς με την οποία απέκτησε 3 παιδιά.
Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1817 και συμπεριελήφθη στους "Δώδεκα Αποστόλους" της, ενώ ανέλαβε και πέτυχε να μυήσει τον εξόριστο αρχηγό των Σέρβων επαναστατών Καραγεώργη και τον Βλάχο οπλαρχηγό Βλαδιμηρέσκου.
Τέθηκε επικεφαλής της έναρξης του αγώνα στο Βουκουρέστι από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη όπου και διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην οργάνωση και διεξαγωγή των επιχειρήσεων. Όταν ο Βλαδιμηρέσκου διαχώρισε τη θέση του, ο Γεωργάκης τον συνέλαβε και τον οδήγησε στον Υψηλάντη ώστε να απολογηθεί και τελικά να καταδικαστεί σε θάνατο.
Μόνος του θα συνεχίσει τον αγώνα και έλαβε μέρος στην μάχη του Δραγατσανίου στην οποία οι Έλληνες ηττήθηκαν. Κυνηγήθηκε από πολυάριθμες τουρκικές δυνάμεις και βρήκε καταφύγιο στη Μονή Σέκου, στη Μολδαβία. Μόλις διαπίστωσε ότι περιήλθε σε δεινή θέση λόγω ελλείψεως τροφής και νερού, σκαρφάλωσε στο κωδωνοστάσιο και ανατινάχθηκε.
Ήταν άνθρωπος με πολλές στρατιωτικές, διπλωματικές και πνευματικές ικανότητες, με πολλές γνώσεις τις οποίες αποκόμισε από την φοίτηση δίπλα στους Ιωάννη Πέζαρο και Ιωνά Σπαρμιώτη. Διακρινόταν για το υψηλό του φρόνημα, την πειστικότητα του λόγου του, την εξυπνάδα του καθώς και για το πάθος του για την ελευθερία.
* Φιλική Εταιρεία, Με σαφή την επίδραση των μυστικών εταιρειών της Ευρώπης
αλλά και τον διακαή πόθο για αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, στις 14 Σεπτεμβρίου του 1814, τη συμβολική ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, συναντιούνται στην Οδησσό,
τρεις Έλληνες και αποφασίζουν τη σύσταση μιας αυστηρά συνωμοτικής οργάνωσης, η οποία θα προετοίμαζε τον ξεσηκωμό όλων των Ελλήνων. Συμβολικά είχε οριστεί η 14η Σεπτεμβρίου, επέτειος της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού, ως ημέρα ίδρυσής της.
Πρόκειται για τον Νικόλαο Σκουφά, 35 χρόνων, από το Κομπότι της Άρτας, τον Εμμανουήλ Ξάνθο, 42 χρόνων, από την Πάτμο και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ, 26 χρόνων, από τα Γιάννενα.
Και οι τρεις έχουν ήδη γίνει κοινωνοί των επαναστατικών ιδεών και του εταιρισμού.
Ο Σκουφάς είχε ιδιαίτερες επαφές με τον Κωνσταντίνο Ράδο, ο οποίος ήταν μυημένος στον Καρμποναρισμό. Ο Ξάνθος είχε μυηθεί σε τεκτονική Στοά της Λευκάδας «Εταιρεία των Ελεύθερων Κτιστών», της Αγίας Μαύρας, ενώ ο Τσακάλωφ είχε υπάρξει ιδρυτικό μέλος μιας Φιλανθρώπου Εταιρείας και γνώριζε την οργάνωση του “Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου”. Η πορεία ανάπτυξης της Φιλικής είναι εντυπωσιακή. Οι εμπνευστές της άφησαν έντεχνα, να διαδοθεί η φήμη πως είχαν κοινούς σκοπούς με την προϋπάρχουσα "Φιλόμουσο Εταιρεία", η οποία το 1813 είχε φτάσει σε μεγάλη ανάπτυξη στην Αθήνα, στοχεύοντας στη διάσωση αρχαιοτήτων και τη βελτίωση του πνευματικού επιπέδου της νεολαίας. Το διάστημα 1814-1816 τα μέλη της αριθμούν περίπου μόλις είκοσι. Ως τα μέσα του 1817 αναπτύσσεται κυρίως μεταξύ των Ελλήνων της Ρωσίας και της Μολδοβλαχίας, αλλά και πάλι τα μέλη της δεν υπερβαίνουν τα 30.
Όμως, από το 1818 σημειώνονται αθρόες μυήσεις. Κατά το 1820 εξαπλώνεται σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ελλάδας και τις περισσότερες ελληνικές παροικίες του εξωτερικού. Χιλιάδες υπολογίζονται οι μυημένοι, μολονότι είναι γνωστά μόνο 1096 ονόματα.
Τους πρώτους μήνες του 1821 τα μέλη της αριθμούν δεκάδες χιλιάδες. Η οργάνωση είχε υπερβεί τα ίδια της τα όρια. Σημαντικότατο ρόλο σε αυτή την αυξητική πορεία, έπαιξε και το γεγονός πως οι Φιλικοί, σκόπιμα συνέδεαν τη Ρωσική Αυλή με την ηγεσία της εταιρείας τους, κάνοντας λόγο για την (ανύπαρκτη) "Ανώτατη Αρχή", που υπονοούσαν ότι ήταν η κορυφή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, εννοώντας ουσιαστικά τον ίδιο τον τσάρο και ότι, με την έναρξη του ελληνικού αγώνα, θα στέκονταν αλληλέγγυα. Αυτό το ψεύδος ενέπνευσε τους υπόδουλους Έλληνες, φέροντας στο επίκεντρο τις παραδόσεις και προφητείες παλαιότερων ετών, σύμφωνα με τις οποίες η απελευθέρωση της Ελλάδας θα πραγματοποιούνταν με τη βοήθεια του "Ξανθού Γένους", που ήταν το Ρωσικό.
Στις γραμμές της συσπειρώνονται κυρίως έμποροι και μικροαστοί, αλλά και Φαναριώτες και κοτζαμπάσηδες και κληρικοί, πρόσωπα που θα διαδραματίσουν αγωνιστικό ρόλο (θετικό ή αρνητικό) στον αγώνα για την ανεξαρτησία, όπως οι οπλαρχηγοί Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Αναγνωσταράς, ο αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας), οι Φαναριώτες Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και Νέγρης, οι Υδραίοι μεγαλοκαραβοκύρηδες Κουντουριώτηδες, οι μεγαλοκoτζαμπάσηδες Ζαΐμης, Λόντος, Νοταράς, ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός κ.ά.
Η όλη διάρθρωση της Φιλικής Εταιρείας στηρίχθηκε στα οργανωτικά πρότυπα των Καρμπονάρων και των Ελευθεροτεκτόνων. Οι ιδρυτές, δηλαδή, της Εταιρείας πήραν αρκετά στοιχεία από τις τεκτονικές στοές. Για παράδειγμα, δημιούργησαν ένα μυστικό αλφάβητο με τα «γράμματα των ιερέων», που αποτελούνταν από ελληνικά στοιχεία και αραβικούς αριθμούς. Βέβαια η Φιλική Εταιρεία δεν ήταν παρακλάδι μασονικής στοάς, αλλά χρησιμοποίησε στοιχεία από τον μασονισμό αποσκοπώντας στο να διατηρήσει την μυστικότητά της. Επιπλέον τα ιδρυτικά στελέχη χρησιμοποιούσαν αλφαβητικά ψευδώνυμα, ώστε να διατηρηθεί μυστική η ταυτότητά τους. Έτσι λοιπόν π.χ. το ΑΒ αντιστοιχούσε στον Τσακάλωφ, το ΑΓ στον Σκουφά και το ΑΔ στον Ξάνθο.
Η ηγετική της ομάδα απεκαλείτο «η Αόρατος Αρχή» και περιβλήθηκε από την πρώτη στιγμή με τέτοια μυστική αίγλη, ώστε να πιστεύεται ότι συμμετείχαν σε αυτήν πολλές σημαντικές προσωπικότητες, όχι μόνον Έλληνες μα και ξένοι, όπως ο τσάρος Αλέξανδρος Α΄ της Ρωσίας.
Στην πραγματικότητα, τον πρώτο καιρό ήταν μόνο οι τρεις ιδρυτές της.
Κατόπιν, από το 1815 έως το 1818, προστέθηκαν άλλοι πέντε και μετά το θάνατο του Σκουφά προστέθηκαν άλλοι τρεις. Το 1818, η Αόρατη Αρχή μετονομάστηκε σε «Αρχή των Δώδεκα Αποστόλων» και κάθε Απόστολος επωμίστηκε την ευθύνη μιας μεγάλης περιφέρειας.
Οι Απόστολοι της Φιλικής Εταιρείας ήταν δώδεκα και ορίστηκαν από τον Σκουφά, όταν πήγε στην Κωνσταντινούπολη την άνοιξη του 1818. Αυτοί ήταν οι ακόλουθοι:
Γεωργάκης Ολύμπιος για τη Σερβία - Βατικιώτης για τη Βουλγαρία - Πεντεδέκας για τη Ρουμανία - Λουριώτης για την Ιταλία, Αναγνωσταράς για τα νησιά του Σαρωνικού - Χρυσοσπάθης για τη Μεσσηνία - Φαρμάκης για τη Μακεδονία και Θράκη, Κροκίδας για την Ήπειρο - Πελοπίδας για την Πελοπόννησο - Ίπατρος για την Αίγυπτο - Κατακάζης για τη Νότια Ρωσία - Κυριάκος Καμαρηνός για τον Πετρόμπεη της Μάνης.
Μετά το θάνατο του Σκουφά διασκορπίστηκαν στις περιφέρειες τους και άρχισαν να μυούν τους Έλληνες στους σκοπούς της Φιλικής Εταιρείας. Ανάμεσα σ' αυτούςπεφωτισμένοι λόγιοι και επιστήμονες της εποχής, αλλά και προεστοί όπως ο Κόντε Ιωάννης Κεφαλάς από την Ήπειρο και άλλοι εξέχοντες άνδρες.
Η όλη δομή ήταν πυραμιδοειδής και στην κορυφή δέσποζε η «Αόρατος Αρχή». Κανείς δε γνώριζε ούτε είχε δικαίωμα να ρωτήσει ποιοι την αποτελούσαν. Οι εντολές της εκτελούνταν
ασυζητητί, ενώ τα μέλη δεν είχαν δικαίωμα να λαμβάνουν αποφάσεις. Η Εταιρεία απεκαλείτο «Ναός» και είχε αρχικά τέσσερις βαθμίδες μύησης:
α) οι αδελφοποιητοί ή βλάμηδες, β) οι συστημένοι, γ) οι ιερείς και δ) οι ποιμένες.
Όταν το 1818 η εταιρεία μετέφερε την έδρα της στην Κωνσταντινούπολη, δημιουργήθηκαν ακόμα δύο βαθμοί ε) οι αφιερωμένοι και στ) οι αρχηγοί των αφιερωμένων, οι οποίοι δίνονταν αποκλειστικά σε στρατιωτικούς. Αργότερα οι βαθμίδες συμπληρώθηκαν από
ζ) τους απόστολους και η) το Γενικό Επίτροπο της Αρχής, τίτλος που δόθηκε στην Αλεξ. Υψηλάντη, όταν δέχτηκε την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας (1820).
Οι Ιερείς ήταν επιφορτισμένοι με το έργο της μύησης στους δύο πρώτους βαθμούς. Όταν ο Ιερέας πλησίαζε κάποιον, σιγουρευόταν για τη φιλοπατρία του και τον κατηχούσε πλάγια στους σκοπούς της εταιρείας, οπότε το τελευταίο στάδιο ήταν να ορκιστεί. Τότε τον πήγαινε σε κάποιον κληρικό - κάτι καθόλου εύκολο αν ο ιερέας δεν ήταν ήδη μυημένος. Πήγαινε και έβρισκε τον ιερέα και του έλεγε ότι ήθελε να ορκίσει κάποιον για προσωπική τους υπόθεση, προκειμένου να διαπιστώσει ότι λέει την αλήθεια. Ο κληρικός φορούσε το πετραχήλι και έπαιρνε το Ευαγγέλιο, οπότε ο κατηχητής έπαιρνε παράμερα τον υποψήφιο και του υπαγόρευε ψιθυριστά τον «μικρό όρκο», τον οποίο έπρεπε να τον επαναλαμβάνει ο κατηχούμενος χαμηλόφωνα τρεις φορές.
«Ορκίζομαι εις το όνομα της αληθείας και της δικαιοσύνης, ενώπιον του Υπερτάτου
Όντος, να φυλάξω, θυσιάζων και την ιδίαν μου ζωήν, υποφέρων και τα πλέον
σκληρά βάσανα το μυστήριον, το οποίον θα μου εξηγηθεί και ότι θα αποκριθώ την
αλήθειαν εις ό,τι ερωτηθώ».
Όταν γινόταν αυτό, τότε ο κατηχητής πλησίαζε τον υποψήφιο στον ιερέα και τον ρωτούσε:
- «Είναι αληθινά, αδελφέ, αυτά που μου επανέλαβες τρεις φορές;»
- «Είναι και θα είναι αληθινά και για την ασφάλειά τους ορκίζομαι στο Ευαγγέλιο»,
απαντούσε ο υποψήφιος.
Την ίδια περίπου ερώτηση, έκανε και ο κληρικός και αφού έπαιρνε καταφατική απάντηση, τον όρκιζε στο Ευαγγέλιο, δίχως να γνωρίζει την ουσία της υπόθεσης.
Από εκεί και μετά ο μυούμενος θεωρείτο νεοφώτιστο μέλος της Εταιρείας, ήταν δηλαδή Βλάμης, με όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις. Ο Φιλικός με το βαθμό του Ιερέα είχε αμέσως την υποχρέωση να του δείξει όλα τα σημάδια αναγνώρισης μεταξύ των Βλάμηδων.
Τόσο οι Βλάμηδες όσο και οι Συστημένοι αγνοούσαν τους επαναστατικούς σκοπούς της οργάνωσης. Ήξεραν μόνο πως: Υπήρχε μια Εταιρεία που πασχίζει για το Γενικό Καλό του Έθνους, η οποία συμπεριελάμβανε στους κόλπους της και σημαντικά πρόσωπα».
Φυσικά αυτό διαδιδόταν σκόπιμα, για να τονώνεται το ηθικό των μελών αφενός και αφετέρου για να γίνεται ευκολότερα ο προσηλυτισμός.
Από το Πάσχα τού 1818, που ο Σκουφάς κατέβηκε από την Οδησσό στην Κωνσταντινούπολη και συναντήθηκε εκ νέου με τον Ξάνθο, αρχίζει ουσιαστικά η μεγάλη ανάπτυξη τής Φιλικής Εταιρείας.
Ο Σκουφάς όμως αφού κατάρτισε τον κατάλογο των Δώδεκα Αποστόλων, τους οποίος προόριζε να κατηχήσουν ολόκληρο τον Ελληνισμό, απεβίωσε. Μετά τον θάνατό του, με πρόταση τού Ξάνθου, έγινε εισδοχή στην Αρχή τού μεγαλεμπόρου τής Κωνσταντινουπόλεως Παναγιώτη Σέκερη, ο οποίος έκτοτε με τη σύνεση και την τόλμη αλλά και την αυταπάρνηση που τον διέκριναν κατέστη ο πραγματικός διάδοχος τού Σκουφά, φροντίζοντας να πραγματοποιηθεί το όραμα της εθνικής αφύπνισης. Οι μυημένοι απόστολοι απλώνονται παντού όπου υπήρχε ελληνισμός...
Επιτέλους τώρα πια δεν θα υπήρχε γυρισμός, το πνεύμα τής Φιλικής Εταιρείας που διαδόθηκε στο Πανελλήνιο και σε όλες τις τάξεις, τον κλήρο, τους προκρίτους, τους εμπόρους, τους αρματολούς και τους ναυτικούς, τους λόγιους και τον απλό λαό, έγινε η κινητήρια δύναμη που ώθησε σύσσωμο το Έθνος στην Επανάσταση τού 1821 για την ελευθερία του.
* Ιωάννης Φιλήμων, Έλληνας ιστορικός συγγραφέας του 19ου αιώνα και εκδότης της εφημερίδας Αιών. Εξέδωσε το “Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας”.
Από τον Οκτώβριο του 1821 που έφτασε στην Πελοπόννησο από την Κωνσταντινούπολη χρημάτισε ως γραμματέας του Δημήτριου Υψηλάντη και του επιτελείου του μέχρι το 1829. Παρέστη στην αποτυχημένη πολιορκία του Ναυπλίου και στην παράδοση του Ακροκορίνθου από τους Τούρκους. Αντέγραψε το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδος το οποίο είχε ψηφιστεί από την Α' Εθνοσυνέλευση.
Αργότερα πρόεδρος του Βουλευτικού. Με την εισβολή του Δράμαλη παρείχε στον Κολοκοτρώνη ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τις δυνάμεις της εμπροσθοφυλακής του εχθρού αλλά και ότι το
το φρούριο του Άργους Λάρισα ήταν κενό και έτσι μπορούσε να το καταλάβει. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1798 ή 1799. Ο πατέρας του καταγόταν από την Θράκη.
Φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή ενώ έμαθε και την τυπογραφεία εργαζόμενος στο Πατριαρχικό Τυπογραφείο στην στοιχειοθέτηση του πρώτου τόμου της Κιβωτού της Ελληνικής Γλώσσας.
_________________________________________________________________________________
Απόσπασμα από το έμμετρο έργο
"ΙΣΤΟΡΙΕΣ και ΥΣΤΕΡΙΕΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Στίχοι - Κείμενα: Παναγιώτης Β. Ματαράγκας
Επιμέλεια - Αποτύπωση: Κ. Γ. Ραπακούλια
Ιστορίες και Υστερίες της Ιστορίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.